Anna Austriaczka
Anna Habsburżanka
(16 sierpnia 1573 Graz, Austria – 10 lutego 1598 Warszawa)
królowa polska i szwedzka
rodzina
córka arcyksięcia Karola ze styryjskiej linii Habsburgów i Marii Wittelsbachówny, córki Albrechta V Wittelsbacha bawarskiego
starsza siostra Konstancji, drugiej żony Zygmunta III
pierwsza żona Zygmunta III
dzieci:
Anna Maria (23 V 1593 - 9 II 1600)
Katarzyna (9 IV 1594 - 16 V 1594)
Władysław Zygmunt (Władysław IV) (9 VI 1595 - 20 V 1648), król Polski
Katarzyna (IX 1596 - 2 VI 1597)
Krzysztof (10 II 1598 - 10 II 1598)
biogram
Wychowywała się w Grazu, jej nauczycielami byli jezuici. Umiała czytać, pisać, znała łacinę, hiszpański i włoski. Otrzymała bardzo religijne wychowanie. Ojciec umierając (Anna miała wtedy 17 lat) polecił, aby córki wydać tylko za katolików.
Średniej urody, niewysoka i garbiła się, posiadała jednak wiele wdzięku. Jej ozdobą były bujne blond włosy, ciemnoniebieskie oczy i przezroczysta cera. Odznaczała się ujmującym głosem. Była wrażliwa na ludzkie nieszczęścia i bardzo uczynna.
Poślubiona przez Zygmunta III Wazę i koronowana na królową Polski przez biskupa kujawskiego Hieronima Rozrażewskiego. Uroczystości weselne, trwające przez tydzień na Wawelu i w mieście, odbyły się nadzwyczaj okazale. Małżeństwo, zawarte bez zgody sejmu i wbrew kanclerzowi J. Zamoyskiemu stało się przyczyną wystąpień szlachty i możnowładztwa przeciwko królowi.
Zamieszkała na Zamku Wawelskim, w zachodnim skrzydle zamku, a po pożarze Zamku, w którym straciła swoje rzeczy, para królewska przeniosła się do pałacu w Łobzowie, gdzie urodził się syn, Władysław. Matką chrzestną została Anna Jagiellonka. Narodziny następcy tronu wywołały entuzjazm wśród szlachty. Następnie została koronowana wraz z mężem w Uppsali na królową szwedzką.
Nie wywierała większego wpływu na sprawy państwowe.
Dzieci Anny i Zygmunta, Anna i Władysław, zostały sportretowane przez M. Kobera w strojach hiszpańskich. Zmarła najprawdopodobniej na atak serca. Ponieważ była wówczas w ciąży nadworni medycy natychmiast po jej zgonie zastosowali zabieg cesarskiego cięcia. Jednak dziecko, syn Krzysztof, przeżyło tylko godzinę.
Wraz z synkiem pochowana została w Kaplicy Zygmuntowskiej.
kalendarium
1592 IV 17 - zawarła w Wiedniu małżeństwo per procura z królem Zygmuntem III
1592 V 26 - odbyła wjazd do Krakowa w kilkutysięcznym orszaku, powitana przez króla w Łobzowie
1592 V 31 – kardynał Jerzy Radziwiłł udzielił młodej parze ślubu
1592 V 31 - została koronowana przez biskupa kujawskiego Hieronima Rozrażewskiego
1594 III 1 - koronowana wraz z mężem na królową szwedzką
1592 VI 7 – w ramach uroczystości weselnych urządzono na zamku uczty, tańce i „maszkary”
1595 VI 9 – w Łobzowie urodziła Władysława IV
1596 III - wyjechała wraz z mężem do Warszawy
1599 X 16 - pochowana w Katedrze Wawelskiej
źródła:
Słownik biograficzny historii Polski, Ossolineum, Wrocław 2005
M. Markiewicz, Historia Polski 1492-1795, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2002
E. Rudzki, Polskie królowe. Żony królów elekcyjnych, Instytut Prasy i Wydawnictw „Novum”, Warszawa 1987