Jan Józef Szczepański
(12 I 1919 Warszawa – 20 II 2003 Kraków)
pisarz, tłumacz
rodzina
syn Aleksandra Romana (1882 – 1937) i Marii Znatowicz
rodzeństwo: Anna, mąż N. Mańkowski; Jadwiga, mąż N. Miszewski
poślubił 18 X 1957 Danutę Wolską (1924 – 2006)
dzieci: Anna, mąż Stanisław Krasnowolski; Michał; Katarzyna
biogram
Studiował na Wydziale Orientalistyki Uniwersytetu Warszawskiego, ukończył studia orientalistyczne na Wydziale Filologii Indoirańskiej UJ. Po kampanii wrześniowej dostał się do niewoli sowieckiej, po ucieczce z transportu do Starobielska, zamieszkał z matką w Krakowie. Był żołnierzem AK, walczył w podkieleckiej partyzantce.
Był związany z „Tygodnikiem Powszechnym", pracował też w Polskim Wydawnictwie Muzycznym, był kierownikiem literackim Teatru Groteska. Na przełomie lat 50. i 60. wiele podróżował, uczestniczył w wyprawie na Spitsbergen, odbył rejsy na statkach handlowych do Indii, Afryki Wschodniej, RPA, Ameryki Południowej, był też na stypendiach we Francji i USA, zwiedził Włochy, ZSRS, Meksyk, Nepal i Pakistan. Podróże opisywał w tomach reportaży. Przez wiele lat obowiązywał zakaz publikacji jego książek, publikował w niezależnych pismach, między innymi w „Zapisie”. Był uczestnikiem obrad Okrągłego Stołu.
W swojej twórczości podejmuje problematykę etyczną (między innymi istota heroizmu jako wartości uniwersalnej, źródła współczesnego kryzysu moralnego). Autor powieści o tematyce społeczno-obyczajowej, wojennej, historycznej, opowiadań, esejów, felietonów. Był też tłumaczem i autorem scenariuszy filmowych. Laureat wielu nagród, odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
wybrane utwory:
1954 - Portki Odysa
1955 - Polska jesień
1956 - Buty i inne opowiadania
1960 – Zatoka białych niedźwiedzi
1962 - Motyl
1966 - Ikar
1968 - Wyspa
1974 - Rafa
1975 - Przed nieznanym trybunałem
1987 - Ultima Thule
1990 - Maleńka encyklopedia totalizmu
przekłady:
1957 - Koniec romansu G. Greene'a
1973 - Smuga cienia J. Conrada
1981 - Nostromo J. Conrada
scenariusze filmowe:
1967 - Westerplatte,reżyser S. Różewicz
kalendarium
1938 – 1939 – student Uniwersytetu Warszawskiego
1941 - w Związku Jaszczurczym
1942 - 1943 - w wywiadzie NSZ
1943 - 1944 - żołnierz AK
od VI 1944 - walczył w podkieleckiej partyzantce
1943 - debiut prozatorski w konspiracyjnym piśmie „Droga”
1947 - ukończył studia orientalistyczne na UJ
1947 – 1953 – zatrudniony w redakcji „Tygodnika Powszechnego”
1949 – 1953 - członek redakcji
po 1956 - stały współpracownik
1953 - 1958 - w Polskim Wydawnictwie Muzycznym
1959 - 1966 - kierownik literacki Teatru Groteska
1974 - zakazano wręczenia przyznanej mu nagrody miesięcznika „Odra”, odebranej przez niego dopiero w 1981
1975 XII - sygnatariusz Listu 59 do Sejmu PRL przeciwko planowanym zmianom w Konstytucji
1976 – 1980 – członek zakonspirowanego kierownictwa PPN (z Andrzejem Kijowskim, Zdzisławem Najderem i Janem Olszewskim), kwalifikującego do druku kolejne polityczne opracowania PPN
1977 – został współpracownikiem KSS KOR
1978 – laureat Nagrody Fundacji Jurzykowskiego w Nowym Jorku
1978 I 22 – sygnatariusz deklaracji założycielskiej TKN
1980 XII 30 - 1983 prezes ZLP
1981 V – sygnatariusz Listu w obronie więzionych braci Jerzego i Ryszarda Kowalczyków
po 1981 XII 13 - zaangażowany w mediacje z władzami w sprawie zwolnienia internowanych i aresztowanych działaczy „S”
1982 – laureat Nagrody im. Herdera
1988 - 1990 - członek Komitetu Obywatelskiego przy L. Wałęsie
1989 - 1990 – prezes Stowarzyszenia Pisarzy Polskich (od 1990 prezes honorowy)
1989 II – IV - uczestnik obrad Okrągłego Stołu
1994 – został członkiem PAU
2001 – laureat nagrody Pen Clubu im. Jana Parandowskiego
źródła:
Marek Jerzy Minakowski, Wielka genealogia Minakowskiego (Wielcy.pl), wydanie z 26.12.2017
Krzysztof Biernacki [w], www.encysol.pl
Encyklopedia Krakowa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa – Kraków 2000