Krystian Lupa
(7 listopada 1943 Jastrzębie Zdrój - )
reżyser, scenograf, grafik
rodzina
z rodziny nauczycielskiej, syn Ludwika i Weroniki z domu Freiherr
biogram
Wychowywał się w szkole w której uczyli jego rodzice, naukę kontynuował w liceum w Żorach. Rozpoczął studia na Wydziale Fizyki UJ, następnie ukończył studia w krakowskiej ASP (dyplom na Wydziale Grafiki), później przez dwa lata studiował reżyserię filmową w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi, a następnie reżyserię teatralną w PWST w Krakowie. W trakcie studiów był asystentem Jerzego Krasowskiego i Jerzego Golińskiego w w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie.
Zadebiutował reżyserią Rzeźni Sławomira Mrożka na scenie Teatru im. Juliusza Słowackiego, po studiach związał się z Teatrem im. Cypriana Kamila Norwida w Jeleniej Górze i ze Starym Teatrem w Krakowie. Współpracował z teatrami w Jeleniej Górze, Wrocławiu, Warszawie.
Został wykładowcą krakowskiej PWST, posiada tytuł profesora sztuk teatralnych o specjalizacji reżyseria i scenografia.
Jego wielogodzinne widowiska, inspirowane twórczością Carla Gustawa Junga, analizują zjawisko rozpadu tradycyjnych struktur europejskiej duchowości.
Laureat wielu nagród i odznaczeń.
wybrane prace:
1978 - Iwona, księżniczka Burgunda Witolda Gombrowicza
1982 - Bezimienne dzieło Stanisława lgnacego Witkiewicza
1988 - Marzyciele Roberta Musila
1990 - Bracia Karamazow według Fiodora Dostojewskiego
1992 - Kalkwerk według Thomasa Bernharda
1994 – zbiór szkiców „Utopia i jej mieszkańcy”
1995, 1998 – Lunatycy. Esch czyli anarchia Hermanna Brocha
2001 – proza „Labirynt”
2003 – proza „Podglądania”, „Utopia 2. Penetracje”
kalendarium
1961 – rozpoczął studia na Wydziale Fizyki UJ
1963 - 1969 – studiował w krakowskiej ASP
1976 V 8 – zadebiutował reżyserią Rzeźni Sławomira Mrożka
1973 - 1977 – studiował reżyserię w PWST
1977 – debiutował w Teatrze Telewizji realizacją Wariata i zakonnicy Stanisława Ignacego Witkiewicza
1984 - wykładowca krakowskiej PWST
1988 – laureat nagrody im. K. Swinarskiego
1990 – 1996 – dziekan Wydziału Reżyserii Dramatu PWST
1991 – laureat nagrody Fundacji Kultury Polskiej
1992 – laureat nagrody im. L. Schillera
1994 I 14 - profesor PWST
1998 - laureat nagrody m. Krakowa
2000 – odznaczony austriackim Krzyżem Honorowym Nauki i Sztuki I klasy za działalność na polu kultury
2005 – odznaczony przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
2009 – otrzymał Europejską Nagrodę Teatralną, nazywaną teatralnym Oscarem
2014 – otrzymał austriacką nagrodę Nestroy Preis w kategorii najlepsza reżyseria – za spektakl „Holzfaellen” w Schauspielhaus Graz
2016 – otrzymał litewską nagrodę teatralną Złoty Krzyż Sceny za wystawienie Placu Bohaterów Thomasa Bernharda w Litewskim Narodowym Teatrze Dramatycznym w Wilnie
2017 – otrzymał nagrody francuskiego Stowarzyszenia Krytyków Teatru, Muzyki i Tańca za najlepsze przedstawienie zagraniczne oraz najlepszą książkę o teatrze
źródła:
Encyklopedia Krakowa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa – Kraków 2000
czytaj więcej .. culture