Michał Stefan Korpal
(14 marca 1854 Kraków – 31 marca 1915 PeIhřimov, Czechy)
rzeźbiarz, poeta
rodzina
z rodziny Korpalów
syn Michała Adama
w 1878 roku poślubił Karolinę Pobóg Staniszewską (1854-1947?), córkę powstańca styczniowego, damę do towarzystwa hrabiny Zakrzewskiej
dzieci: Maria (1879-1967); Aleksander (1881-1960), rzeźbiarz; Kazimierz (1882-1968), sztygar; Tadeusz (1889-1977), malarz
biogram
Po ukończeniu praktyki w zakładzie kamieniarskim braci Edwarda i Zygmunta Stehlików według tradycji rodzinnej studiował w krakowskiej SSP, gdzie był uczniem Henryka Kossowskiego i Marcelego Guyskiego. Pomagał Stanisławowi Lipińskiemu wycieńczonemu gruźlicą nabytą na Syberii, we Lwowie współpracował z L. Marconim przy dekoracji Szkoły Politechnicznej, Kasy Oszczędności, Pałacu Sprawiedliwości i prawdopodobnie kościoła Franciszkanek. Po powrocie do Krakowa pracował początkowo w Czerwonej Karczmie braci Stehlików, potem przy ul. Rakowickiej w pracowni A. i Z. Trembeckich, następnie w pracowni Walerego Gadomskiego. Gadomski był częstym gościem u Korpalów, gdy mieszkali przy ulicy Topolowej, a później przy Ariańskiej, został też ojcem chrzestnym Aleksandra. Gdy Gadomski zachorował i zaczął tracić wzrok opiekował się nim i wiele jego modeli odkuł w marmurze czy piaskowcu, gdy ten nie miał już sił by zrobić to samemu. W ten sposób powstała Herodiada, znajdująca się w Muzeum Narodowym, pomniki Jana III Sobieskiego, Zygmunta II Augusta w Ogrodzie Strzeleckim. W kościele ŚŚ. Piotra i Pawła, po prawej stronie - przy filarze podtrzymującym kopułę – umieszczono figurę papieża Piusa IX, dzieło Walerego Gadomskiego wykonane również przy jego współpracy. Współpracował przy restauracji prezbiterium kościoła Mariackiego (wykuł na zwornikach między innymi herb miasta Krakowa, biskupa Iwona Odrowąża, Orła Polskiego i monogram Najświętszej Marii Panny). Na wystawach Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych eksponował czternaście prac, między innymi: Gołębiarz, Dziewczynka w kapeluszu, Madonna, Dziewczynka ze ślimakiem, popiersie Jana Kilińskiego (dziś stoi w hallu Urzędu Miasta Krakowa). Niektóre z tych prac zostały zakupione przez Towarzystwo i rozlosowane wśród jego członków.
Wykonał liczne nagrobki na Cmentarzu Rakowickim w różnych stylach (akademicko-realistycznym, secesyjnym), współpracował z doktorem Henrykiem Jordanem, przy ozdabianiu parku. Dla parku z pomocą syna Aleksandra odkuł w marmurze popiersia: Zygmunta Krasińskiego, Fryderyka Chopina, Artura Grottgera,, Jana Matejki, Juliana Ursyna Niemcewicza, Stanisława Staszica, Kazimierza Pułaskiego, księcia Józefa Poniatowskiego, gen. Józefa Hauke-Bosaka, Tadeusza Rejtana, księdza Augusta Kordeckiego.
Współpracował z architektami, między innymi ze Stanisławem Odrzywolskim, Karolem Zarembą, Tomaszem Prylińskim, Karolem Knausem i Teodorem Talowskim, ozdabiając rzeźbami fasady wielu kamienic krakowskich (między innymi Bujwidów, ul. Lubicz 34: popiersia Jana Matejki, Henryka Sienkiewicza, Adama Asnyka; „Pod Głowami” przy ul. Długiej 5, ozdobioną głowami Kościuszki, Niemcewicza, Kołłątaja i Czarnieckiego), a także Teatru im. J. Słowackiego, gdzie w zwieńczeniu znajduje się grupa Poloneza czas zacząć przedstawiająca Tadeusza i Zosię: młodzieńca w kontuszu i dziewczynę w stroju szlacheckim.
W pałacu Wielopolskich, obecnie siedziba Urzędu Miasta, w niszach klatki schodowej znajdują się jego rzeźby Mikołaja Kopernika i Jana Kilińskiego.
