(1187 lub 1188 – 31 sierpnia 1247)

książę mazowiecki, kujawski, krakowski i łęczycki

rodzina

z dynastii Piastów

syn Kazimierza II Sprawiedliwego, i Heleny, księżniczki znoimskiej

brat Leszka Białego, Kazimierza, Bolesława, siostry NN, żony księcia ruskiego Wsiewołoda

poślubił: 1207 Agafia (zmarła po 31 sierpnia 1247), córka Świętosława Andrzeja (zmarł po 31 sierpnia 1247), księcia nowogrodzko - siewierskiego i przemyskiego
dzieci:
            1. Bolesław I (1208 - 1248 po 25 lutego), książę sandomierski, sieradzki i mazowiecki, poślubił: (1) przed 1235 Gertruda (po 1220 - w kwietniu między 1244 a 1247), córka Henryka II Pobożnego, księcia wrocławskiego; (2) po kwietniu 1244 Anastazja, córka Aleksandra, księcia bełskiego (zamężna później za Dymitrem, sędzią nadwornym węgierskim)
            2. Siemowit (1209 - 1224)
            3. Kazimierz I (około 1211 – 14 XII 1267), książę kujawski i łęczycki
            4. Eudoksja (przed 1222 - po 1238), poślubiła: Dytryk I (zmarł około 1270), hrabia Wettynu i Breny
            5. Ludmiła (ur. przed 1223), poślubiła: po 1238 Trojnat (zmarł 1263), książę żmudzki, wielki książę litewski
            6. Salomea (przed 1224 - po 30 sierpnia 1268), mniszka u klarysek w Skale
            7. Siemowit I (1224 - 1262 VI 23), książę czerski i mazowiecki, poślubił: około 1248 Perejesława (zmarła 12 IV 1283), córka Daniły, księcia halickiego
            8. Siemomysł (1225 - między 19 stycznia a 17 września 1241)
            9. Judyta (1226 - 4 grudnia po 1257), poślubiła: (1) przed 24 września 1239 Mieszko II Otyły (1225 lub 1226 – 18 X 1246), książę opolski i raciborski; (2) między 2 a 8 czerwca 1252 Henryk III Biały (po 1233 – 3 XII 1266), książę wrocławski (żonaty później z Heleną, córką Albrechta, księcia saskiego
            10. Mieszko Chościsko (po 1229 – 1238)

biogram

           Został władcą dzielnicy mazowiecko - kujawskiej po śmierci Mieszka III Starego, kiedy jego starszy brat Leszek Biały rozpoczął samodzielne rządy w Krakowie.
           Współpracował z nim w sprawach ruskich oraz w walce przeciw Władysławowi Laskonogiemu, kiedy ten kandydował do tronu krakowskiego.
Wspólnie z Leszkiem, Henrykiem Brodatym i Świętopełkiem pomorskim brał udział w wyprawach na ziemię Prusów, którzy stale zagrażali Mazowszu.
           Wobec braku sukcesów postanowił, być może za radą Henryka Brodatego, rozwiązać problem pruski przy pomocy zakonu rycerskiego. Podjął rozmowy z Krzyżakami (zwanych tak od charakterystycznego elementu ich stroju) wypędzonymi przez króla węgierskiego z Siedmiogrodu i sprowadził rycerzy Zakonu Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego do swojej dzielnicy.

           Herman von Salza, wielki mistrz zakonu krzyżackiego, wystarał się u cesarza Fryderyka II o specjalną bullę, na mocy której Krzyżacy zapewnili sobie panowanie na zdobytych terenach pruskich oraz przywilej zrównujący wielkiego mistrza z prawami przysługującymi książętom Rzeszy. Parę lat później, fałszując umowę z Konradem (tzw. dokument kruszwicki), Krzyżacy uzyskali pretekst do utworzenia w Prusach własnego państwa.

            Poza wojną z poganami na północy ważniejszym celem Konrada było zdobycie tronu krakowskiego. Udało mu się to dopiero po śmierci Henryka Pobożnego w bitwie pod Legnicą. Po klęsce legnickiej zajął Wawel, dla wzmocnienia obronności Krakowa wybudował gród u ujścia Rudawy do Wisły oraz otoczył fosą i wałami kościół Św. Andrzeja na Okole. Jednak szybko przekonał się, że od samego wstąpienia na tron krakowski trudniejsze jest utrzymanie się na nim przez dłuższy czas. Możnowładcy Małopolscy nie uznawali jakichkolwiek prób zdobycia przez władców większej samodzielności, nieprzychylnie przyjęli dążenie Konrada do niezależności.

             Opozycja kierowana przez przedstawicieli rodów Gryfitów, Awdańców, Odrowążów doprowadziła do powołania na tron Bolesława Wstydliwego. Klęska Konrada w bitwie pod Suchodołem z oddziałami dowodzonymi przez krakowskiego wojewodę Klemensa z Ruszczy, pochodzącego z rodu Gryfitów, ostatecznie przekreśliła plany powrotu Konrada do Krakowa. Jeszcze zajął przejściowo Kielce, a także grody w Piekarach i Lelowie, jednak kontrakcja Bolesława zniweczyła zdobycze Konrada w Małopolsce.

kalendarium

1202 - otrzymał dzielnicę mazowiecko – kujawską

1226 – sprowadził rycerzy zakonu krzyżackiego do Polski i osadził ich na ziemi chełmińskiej

1226 – Herman von Salza otrzymał od cesarza Fryderyka II specjalną bullę

1228 – rozbił pod Skałą i Międzyborzem wyprawę Henryka Brodatego na Małopolskę

1229 – książę sieradzki i łęczycki

1229 – 1232 – używał tytułu księcia krakowskiego (pretensji do tytułu zrzekł się więziony przez niego Henryk)

1238 – bezskutecznie oblegał Skałę, nie zdołał też zdobyć Krakowa

1241 IV 9 – śmierć Henryka Pobożnego w bitwie pod Legnicą

1241 VII 10 – po klęsce legnickiej zajął Wawel

1241 – 1243 – jego rządy w Krakowie

1243 - bunt możnowładców krakowskich

1243 – klęska Konrada w bitwie pod Suchodołem

1244 - zajął przejściowo Kielce

1246 – zajął grody w Piekarach i Lelowie

literatura

Okrucieństwo przechodzące wszelką miarę i wyobrażenie stale cechowało postępowanie Konrada.

                                               Paweł Jasienica, Polska Piastów. Warszawa 1985

źródła

Balzer Oswald, Genealogia Piastów, Kraków, 2005;

Jasiński Kazimierz, Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich, Poznań-Wrocław 2001