Zygmunt Gabriel Klemensiewicz

pseudonimy: Zygmunt Orski, Alfred Górecki

(24 III 1874 Komańcza k. Przemyśla - 3 VIII 1948 Kraków),

działacz społeczno - polityczny i sportowy, publicysta

rodzina

syn Tytusa, urzędnika, i Wandy ze Skrzyńskich

poślubił Jadwigę Sikorską, farmaceutkę, rodem z Warszawy

córka Jadwiga Beaupre, doktor medycyny (1902 X 23 – 1984 XI 15)

biogram

           Skończył medycynę na UJ, działał w Bratniaku i w stowarzyszeniu studenckim Zjednoczenie. Wstąpił do Socjalno – Demokratycznej Partii, był członkiem Komitetu Wojewódzkiego, kierował kampaniami wyborczymi partii do Rady Państwa, Sejmu Krajowego i Rady Miejskiej Krakowa. Posłował do parlamentu austro – węgierskiego.

           Stworzył nowoczesny system wydawniczo – prasowy partii i redagował jej czasopisma i wydawnictwa nieperiodyczne, między innymi „Czerwone Światło”, „Latarnia", „Liberum veto”, „Kropidło", był też współpracownikiem „Naprzodu". Wydawał odezwy i proklamacje, kalendarze itp. Prowadził akcje odczytowo – popularyzatorskie wśród robotników i włościan, między innymi o higienie osobistej, profilaktyce i zapobieganiu chorobom, stosunku socjalistów do Kościoła i religii itp.

           Po wybuchu I wojny światowej wstąpił do Legionów Polskich. Prowadził akcję werbunkową do Legionów w Dąbrowie Górniczej, Radomsku, Piotrkowie Trybunalskim i Radomiu. Walczył na froncie wschodnim.

           Po wojnie wrócił do działalności w Polskiej Partii Socjaldemokratycznej, współtworzył Polską Komisję Likwidacyjną, kierował Departamentem Dóbr i Lasów Państwowych. Posłował do Sejmu Ustawodawczego.

           Był organizatorem polskiego ruchu filatelistycznego (założył i redagował „Filatelistę Polskiego” i „Nowego Filatelistę”) oraz bibliofilskiego (działał w Towarzystwie Miłośników Książki, współredagował jej organ „Silva Rerum” i opracował bibliografię ekslibrisu polskiego).

           W okresie międzywojennym prezesował Okręgowemu Związkowi Kasy Chorych w Krakowie, Ogólnopolskiemu Związkowi Kasy Chorych w Warszawie i Krakowskiej Ubezpieczalni Społecznej.

            Nie podzielając opozycyjnego stosunku socjalistów wobec J. Piłsudskiego, wystąpił z PPS i związał się z BBWR. Z listy tej partii zasiadał w senacie RP.

           Podczas okupacji hitlerowskiej pracował w Radzie Głównej Opiekuńczej i PCK, a po wojnie zaś w Miejskim Komitecie Opieki Społecznej w Krakowie i w krakowskim PCK.

            Tekst według opracowania Michał Śliwy w: Słownik biograficzny historii Polski Ossolineum 2005

wybrane publikacje

1952 - Bibliografia ekslibrisu polskiego Wrocław 1952

kalendarium

1894 – 1895 - studiował na Wydziale Prawa UJ

1895 – 1896 – studiował na Wydziale Filozoficznym

1896 – związał się z ruchem socjalistycznym

1896 – 1900 - był prezesem akademickiej organizacji Ruch

1896 – 1919 – był redaktorem i wydawcą tygodnika „Prawo Ludu"

1896 – 1908 – redagował Biblioteczkę Społeczno – Polityczną „Prawa Ludu”

1897 – 1903 – studiował na Wydziale Lekarskim UJ

1898 – 1899 - w Bernie

1900 – 1913 – redagował „Latarnię”

1901 – 1918 – był członkiem Komitetu Wojewódzkiego PPSD w Krakowie

1905 – związał się z Piłsudskim

1907 – 1914 – prezesował Powiatowemu Zarządowi Kas Chorych w Krakowie

1911 – 1918 – posłował do parlamentu austro – węgierskiego

1912 – działał w Komisji Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych

1912 VII 26 - po wpłacie udziału w wysokości 10 koron, został pierwszym członkiem założonego Towarzystwa Kredytowo - Robotniczego w Nowym Sączu

1913 – 1914 – redagował „Czerwone światło”

1914 - 1917 - oficer Legionów Polskich

1918 – 1919 - działał w Polskiej Komisji Likwidacyjnej

1918 XI 28 – 1921 V 6, 1927 VI – 1930 VIII 25 – był członkiem Rady Miejskiej

1919 I 26 - został posłem do Sejmu Ustawodawczego z ramienia Polskiej Partii Socjaldemokratycznej Galicji i Śląska Cieszyńskiego

1919 – 1922 – był redaktorem czasopisma „Filatelista Polski" w Krakowie

1922 – nabył dworek w Sygneczowie koło Wieliczki

1922 – był założycielem Robotniczego KS Legia Kraków

1922 – 1924 – był redaktorem miesięcznika „Nowy Filatelista" w Warszawie

1922 – 1932 – prezesował Okręgowemu Związkowi Kasy Chorych w Krakowie

1923 - 1932 i 1935 – pełnił funkcję prezesa Robotniczego KS –„Legia" Kraków

1923 XI 10 – był organizatorem uroczystości pogrzebowych robotników poległych 6 listopada

1924 – 1928 - był członkiem Rady Naczelnej PPS

1926 - 1929 – był wiceprezesem Związku Robotniczych Stowarzyszeń Sportowych RP

1927 – był współinicjatorem i organizatorem pierwszej w Polsce poradni sportowo – lekarskiej

1928 – przeszedł do BBWR

1928 - 1932 – był członkiem Wojewódzkiej Rady Przysposobienia Wojskowego i Wychowania Fizycznego w Krakowie

1930 – 1935 – senator RP

1932 – 1934 – był dyrektorem Ogólnopolskiego Związku Kas Chorych w Warszawie

1934 – 1939 – prezesował Ubezpieczalni Społecznej w Krakowie

1935 III 14 – złożył przysięgę na wierność bibliofilską

1939 IX 5 – został członkiem Obywatelskiego Komitetu Pomocy