Walery Gadomski
(1833 Kraków – 16 III 1911 Kraków)
rzeźbiarz, powstaniec styczniowy
rodzina
syn Tadeusza, malarza
biogram
Studiował w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych, (razem z Franciszkiem Wyspiańskim, Leonem Szubertem i Parysem Filippim), początkowo malarstwo u Wojciecha Stattlera, następnie rzeźbę u Henryka Kossowskiego. Jednocześnie dwa lata studiował w Akademii Wiedeńskiej, gdzie został nagrodzony złotym medalem. Był uczestnikiem powstania styczniowego walcząc w oddziale gen. Antoniego Jeziorańskiego.
Po powrocie do kraju uczył rzeźby w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych, Profesorem Uczelni był do utraty wzroku. Rzeźbił głównie w gipsie i marmurze karraryjskim, później też w terakocie. Wykonywał posągi, popiersia wybitnych współczesnych mu osobistości, między innymi Jana Matejki, Józefa Szujskiego, Mikołaja Zyblikiewicza, a także postaci historycznych (np. Wita Stwosza, Jana Długosza), kompozycje figuralne: "Chrystus zdjęty z krzyża" , "Przebudzenie", pomniki oraz medaliony.
Wystawiał swoje prace prawie wyłącznie na wystawach krakowskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych, sporadycznie w Wiedniu (posąg Kopernika) i we Lwowie (popiersie Arturowej Potockiej). Na I Wielkiej Wystawie Sztuki Polskiej pokazał kilka rzeźb, między innymi Zachwycenie Parysa, Herodiadę i Dziewczynę z dzbankiem.
Uczestniczył w odnowie Sukiennic, wykonywał prace rzeźbiarskie przy ryzalicie od strony ulicy Siennej. Gdy z powodu utraty wzroku zaprzestał działalności artystycznej, rozpoczęte prace kończył Michał Stefan Korpal, który przejął również jego pracownię rzeźby.
Zmarł ociemniały w krakowskim Zakładzie Opiekuńczym im. Helclów.
wybrane prace:
1868 - pomnik Józefa Warszewicza na cmentarzu Rakowickim
1871 - pomnik Kazimierza III Wielkiego w Bochni
1872 - pomnik Mikołaja Kopernika w budynku PAN w Krakowie
1883 - pomnik Jana III Sobieskiego w Ogrodzie Strzeleckim w Krakowie
1883 - rzeźba "Zachwycenie Parysa" w krakowskim Muzeum Narodowym
1883 - rzeźba "Herodiada" w krakowskim Muzeum Narodowym
1884 - pomnik Kazimierza Brodzińskiego w Tarnowie
1884 - pomnik Mikołaja Zyblikiewicza na placu Wszystkich Świętych w Krakowie
1880 - pomnik papieża Piusa IX w kościele św. Piotra i Pawła w Krakowie
kalendarium
1850 - 1858 - studiował w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych
1856 - 1858 - kształcił się w akademii sztuk pięknych w Wiedniu
1873 - w Wiedniu wystawił posąg Kopernika
1876 - zaczął uczyć rzeźby w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych
1877 - został profesorem w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych
1878 - we Lwowie wystawił popiersie Arturowej Potockiej
1887 - utracił wzrok
1888 I 16 - w konkursie na pomnik Adama Mickiewicza otrzymał trzecią nagrodę
1889 - usunął się z życia towarzyskiego i artystycznego
1988 - jego imieniem nazwano ulicę w dzielnicy Swoszowice, w Opatkowicach, gdzie przecina ulicę Zbigniewa i Andrzeja Pronaszków.
źródła
A. Ryszkiewicz, Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających. Malarze, rzeźbiarze, graficy, Wrocław 1971