Był między innymi członkiem Urzędowej Komisji Egzaminów Czeladniczych w Krakowie do spraw „przemysłu snycersko-rzeźbiarskiego, z czym oprócz upoważnienia do wydawania świadectw łączył się obowiązek uczestniczenia w egzaminach i szkolenia młodego narybku".
Zajmował się również twórczością poetycką, pisał liryczne i patriotyczne wiersze: Stary Wawel, Marzenie, Sierota, Podczas mobilizacji Krakowa, Wymarsz krakowskiego pułku, Pieśń Legionów.
W czasie I wojny światowej został ewakuowany wraz z rodziną do PeIhřimova w Czechach. Rodzina zamieszkała w starym zamku, rodzina wykonywała tu między innymi polichromie, ilustracje do różnych publikacji, malowali na zamówienie portrety miejscowych notabli. Tęsknił za Polską, za Krakowem i wtedy napisał Śpiew tułaczy:
Gdy stoję dzisiaj tu na czeskiej ziemi,
z tęsknotą patrzę ku ojczystej stronie.
I pytam słońca, oczami łzawymi,
czy ono świeci - na polskim zagonie?
I chociaż w Bogu otucha jedyna,
że do ojczyzny mojej przecież wrócę,
uściskam mego bohatera syna,
to jednak bardzo – ja biedny się smucę.
Został pochowany w PeIhřimovie, do Krakowa przeniósł jego ciało syn Aleksander po zakończeniu wojny i spoczął na Cmentarzu Rakowickim (kwatera XXIb).
Kamienny nagrobek dla niego zaprojektował syn Aleksander, na cokole ułożonym z kamieni znajduje się podobizna Michała Stefana, a pod nią tablica z napisem:
Będzie mi kiedyś może policzone,
Żem nigdy w obcą nie poglądał stronę,
Lecz zawsze byłem temu światłu bliski,
Co mi w oczach matki błysło u kołyski.
Poniżej znajduje się orzeł – symbol Polski, siły i przetrwania.
wybrane prace:
1874 – wyrzeźbił kamiennego Chrystusa błogosławiącego na grób Kazimierza Tadeusza Henisza – przemysłowca, powstańca i więźnia stanu w 1948 roku – na cmentarzu Rakowickim (kwatera VII, rząd północny, po lewej stronie Kowalskich)
1874 – odkuł pomnik nagrobny (według projektu Ludwika Otowskiego) generała Józefa Załuskiego do kościoła w Gręboszowie
1883 – odkuł Herodiadę Gadomskiego
1888 - Nad urną łez na grobie Czernych
1889 - Anioł budzący zmarłą na grobie Fabiańskich
1889 - Nadzieja na grobie Pelikanów
1889 - Serce Jezusa na grobie Siwków
1889-1890 - współpracował przy restauracji prezbiterium kościoła Mariackiego 1890 – odkuł pomnik Marcina Oracewicza ustawiony przed pałacykiem w Ogrodzie Strzeleckim
1890 - Nike na grobie Jasińskich
1890 - Chrystus na grobie Jaworzyńskich
1896 - Chrystus dźwigający krzyż na grobie T. Fischera
1897 - Dziecko-motyl na grobie H. Dzierzbickiej
1906 - Anioł wiecznego snu na grobie Fleischmanów
1907 - Chrystus na grobie Jordanów
1907 - Matka Boska Częstochowska oraz Św. Antoni i Św. Józef w medalionach na grobie Nałęcz-Parczewskich
1909 - Krakowskie pacholę na grobie A. Staszczyka, kwatera XIIb
kalendarium
1868-1870 - praktykował w zakładzie kamieniarskim Stehlików
1870-1873 - studiował w krakowskiej SSP
1874-1880 - przebywał we Lwowie
1880-1889 – na wystawach Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych eksponował czternaście prac
1889-1890 - współpracował przy restauracji prezbiterium kościoła Mariackiego
1889-1907 – współpracował z doktorem Henrykiem Jordanem przy ozdabianiu parku (później nazwanego Park dr. Jordana)
1918 II 24 - pochowany na Cmentarzu Rakowickim (kwatera XXIb)
1995 – jego imieniem nazwano ulicę w VIII dzielnicy Dębniki, będącą przecznicą ul. Komuny Paryskiej
źródła:
Teresa Stanisławska-Adamczewska, Jan Adamczewski, Kraków, ulica imienia …, Kraków 2000
Jan Adamczewski, Krakowskie rody, Kraków 1994
Encyklopedia Krakowa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa – Kraków 2000