Feliks Marceli Antoni Księżarski
(14 I 1820 Kraków – 8 IV 1884 Kraków)
architekt
rodzina
syn Wojciecha, kupca i adiunkta policji, oraz Elżbiety Joanny z domu Taroni
rodzeństwo: Izabela Teodozja, mąż Jacek Księżarski (1800 – 1862), senator Rzeczypospolitej Krakowskiej; Henryk Bernard (1822 – 1874), ksiądz, działacz niepodległościowy
w 1852 poślubił Katarzynę Mariannę Maliszewską
biogram
Po ukończeniu liceum św. Anny podjął studia na Wydziale Filozoficznym UJ, a następnie na politechnice w Monachium i w Karlsrühe. Ukończył popieraną przez polską emigrację Wojskową Szkołę Artylerii i Inżynierii w Metzu i podjął w Paryżu pracę na stanowisku konduktora dróg i mostów.
Po powrocie do Krakowa pracował w budownictwie - powołany został na zastępcę profesora rysunku architektonicznego i perspektywy w Instytucie Technicznym, był asystentem katedry budownictwa, pracował także na stałym etacie w C. K. Starostwie w Krakowie w oddziale budownictwa, przechodząc wszystkie szczeble kariery urzędniczej. Był członkiem Komisji Egzaminów Rządowych dla Wydziału Budownictwa Politechniki Lwowskiej.
W swoich budowlach stosował neogotyk, neoromanizm oraz neorenesans. Na terenie całej Galicji budował kościoły, dwory, pałace i gmachy użyteczności publicznej. Angażował się w przebudowę i renowację zabytków oraz w budowę pomników.
Pochowany na Cmentarzu Rakowickim, a jego pomnik nagrobny jest autorstwa Tadeusza Błotnickiego. Jego popiersie (wykonane przez T. Błotnickiego) zdobi elewację Pałacu Sztuki od strony Plant.
wybrane prace:
1853 - wzniósł neogotycki kościół w Chochołowie
1854 - 1856 - przebudowywał i adaptował zamek na Wawelu na potrzeby koszar wojskowych
1857 - przebudował Dom Zdrojowy (obecnie Stary Dom Zdrojowy) w Krynicy Zdroju
1857 - budynek celny przy ulicy Stradomskiej 17
1858 - według jego projektu powstał sarkofag Michała Korybuta Wiśniowieckiego w Katedrze na Wawelu
1858 - 1862 - koszary im. cesarza Franciszka Józefa I przy ulicy Rajskiej (obecnie Wojewódzka Biblioteka Publiczna)
1861 - ukończył neogotycką kaplicę bł. Bronisławy w obrębie fortyfikacji Kopca Kościuszki
1862 - zbudował Łazienki (obecnie Stare Łazienki) w Krynicy Zdroju
1862 - dwór rodziny Drohojowskich, murowany w Czorsztynie
1863 – 1865 – Pałac Hussarzewskich, ul. Poselska 8
1864 - 1867 - neorenesansowa kamienica Walerego Rzewuskiego przy ulicy Westerplatte 11
1864 - 1870 - kierował robotami budowlanymi przy restauracji Collegium Maius UJ prowadzonej według projektów wiedeńskiego architekta Hermana Bergmana
1865 - pracował przy konserwacji Ołtarza Wita Stwosza
1869 - 1871 - gmach Theatrum Anatomicum im. Ludwika Teichmanna przy ulicy Kopernika 12
1876 - 1884 - w stylu neorenesansowym został wzniesiony gmach Namiestnictwa we Lwowie i Bank Kredytowy
1883 - 1887 - Collegium Novum Uniwersytetu Jagiellońskiego w stylu neogotyckim, wzorowane na budynku Kreuzschule w Dreźnie według projektu Ch. Arnolda i wiedeńskiego Akademisches Gimnasium (architekt F. Schmidt), ukończone już po jego śmierci
1883 - w stylu neoromańskim zaprojektował Kościół Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny w Krakowie (Felicjanek)
kalendarium
1835 - 1837 - kształcił się na Wydziale Filozoficznym UJ
1837/1838 - studiował w ASP w Monachium
1838/1839 - kontynuował studia na Politechnice w Karlsrühe
1840 - 1842 - pracował przy pomiarach katedry w Strasburgu
1842 - 1843 - studiował w popieranej przez polską emigrację Wojskowej Szkole Artylerii i Inżynierii w Metz
1844 - 1848 - pracował w Paryżu na stanowisku konstruktora dróg i mostów
1849 - powrócił do Krakowa
1850 - nadbudował drugie piętro w pałacu Lubomirskich w Przeworsku
1851 - został zastępcą profesora rysunku architektonicznego i perspektywy w Instytucie Technicznym
1852 - uzyskał uprawnienia budowlane
1855 - 1857 - był asystentem w katedrze budownictwa
1854 - rozpoczął pracę w C. K. Starostwie w Krakowie w oddziale budownictwa
1857 - został członkiem Krakowskiego Towarzystwa Naukowego, działał w komisji archeologii i sztuk pięknych
1876 - został radcą budowlanym w Namiestnictwie we Lwowie
1876 - odznaczony Orderem Franciszka Józefa
1996 - jego imieniem nazwano ulicę w dzielnicy Dębniki (Pychowice) biegnącą od ulicy Sadowej do ulicy Zakrzowickiej
źródła:
Teresa Stanisławska-Adamczewska, Jan Adamczewski, Kraków, ulica imienia …, Kraków 2000
Encyklopedia Krakowa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa – Kraków 2000