Dzisiejsza data:

III

(? - 25 listopada 1101 Kraków)

biskup krakowski

biogram

           W trzy lata po tragicznej śmierci biskupa Stanisława, a jeden rok po śmierci króla Bolesława Śmiałego rządy biskupie w Krakowie objął Lambert III. To już trzeci biskup krakowski noszący imię Lambert. Praktycznie niewiele wiadomo o jego osobie. Rządy Lamberta III na biskupstwie krakowskim przypadły na lata 1082 - 1101 i Rocznik kapituły krakowskiej zawiera jedynie te dwa istotne fakty z jego życia: w 1082 roku został wyświęcony na biskupa, zaś w 1101 roku zmarł.
           Za czasów panowania Władysława Hermana większość polskich biskupów wywodziła się z Cesarstwa. Tak też było w przypadku Lamberta III, który najprawdopodobniej pochodził z archidiecezji kolońskiej. Przynajmniej tak twierdzi badaczka Z. Kozłowska-Budkowa, zaś przeczy temu sąd A. Wędzkiego, który przypisuje Lambertowi III polskie pochodzenie. Obie tezy mają jednak charakter wyłącznie hipotetyczny.
           Po wygnaniu Bolesława Śmiałego rządy w Krakowie objął czeski król Wratysław II. Badacze tamtych czasów (między innymi Tadeusz Wojciechowski) wysuwają przypuszczenie, iż to stanowisko Lambert III zawdzięcza właśnie królowi czeskiemu. Dowodem tego zdarzenia miał być list biskupa Lamberta III do króla Wratysława II z prośbą o przewód dla posłów arcybiskupa kolońskiego. Formuły grzecznościowe tego listu nie dają jednak żadnych podstaw do tego, by tak sądzić. Lambert tytułuje w nim Wratysława królem czeskim, a nie władcą polskim. Niemniej jednak list ten może dowodzić wszechstronnego wykształcenia literackiego biskupa Lamberta. List nie posiada daty, ale przypuszczać można, iż został spisany w latach 1085 - 1092 (prawdopodobnie w 1087 roku). Wtedy arcybiskupami kolońskimi byli antygregorianie. W tym czasie odbywała się wymiana poselstw Władysława Hermana z cesarzem Henrykiem IV w sprawie małżeństwa księcia z Judytą Salijską, wdową po królu węgierskim Salomonie. Sprawa ta była zapewne powodem przychylności księcia, co do losów katedry krakowskiej, mimo iż ulubionym miejscem Władysława Hermana był Płock, z którego przeniesiono stolicę.
           W związku z przeprowadzaną przez Lamberta III reorganizacją kapituły krakowskiej (według formuły francuskiej), książę miał dofinansowywać budowę katedry oraz uposażenie kanoników. Księżna zaś ofiarowała kapitule wieś Chropy, zwane dziś Pabianicami.
           Na czele kapituły stanął dziekan. Do jego zadań należało czuwanie nad dyscypliną kleru katedralnego oraz troska o służbę Bożą. Kolejnym w hierarchii był archidiakon, który zastępował dziekana przy wizytowaniu kościołów parafialnych i egzaminowaniu duchownych przed święceniami. Następnym członkiem kapituły był prepozyt, do którego należał zarząd majątkiem. Nad szkołą katedralną czuwał scholastyk, liturgią zajmował się kantor, a skarbcem kustosz. Ostatnim w hierarchii był kanclerz, pod którego opieką było archiwum i biblioteka.
           Bardzo dobre stosunki łączyły Lamberta III z palatynem Sieciechem. Świadczyć może o tym chociażby fakt, że uposażył on dziesięcinami kolegium kanoników, osadzonych przy wzniesionym przez Sieciecha okazałym, romańskim kościele pod wezwaniem Św. Andrzeja na Okole (obecnie przy ulicy Grodzkiej).
           Według relacji kronikarza Wincentego z Kielc, Lambert III miał dokonać w 1088 roku translacji ciała Św. Stanisława ze Skałki do katedry.
Przez cały okres swoich rządów biskupich Lambert III zgromadził dość duży księgozbiór katedralny, znany ze spisu z 1110 roku.
           Po śmierci biskupa Lamberta nastąpił krótki pontyfikat biskupa Czasława.

kalendarium

1082 - został wyświęcony na biskupa

1088 - prawdopodobnie dokonał translacji ciała Św. Stanisława ze Skałki do katedry