(około 1168 – 19 marca 1238 Krosno Odrzańskie)

książę śląski, krakowski i wielkopolski

rodzina

z dynastii Piastów

syn Bolesława I Wysokiego, księcia śląskiego i jego drugiej żony Krystyny

wnuk Władysława Wygnańca

brat: Jarosława (pomiędzy 1143 a 1160 – 22 III 1201), książę opolski od 1173, biskup wrocławski od 1198), Olgi (zmarła w dzieciństwie 27 czerwca), Jana (zmarł w dzieciństwie), Berty (zmarła w dzieciństwie), Władysława (po 1180 – przed 1199), Bolesława (zmarł w młodym wieku), Konrada (między 1160 a 1168 - 5 VII między 1175 a 1190), Adelajdy, żony Deplota III, margrabiego Moraw

Henryk I Brodaty

Lata panowania książę krakowski 1231 - 1238

poślubił: około 1190 - Jadwiga Śląska (1178 - 1243), święta, córka Bertolda, hrabiego Andechs i tytularnego księcia Meranu
urodziła siedmioro dzieci: Bolesława, Konrada (Kędzierzawy 1191 - 1235/1237), Henryka (Pobożny, 1196/1204 – 1241, książę Śląska i Wielkopolski), Agnieszkę, Zofię, Gertrudę i NN syn (Władysław?)

biogram

           Dążył do zjednoczenia jak największej części ziem polskich i ponownego zjednoczenia Polski, utworzył tzw. monarchię Henryków śląskich. Opierał się na możnowładcach, dążył do utrzymania władzy księcia nad Kościołem, był jednak także fundatorem licznych klasztorów i kościołów, między innymi w Trzebnicy, Henrykowie i Wrocławiu. Na terenach rządzonych przez siebie rozwijał górnictwo, popierał lokacje wsi i miast, na Śląsku przeprowadził reformę monetarną.

           Usiłował zająć Kraków przy pomocy stronnictwa Gryfitów, jednak po bezskutecznym oblężeniu Wawelu zmuszony został do zrzeczenia się pretensji do tronu krakowskiego przez Leszka Białego i Konrada I Mazowieckiego.

           Po regencji Grzymisławy, rządy w Krakowie, sprawowane z tytułu opieki nad małoletnim Bolesławem V Wstydliwym, przekazał mu Władysław III Laskonogi.

           W walce o Kraków pokonał Konrada I Mazowieckiego pod Skałą i Międzyborzem, a porwany przez niego na zjeździe w Spytkowicach został uwolniony dzięki interwencji żony Jadwigi (za cenę rezygnacji z Krakowa). Gdy Henryk wrócił do Wrocławia, poprosił papieża o zwolnienie z wymuszonej nań przysięgi.

           Kraków ostatecznie opanował po śmierci Władysława III Laskonogiego i na mocy układu z Grzymisławą podporządkował sobie również księstwo sandomierskie.

           Za jego panowania rozpoczęto w Krakowie budowę kościoła i klasztoru Franciszkanów, dokonał też licznych nadań na rzecz klasztorów, między innymi w Tyńcu, Miechowie i Mogile.

           Jego imieniem nazwano ulicę w XVII dzielnicy Grębałów, równoległą do ulicy Władysława IV.

kalendarium

1190 - ożenił się z Jadwigą, córką Bertolda III, (hrabia Andechs, tytularny książę Meranii i margrabia Istrii)
1201 – książę wrocławski

1201 – 1202 – książę opolski

1202 – stracił księstwo opolskie na rzecz stryja Mieszka I Plątonogiego

1210 - wyjednał u papieża Innocentego III bullę nakazującą episkopatowi polskiemu przestrzeganie statutu Bolesława III Krzywoustego

1225 – usiłował zająć Kraków

1227 – został ciężko ranny podczas zamachu Świętopełka na Leszka Białego na zjeździe w Gąsawie

1227 – objął rządy w Krakowie jako namiestnik Laskonogiego

1229 – został porwany przez Konrada i zmuszony do rezygnacji z Krakowa

1230 – objął rządy opiekuńcze w ziemi opolskiej

1231 – 1238 - książę krakowski, używał tytułu "Książę Krakowa, Śląska i Wielkopolski"
1234 - książę wielkopolski

źródła

Jasiński Kazimierz, Rodowód Piastów Śląskich, t. 1-3, Wrocław 1973;

Jasienica Paweł, Polska Piastów, Warszawa 1996

Zientara Benedykt, Henryk Brodaty i jego czasy, Warszawa 1975