Karol Roman Kremer
(12 I 1812 Kraków – 28 I 1860 Kraków)
architekt, konserwator
rodzina
syn Józefa (1769 - 1848), krawca, i Anny (1769 - 1828) z Erbów
rodzeństwo: Teresa Anna (1803 – 1865), mąż Józef Stehlik (1791 – 1868); Józef (1806 – 1875), rektor UJ, żona Maria Mączyńska (1824 – 1897); Aleksander (1813 – 1880), żona Modesta Płońska (1815 - 1889)
poślubił:
1. w 1847 Julia Grabowska (1824 – 1855), córka Ambrożego i Józefy Nowakowskiej
dzieci: Stanisław (1848 – 1894), Julia Konstancja (1850), Jan (1853 – 1906), żona Józefa Nowińska
2. Stanisława, córka senatora Kopfa
dzieci: Zygmunt Karol (1859 – 1913), Maria Ludwika (1860 – 1879)
biogram
Studiował matematykę na UJ, po uzyskaniu doktoratu wyjechał na studia w zakresie architektury do Monachium, tamtejsze Towarzystwo Architektów przyjęło go na swego członka. Zwiedził Niemcy i Belgię, kształcił się również w Paryżu i we Włoszech.
Po powrocie pracował w Urzędzie Budownictwa Wolnego Miasta Krakowa (WMK), gdzie został dyrektorem budownictwa. Był autorem odnowienia Collegium Maius, wyższej wieży Kościoła Mariackiego, Barbakanu i Bramy Floriańskiej. Po wielkim pożarze Krakowa w 1850 roku, kierował odbudową miasta i restaurował wiele zabytków (między innymi kościół i klasztor oo. Franciszkanów).
Był członkiem Towarzystwa Naukowego Krakowskiego (TNK), TPSP, Towarzystwa Dobroczynności, a także Komitetu Ochrony dla Pogorzelców (zorganizowanego po pożarze Krakowa w 1850 roku). Był pionierem badań zabytków i ich metodycznej ochrony (jego koncepcje konserwatorskie zakładające duży stopień interwencji z autorskim udziałem konserwatora, od początku budziły duże kontrowersje).
Pochowany w rodzinnym grobowcu na cmentarzu Rakowickim (pas 13). Kraków uwiecznił rodzinę Kremerów nadając imię ulicy - Kremerowska - w dzielnicy Stare Miasto, na Piasku, gdzie biegnie ona od ulicy Jana III Sobieskiego do ulicy Karmelickiej.
kalendarium
1822 - rozpoczął naukę w gimnazjum
1828 - 1834 - studiował matematykę na UJ
1834 - otrzymał tytuł doktora filozofii UJ
1834 – odnowił zwieńczenie Bramy Floriańskiej
1838 - został adiunktem w Urzędzie Budownictwa WMK
1839 - mianowany został budowniczym akademickim
1839 - zaprojektował oryginalne, wysoko cenione przez znawców, założenia parkowe cmentarza Rakowickiego
1840 - 1858 - był autorem restauracji i gotyckiej przebudowy Collegium Maius
1841 - odnowił wieżę wyższą kościoła Mariackiego
1841 - nadzorował prace przy Barbakanie przy usunięciu tzw. szyi
1841 - 1843 - przebudował gmach Starego Teatru (z T. Majewskim)
1842 - został dyrektorem budownictwa WMK
1846 - 1848 - opracował plany przebudowy zamku wawelskiego na koszary wojskowe
1848 - został członkiem TNK
1849 - opublikował Niektóre uwagi o ważności zabytków sztuk pięknych na naszej ziemi
1850 - wystąpił z inicjatywą stworzenia Muzeum Starożytności Krajowych
1850 - został sekretarzem Komitetu Archeologicznego powołanego przez TNK w celu zorganizowania muzeum
1851 – wzniósł dworek na terenie Latarni (pl. Kossaka 4), później własność rodziny Kossaków
1852-1854 – dla Towarzystwa Dobroczynności przeprowadził adaptację dawnego budynku klasztornego przy ul. Koletek 12 na schronisko dla sierot
1857 - został członkiem Komisji Archeologicznej Wileńskiej
1858 - został członkiem komisji do organizacji wystawy starożytności
1859 - został mianowany rządowym inspektorem budownictwa Galicji Zachodniej
źródła:
Teresa Stanisławska-Adamczewska, Jan Adamczewski, Kraków, ulica imienia …, Kraków 2000
Encyklopedia Krakowa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa – Kraków 2000
Marek Jerzy Minakowski, Wielka genealogia Minakowskiego (Wielcy.pl), wydanie z 2020-04-28