Jalu Kurek
Franciszek Kurek, pseudonimy: mafarka, Jan Skowron
(27 II 1904 Kraków – 10 XI 1983 Rabka)
prozaik, poeta, publicysta, tłumacz
rodzina
syn Piotra, chłopa spod Tarnowa - starszy woźny, później pomocniczy funkcjonariusz techniczny w Zakładzie Chemicznym Uniwersytetu, i Rozalii z Panków, góralki ze wsi Naprawa, koło Rabki
najmłodszy brat Karola, Marii i Ludwika
żonaty z Hanną Ablewicz - Kurek (pisarka)
mieli dwoje dzieci: Ewę i Grzegorza
biogram
Po ukończeniu I LO im. Bartłomieja Nowodworskiego studiował filologię polską i romańską na UJ, następnie studia pogłębiał na uniwersytecie w Neapolu. Związany z Awangardą Krakowską, współpracował ze „Zwrotnicą", był redaktorem awangardowej „Linii".
Po wojnie pracował w zespole redakcyjnym agencji Polpress, następnie poświęcił się wyłącznie pracy literackiej.
W twórczości poetyckiej nawiązywał do programu Awangardy Krakowskiej, realizował hasła poezji społecznej, jednocześnie sięgał do tradycji młodopolskiej, głosząc apoteozę wsi i urodę krajobrazu tatrzańskiego. Autor awangardowej prozy o charakterze publicystycznym i reportażowym, stylizowanej na prasową sensacyjność, naśladującej technikę filmową, a także powieści o tematyce wiejskiej, ukazujących nędzę i zacofanie w 20-leciu międzywojennym oraz późniejsze przemiany ekonomiczne i kulturalne. Silnie związany z rodzinnymi Beskidami regionowi podhalańskiemu poświęcił kilka powieści i opowiadań. Ogłosił wspomnienia o Krakowie, tomy szkiców krytycznych i esejów literackich. Tłumacz literatury włoskiej (między innymi sonety Petrarki), laureat wielu nagród, odznaczeń i wyróżnień.
Malował obrazy, zajmował się również teatrem i filmem, wędrował po górach (był taternikiem), uprawiał sport.
wybrane publikacje:
1926 - Kim był Andrzej Panik? Andrzej Panik zamordował Amundsena
1927 - S.O.S. (Zbaw nasze dusze!)
1929 - Śpiewy o Rzeczypospolitej
1933 - Usta na pomoc
1934 - Mohigangas
1934 - Grypa szaleje w Naprawie
1935 - Woda wyżej
1938 - zbiór wierszy poświęconych rodzicom Drzewo boleści
1954 - Dzień dobry, Toporna
1955 - Księga Tatr
1963 – wspomnienia Mój Kraków
1964 - Eksplodują ogrody
1968 - Pod przełęczą
1970 - Świnia skała
1973 - Śmierć krajobrazu
1974 - Pocztówki
1975 - Ludowa lutnia
1976 - Zmierzch natchnienia?
1978 - Godzina X. Rzecz o umieraniu
1983 - Boże mojego serca
kalendarium
1911 - rozpoczął naukę w czteroletniej szkole podstawowej
1914 - wstąpił do ośmioletniego gimnazjum, dziś imienia Bartłomieja Nowodworskiego
1922 - uzyskał świadectwo dojrzałości
1922 - 1923 - studiował filologię polską i romańską na UJ
1922 - debiutował wierszem w "Naszym Przeglądzie" Bzy z cyklu Kwiaty
1923 - 1931 - był redaktorem w "Głosie Narodu", dzienniku chrześcijańsko - demokratycznym, gdzie zamieszczał swoje wiersze, artykuły literackie, recenzje filmowe, pod pseudonimem "mafarka" i Jan Skowron
1923 – 1931 - współpracował ze „Zwrotnicą"
1924 - 1925 - kontynuował studia w Neapolu
1930 I 10 – wraz z innymi literatami krakowskimi przyłączył się do protestu w sprawie więźniów brzeskich
1931 – 1939 – redaktor „Ilustrowanego Kuriera Codziennego"
1931 – 1933 – współpracował z „Linią"
1935 I 28 - laureat Nagrody Młodych PAL
po 1945 pracował w zespole redakcyjnym agencji Polpress
od 1947 - poświęcił się wyłącznie pracy literackiej
1955 – został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski
1960 – laureat nagrody m. Krakowa
1977 – laureat Nagrody ministra kultury i sztuki I stopnia
źródła:
Encyklopedia Krakowa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa – Kraków 2000