Bodzanta 

Bodzęta

(około 1290 Września? - 12 grudnia 1366 Kielce)

biskup krakowski 

rodzina

herbu Poraj, był prawdopodobnie synem komesa Bogufała z Wrześni. Pochodził z wielkopolskiej linii możnego rodu Porajów - Różyców, spokrewnionego z Leszczycami. Według rodowej legendy Porajowie mieli być potomkami libickich Sławnikowiców

biogram

           Dzięki poparciu krewnego, biskupa włocławskiego Gerwarda, uzyskał archidiakonię kruszwicką, potem prebendy w kapitułach gnieźnieńskiej, poznańskiej, włocławskiej i krakowskiej. Został obrany biskupem dzięki protekcji papieskiej, a wbrew woli króla Kazimierza III Wielkiego, z którym toczył później długoletnie spory o prawa majątkowe biskupstwa krakowskiego. Obłożył króla klątwą, zdjętą następnie przez papieża Klemensa VI. 
           Skłócony z Kazimierzem Wielkim nie odgrywał wielkiej roli politycznej, był za to sprawnym administratorem i przyczynił się do rozwoju gospodarczego dóbr biskupstwa. Często beneficjami obdarzał swoich krewnych i przywłaszczał sobie dochody kościelne.
           Nadał miejskie prawo magdeburskie biskupiej miejscowości Kielce. Założył miasto Bodzentyn oraz ponad 20 nowych parafii na terenie biskupstwa krakowskiego. Za jego pontyfikatu ukończono, rozpoczętą przez biskupa Nankera, budowę katedry na Wawelu. Był propagatorem kultu maryjnego.
           Pochowany został w katedrze krakowskiej, w ufundowanej przez siebie kaplicy Poczęcia N. P. Marii (Bożego Ciała), obok późniejszej kaplicy Zygmuntowskiej.

kalendarium

1317 – popierany przez krewnego, biskupa Gerwarda, uzyskał archidiakonię kruszwicką
1320 – dziekan Krakowskiej Kapituły Katedralnej
1329-1331 - jako wysłannik biskupa krakowskiego Jana Grota przebywał w kurii papieskiej w Awinionie, na dworze Jana XXII
1347-1348 - ponownie w Awinionie wraz z krakowskim elektem biskupem Piotrem z Falkowa, na dworze Klemensa VI
1348 VI 13 - po śmierci Szyrzyka uzyskał u Klemensa VI prowizję na biskupstwo krakowskie
1349 - obłożył króla Kazimierza klątwą w wyniku konfliktu o naruszenie immunitetów kościoła (za zamordowanie wikarego Marcina Baryczki)
1351 - w Katedrze na Wawelu ufundował kaplicę biskupa Jana Konarskiego, pod wezwaniem św. Joachima
1355 - lokował miejscowość Bodzentyn, nadając mu prawo średzkie

1356 – w statutach dokonał szereg ważnych ustępstw na rzecz kapituły krakowskiej

1359 – po najeździe Tatarów zwolnił na prośbę króla zubożałą ludność ziemi lubelskiej, sieciechowskiej i łukowskiej od dziesięciny na rzecz biskupstwa na lat 30

1360 – pod pretekstem choroby oczu i starości biskupa próbował Kazimierz przydzielić do boku biskupa swego zaufanego współpracownika Jana Suchywilka jako koadiutora, ale bez rezultatu
1364 - założył wieś Borzęcin

źródła:

Słownik biograficzny historii Polski, Ossolineum, Wrocław 2005

Mieczysław Niwiński, Stosunki rodzinne biskupa krakowskiego Bodzanty, „Miesięcznik Herald” 1936