Juliusz Franciszek Leo

(15 września 1861 Stebnik koło Drohobycza – 21 lutego 1918 Kraków)

ekonomista, prawnik, polityk galicyjski

prezydent Krakowa

rodzina

syn Juliusza, radcy górniczego, i Krystyny z Holzträgerów
poślubił Wilhelminę Kleską

biogram

           Po ukończeniu Gimnazjum Św. Anny studiował prawo na UJ, uzyskując doktorat. Staż odbywał w Prokuratorii Skarbu we Lwowie. Dzięki stypendium Akademii Umiejętności studiował ekonomię polityczną i skarbowość w Berlinie.
           Po powrocie do Krakowa rozpoczął praktykę adwokacką, habilitował się na UJ na podstawie pracy z zakresu skarbowości i prawa skarbowego i wykładał tam jako docent prywatny. Uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego i pozostawał na tym stanowisku do czasu powołania go na urząd prezydenta miasta Krakowa.
           Uporządkował gospodarkę finansową, doprowadził do zwiększenia dochodów miasta, podjął reorganizację władz miejskich. Sfinalizował wykupienie od władz austriackich Wawelu, gdzie rozpoczęto prace konserwatorskie. Z jego inicjatywy przystąpiono do regulacji brzegów Wisły, wzniesiono III Most na Wiśle, rozbudowano sieć kanalizacyjną i wodociągową oraz komunikację miejską (powstały nowe linie tramwajowe).
          Doprowadził do utworzenia tzw. Wielkiego Krakowa, poszerzonego z około 6 do 47 km kwadratowych, przyłączając wiele gmin podmiejskich, w tym zakupiony przez Kasę Oszczędności m. Krakowa i ofiarowany miastu Las Wolski z przeznaczeniem go "po wieczne czasy na publiczny miejski park ludowy". Za jego prezydentury Kraków powiększył się niemal 7-krotnie, zyskując 14 nowych dzielnic i przede wszystkim nowe możliwości rozwoju. Według Tadeusza Boya Żeleńskiego: "...dał on miastu ramę dla przyszłego rozwoju na sto lat".
           Był posłem do Sejmu Krajowego galicyjskiego, do austriackiej Rady Państwa, gdzie był prezesem Koła Polskiego. Początkowo zbliżony do konserwatystów, później współdziałał z demokratami bezprzymiotnikowymi i endecją doprowadzając do utworzenia Unii Demokratycznej. Następnie związany z Michałem Bobrzyńskim, działał w ramach tzw. bloku namiestnikowskiego.
           Był współtwórcą i pierwszym prezesem Naczelnego Komitetu Narodowego, jednym z inicjatorów utworzenia Legionów Polskich.
           Był ostatnim prezydentem miasta Krakowa, który na uroczystościach występował w kontuszu.
           Pochowany na cmentarzu Rakowickim (Pomnik kwatera 3-4 i 5-6).
           Jego imieniem nazwano polanę w Lesie Wolskim, a w 1925 roku także ulicę, którą w 1951 roku przemianowano na ulicę F. Dzierżyńskiego, a prezydentowi dano w 1980 roku część bulwaru nad Wisłą, w zakolu rzeki pod Wawelem, ale jednak 4 stycznia 1990, po odejściu F. Dzierżyńskiego w mrok historii, przywrócono prezydentowi Leo jego dawną ulicę w dzielnicy Bronowice (Nowa Wieś), wybiegającą z placu Inwalidów i dochodzącą do alei Armii Krajowej, a bulwar w zakolu Wisły nosi teraz nazwę - Czerwieński. Jego portret pędzla Teodora Grotta znajduje się w galerii portretów prezydentów Krakowa w pałacu Wielopolskich, obecnie siedzibie Urzędu m. Krakowa.

wybrane prace

1889 - Finanse Galicji oraz projekt reformy skarbu krajowego
1891 - Podatek od spadków w teorii i praktyce państw europejskich

kalendarium

1879-1884 - studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim
1885-1887 - studiował w Berlinie ekonomię
1887 - rozpoczął praktykę adwokacką
1888 - habilitował się na UJ w zakresie skarbowości i prawa skarbowego
1891 - uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego UJ
1891-1904 - jako profesor wykładał na UJ
1893 - wszedł do Rady Miejskiej i został w niej członkiem sekcji skarbowej
1894 - zawarł związek małżeński z Wilhelminą Kleską i wkrótce zakupił kamienicę przy ulicy Loretańskiej 8
1901 - został posłem sejmu krajowego
1901-1904 - pełnił funkcję pierwszego wiceprezydenta miasta Krakowa
1902 II 6 - podniósł publicznie kwestię konieczności rozszerzenia granic administracyjnych miasta Krakowa
1904 VII - 1918 II - przez trzy kadencje pełnił funkcję prezydenta miasta Krakowa
1905 - sfinalizował wykupienie od Austriaków Wawelu
1907-1909 - współdziałał z tzw. demokratami bezprzymiotnikowymi i endecją (Unia Demokratyczna)
1909-1915 - doprowadził do utworzenia tzw. Wielkiego Krakowa - przyłączono 14 nowych dzielnic
1911 - został wybrany do parlamentu wiedeńskiego
1912 - z jego inicjatywy przystąpiono do regulacji brzegów Wisły, przesunięto koryto Rudawy
1912 - w parlamencie został prezesem Koła Polskiego
1913 - doprowadził do wzniesienia III Mostu na Wiśle
1913 IX - otwarto nowy dworzec towarowy, który miał przyczynić się do polepszenia warunków ekonomicznych miasta i ożywienia wymiany towarowej
1914 VII 16 - stanął na czele Naczelnego Komitetu Narodowego (NKN) powstałego w Krakowie (do XI 1914)
1914 - na jego wniosek Rada Miejska przeznaczyła milion koron na Legiony Polskie
1915 VII 4 - na III Moście prezydent Krakowa Juliusz Leo i burmistrz Podgórza Franciszek Maryewski podali sobie dłonie, w geście połączenia obu miast
1916 VII - został ponownie wybrany prezydentem Krakowa
1917 V 5 - wygłosił okolicznościowe przemówienie do odwiedzającego Kraków Karola I
1924 XI - Tymczasowy Zarząd Miast zdecydował, aby w uznaniu zasług Lea, jego imieniem nazwać ulicę Królewską w dzielnicy Nowa Wieś 

źródła: 

Encyklopedia Krakowa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa–Kraków 2000