Adam Świnka z Zielonej

(koniec XIV wieku Zielona, Mazowsze - 1433 Kraków)

notariusz królewski, literat 

rodzina

syn Adama, kasztelana dobrzyńskiego

biogram

           Studiował w Akademii Krakowskiej, uzyskał tytuł mistrza dekretów, był kanonikiem gnieźnieńskim, łęczyckim, krakowskim i proboszczem w Wieliczce. Pracował w kancelarii królewskiej jako notariusz. Posłował do Rzymu w sprawie nominacji biskupiej Stanisława Ciołka i do elektorów Rzeszy.

          Znany głównie jako autor hymnu ku czci św. Stanisława Alma pereius merita i epitafiów ku czci córki Jagiełły, Jadwigi oraz poświęconych słynnemu Zawiszy Czarnemu. Twórca kunsztownych sekwencji o św. Barbarze (Ave virgo, fons virtutum), św. Stanisławie (Psallat poli hierarchia), św. Wojciechu (Salve, sidus Polonorum) I Marii Pannie (Ave, wirgo reia) oraz poematu o Kazimierzu Wielkim (zaginiony). Epitafia jego autorstwa Jan Długosz zamieścił w XI księdze swojej kroniki.

           Jego utwory świadczą o doskonałej znajomości klasycznej wersyfikacji i dużej znajomości poezji antycznej i średniowiecznej epice rycerskiej. Nazywany najstarszym z poetów polskich po łacinie piszących.

           Adam Świnka jest głównym bohaterem powieści Karola Bunscha O Zawiszy Czarnym opowieść.

kalendarium

1411 - zapisał się na Akademię Krakowską

1413 - kanonik gnieźnieński

1427 - kanonik łęczycki

1427 – został sekretarzem Władysława Jagiełły

1427 - odbył poselstwo do Rzymu

1429 - odbył poselstwo do elektorów Rzeszy

1432 - kanonik krakowski

1435 V 26 – delegowany przez kapitułę na synod prowincjonalny do Kalisza

1435 VIII 15 – delegowany przez kapitułę na zjazd do Piotrkowa

źródła:

Encyklopedia Krakowa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa–Kraków 2000

Wojciech Danielski, Adam Świnka z Zielonej, w: Encyklopedia katolicka, t. 1, Lublin 1989