Władysław Krzemiński
Władysław Wetzstein
(19 III 1907 Kraków – 6 X 1966 Warszawa)
aktor, reżyser, pedagog
rodzina
syn Szymona, antykwariusza, i Hendli z Dringerów
mąż aktorki Zofii Niwińskiej
biogram
Ukończył Gimnazjum im. Witkowskiego, przez dwa semestry studiował architekturę w Brnie, następnie kształcił się w Miejskiej Szkole Dramatycznej w Krakowie oraz w Szkole Dramatycznej przy Państwowym Konserwatorium Muzycznym w Warszawie. Po kilkumiesięcznej praktyce u M. Reinhardta w Berlinie, wrócił do Krakowa i założył aktorskie Studio 30 - Pierwsza Grupa Niezależnych (zamknięte przez władze z przyczyn politycznych w dniu próby generalnej pierwszej premiery). Został aktorem w Teatrze im. J. Słowackiego (później także asystent reżysera).
Grał role epizodyczne, brał udział w lalkowych programach satyrycznych, utrzymywał się z pracy literackiej, tłumaczył dramaty, przygotowywał słuchowiska radiowe, pisał teksty estradowe i piosenki. Jako reżyser związany z teatrami TUR, Bagatela i eksperymentalnym zespołem Cricot (między innymi wyreżyserował tu Męża i żonę A. Fredry). W czasie II wojny światowej przebywał w obozach dla internowanych na terenie Rumunii, organizował tam polskie życie kulturalne, brał udział w tajnym nauczaniu, wydawał konspiracyjną gazetkę. Po wojnie powrócił do kraju, współpracował z Teatrem Śląskim w Katowicach, następnie pracował w Państwowych Teatrach Dramatycznych w Krakowie.
Przyczynił się do utworzenia samodzielnego zespołu Starego Teatru, w którym był reżyserem oraz dyrektorem i kierownikiem artystycznym. Autor sztuk teatralnych i słuchowisk radiowych, tekstów piosenek estradowych i librett operetkowych, realizował także spektakle w teatrach warszawskich (między innymi w Teatrze Polskim) i Operze Krakowskiej. Został wykładowcą krakowskiej PWST, laureat wielu nagród i odznaczeń.
Pochowany na Cmentarzu Salwatorskim.
ważniejsze inscenizacje:
1938 - reżyser Mąż i żona A. Fredry w Cricot
1948 - Romans z wodewilu według Krowoderskich zuchów S. Turskiego
1954 - Śluby panieńskie A. Fredry
1956 - Święta Joanna G.B. Shawa
1957 - Dzika kaczka H. Ibsena
1958 - Tramwaj zwany pożądaniem T. Williamsa
1960 - Śmierć komiwojażera A. Millera
1961 - U kresu dnia E. O'Neilla
1963 - Las A. Ostrowskiego
1964 - Urząd według T. Brezy
kalendarium
1926 - 1928 - kształcił się w Miejskiej Szkole Dramatycznej w Krakowie
1929 - w Szkole Dramatycznej przy Państwowym Konserwatorium Muzycznym w Warszawie
1930 - założył w Krakowie aktorskie Studio 30 - Pierwsza Grupa Niezależnych
1930 - 1935 - aktor w Teatrze im. J. Słowackiego (także asystent reżysera)
1939 IX - 1945 IX - w obozach dla internowanych na terenie Rumunii
1945 X - 1947 - w Katowicach
1947 - 1954 - pracował w Państwowych Teatrach Dramatycznych w Krakowie
1949 – został wykładowcą krakowskiej PWST (1966 profesor)
1953 - laureat nagrody państwowej
1954 – odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski
1954 - 1963 - w Starym Teatrze (1954 oraz 1957 - 1963 także jego dyrektor i kierownik artystyczny)
1959 – odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski
od 1963 - w Teatrze im. J. Słowackiego
1965 – laureat nagrody ministra kultury i sztuki
źródła:
Encyklopedia Krakowa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa – Kraków 2000