Zenon Ludwik Klemensiewicz
(2 IX 1891 Tarnów – 2 IV 1969 pod Zawoją)
językoznawca, pedagog, profesor UJ
rodzina
syn Ignacego (urzędnika) i Kamili z Rożanowiczów
biogram
Pozostawił po sobie ponad 600 naukowych i około 300 popularnonaukowych prac, dotyczących głównie składni polszczyzny, historii języka polskiego, stylistyki, ortografii i zagadnień poprawnościowych oraz dydaktyki szkolnej. Prowadził badania nad stylem i językiem wybitnych pisarzy - analizował język Marii Dąbrowskiej, Adama Mickiewicza, Stanisława Wyspiańskiego i Emila Zegadłowicza. Położył ogromne zasługi dla popularyzowania czystości i piękna języka polskiego, był pierwszym w Polsce dydaktykiem języka polskiego, który wywarł ogromny wpływ na podniesienie poziomu nauczania języka ojczystego w szkołach polskich, interesował się składnią i historią języka polskiego.
Związany był z ośrodkiem krakowskim. Pracował jako nauczyciel języka polskiego w gimnazjum, wykładał na Uniwersytecie Jagiellońskim. W czasie okupacji nauczał na tajnych kursach akademickich.
Był członkiem Polskiej Akademii Umiejętności, a następnie - członkiem Polskiej Akademii Nauk. Działał w Związku Nauczycielstwa Polskiego.
Pełnił funkcję redaktora naczelnego czasopisma "Język Polski". Wspólnie z Julianem Aleksandrowiczem, Walerym Goetlem, Romanem Ingardenem i Antonim Kępińskim zakładał pod koniec lat 50. Krakowskie Towarzystwo Higieny Psychicznej.
Został odznaczony między innymi Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, bułgarskim Orderem Św. Cyryla i Metodego, tytułem Zasłużonego Nauczyciela PRL.
Zginął w katastrofie lotniczej. Pochowany na Cmentarzu Rakowickim (kwatera M, rząd północny, miejsce 15, 3-ci po prawej Grotowskich). Jego imieniem nazwano ulicę w dzielnicy Prądnik Czerwony na Olszy II sąsiadującą z aleją 29 Listopada.
wybrane publikacje
1922 - Jak uczyć języka ojczystego
1929 - Dydaktyka nauki o języku ojczystym
1937 - Składnia opisowa współczesnej polszczyzny kulturalnej
1953 - Zarys składni polskiej
1954 - Bibliografia ekslibrisu polskiego
1955 - wspólnie z Tadeuszem Lehrem-Spławińskim i Stanisławem Urbańczykiem Gramatyka historyczna języka polskiego
1961 - W kręgu języka literackiego i artystycznego
1961 - 1972 - tom 1 - 3 Historia języka polskiego
1966 - Usługowa funkcja języka
1969 - Ze studiów nad językiem i stylem
kalendarium
1901 - 1909 - uczęszczał do gimnazjum w Nowym Sączu
1909 - 1914 - studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim językoznawstwo i historię literatury (u Ignacego Chrzanowskiego, Józefa Kallenbacha, Jana Łosia, Jana Michała Rozwadowskiego
1914 - 1918 - służył w armii austriackiej na frontach rosyjskim i włoskim
1919 - 1939 - był profesorem języka polskiego w Gimnazjum im. Sobieskiego w Krakowie
1923 - został wykładowcą dydaktyki języka polskiego w Studium Pedagogicznym UJ
1925 - uzyskał doktorat
1926 - 1927 - uzupełniał studia na uniwersytetach we Fryburgu i Paryżu
1928 - 1932 - prowadził wykłady w Instytucie Pedagogicznym w Katowicach
1930 - uzyskał habilitację z języka polskiego
1933 - uzyskał habilitację z dydaktyki
1939 - został profesorem Katedry Języka Polskiego UJ
1941 - 1945 - organizował i brał udział w tajnym nauczaniu na UJ
1945 - 1948 - przewodniczył Sekcji Szkół Wyższych i Instytutów Naukowych Związku Nauczycielstwa Polskiego
1946 - został kierownikiem Katedry Języka Polskiego UJ
1946 - został członkiem PAU
1947/1948 - był dziekanem Wydziału Humanistycznego
1954 - został członkiem PAN
1956 - utworzył Pracownię Polskiej Składni Historycznej przy Zakładzie Językoznawstwa PAN
1956 - 1958 - był kierownikiem Pracowni Słownika Staropolskiego PAN
1958 - został redaktorem naczelnym "Języka Polskiego"
1960 - został prezesem Oddziału Krakowskiego PAN
1961 - został wiceprezesem Zarządu Głównego ZNP
1967 - został członkiem World Academy of Art and Science w USA
1991 XI - odsłonięto tablicę pamiątkową ku czci profesora w budynku przy ulicy Floriana Straszewskiego 27, gdzie mieści się Instytut Języka Polskiego