Dzisiejsza data:

Zesławice

           Nazwa Zesławice, dawniej Zisslawicz, Sdzislavicze, Zdzyslawycze, Zysławice, Zdzisławice ma charakter patronimiczny, pochodzi od nazwy osobowej Zysław, Zdzisław, obecna forma nazwy występuje od 1787

           Wieś była położona nad rzeką Dłubnią,11 km na północny-wschód od Krakowa. Graniczyła od zachodu z Mistrzejowicami, od północy z Batowicami oraz Raciborowicami, od północnego-wschodu z Kantorowicami, od wschodu z Grębałowem, od południa z Krzesławicami. Zabudowa wsi miała charakter zwarty, wielodrożny, typu kupowego. Najstarsza zabudowa wsi znajduje się w rejonie dzisiejszej ulicy Jeziorany i skrzyżowania z ul. Zesławicką oraz Nad Baranówką.

           Zesławice podlegały od czasów średniowiecza parafii pod wezwaniem św. Małgorzaty w Raciborowicach, od 1994 podlegają parafii pod wezwaniem św. Stanisława w Kantorowicach.

           Pierwotnie wieś stanowiła własność szlachecką. W 1348 występuje w zbiorze dyplomatycznym klasztoru mogilskiego wzmianka o Zesławicach (Zisslawicz), która mówi, iż Jan zwany Sciricinus (zm.1356) opat mogilski, nabył część wsi od Włodzimierza z Zesławic. W 1355 król Kazimierz Wielki nadał wsi Zesławice prawo niemieckie. Według relacji Jana Długosza z lat 1470 - 1480 wieś należała do klasztoru Cystersów mogilskich, znajdował się tu młyn nad Dłubnią oraz karczma. Dziesięcina snopowa była płacona plebanowi parafii w Raciborowicach.

          W rejestrze poborowym województwa krakowskiego z 1629 odnotowano, że wieś należała do klasztoru mogilskiego, znajdował się tu młyn. W 1791 wieś nadal stanowiła własność klasztoru Cystersów w Mogile, liczyła 110 mieszkańców oraz 17 domów, w tym zabudowania folwarczne oraz młyn noszący nazwę Blech. W 1783 w rejonie wzniesienia zwanego Skarby pomiędzy wsią a Dłubnią poszukiwano soli, znajdował się tu szyb oraz urządzenia do pompowania wody z kopalni do rzeki Dłubni. W 1832 Komisja Włościańska dokonała oczynszowania wsi. W 1870 wieś liczyła 163 mieszkańców, obszar dworski należał do klasztoru Cystersów w Mogile.

           Na południe od wsi powstał w końcu lat dziewięćdziesiątych XIX wieku dwuwałowy, pancerny fort Dłubnia 49a według projektu austriackiego architekta Maurycego von Brunnera. Obiekt ten należał do VI grupy warownej Twierdzy Kraków, rozlokowanej pomiędzy Mistrzejowicami a Wisłą. Obecnie umocnienia porośnięte są zagajnikiem. W listopadzie 1914 wieś została prawie doszczętnie zniszczona przez wojska austriackie, w ramach przygotowań do obrony twierdzy Kraków. Wieś została odbudowana w pierwszych latach po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. W forcie „Dłubnia” około 1930 umieszczono radiostację wojskową, która prowadziła nasłuch stacji niemieckich. W 1931 wieś liczyła 42 budynków oraz 236 mieszkańców.

           W 1952 powstał tu duży zakład produkcyjny cegielnia Zesławice, wytwarzająca między innymi materiały budowlane na potrzeby kombinatu metalurgicznego im. W. Lenina i nowo powstających siedli mieszkaniowych Nowej Huty. Obecnie przedsiębiorstwo funkcjonuje pod nazwą Krakowskie Przedsiębiorstwo Ceramiki Budowlanej.

           Na południowy-zachód od wsi, w rejonie skrzyżowania ulic Zesławickiej i Zakładowej, znajdowała się niegdyś osada nosząca nazwę Dłubnia, w końcu XVIII wieku stanowiła przyległość Zesławic.