Antoni Zygmunt Helcel

(2 XI 1808 Kraków – 31 III 1870 Kraków)

wydawca, publicysta, polityk, historyk prawa polskiego

rodzina

z rodziny Helclów

syn Antoniego, kupca i właściciela ziemskiego pochodzącego z Niemiec, i Józefy z Sonntagów

rodzeństwo: Ludwik Edward (1810 - 1872), wiceprezydent m. Krakowa, żona Anna Wincencja Symforoza Treutler de Traubenberga; Józef Tadeusz Emeteusz, żona Adelajda Maria Wicht; Anna Brygida, mąż Władysław Jan Bielski; Julia Maria Waleria, mąż Cezar Emil Haller de Hallenburg, ziemianin, działacz polityczny

biogram

           Studiował historię, filozofię, bibliografię na Uniwersytecie Jagiellońskim, ukończył prawo uzyskując tytuł doktora obojga praw. Odbył podróż naukową do Wrocławia, Berlina, Heidelbergu i Paryża.
          Uczestniczył w powstaniu listopadowym, dosłużył się rangi porucznika.
           Po powrocie do Krakowa został "bezpłatnym nauczycielem" historii prawa polskiego w UJ. Zajął się gromadzeniem i krytycznym wydawaniem zbiorów dawnego i nowszego prawa polskiego. Pierwszy wskazał na księgi sądowe jako źródło do dziejów Polski. Autor wielu prac głównie z historii prawa. Był jednym z twórców konserwatyzmu krakowskiego, sprzeciwiał się ruchom radykalnym w polityce wobec zaborców.
Był członkiem Towarzystwa Naukowego Krakowskiego i projektodawcą Akademii Umiejętności. Posłował do galicyjskiego Sejmu Krajowego i do austriackiej Rady Państwa.
           Pochowany na cmentarzu Rakowickim w kaplicy Zmartwychwstania Pańskiego, ufundowanej przez jego brata Ludwika.

wybrane publikacje:

1836 - Rys postępów prawodawstwa karnego
1856 t. 1, 1866 t. 2 - Starodawne polskiego prawa pomniki
1874 - Dawne prawo prywatne polskie

kalendarium

1818 - 1823 - uczył się w Liceum św. Anny
1823 – został słuchaczem UJ
1824 - 1827 - studia prawnicze na UJ
1828 - uzyskuje doktorat obojga praw

28 VIII 20 – zastępca pisarza sądowego i sekretarza sądu w Krakowie

1831 I 9 – wstąpił do pułku jazdy poznańskiej jako żołnierz, potem wachmistrz

1831 X 2 – w Rypinie otrzymał dymisję w stopniu podporucznika

1832 X 31 – mianowany wykładowcą prawa polskiego na UJ

1833 – pozbawiony stanowiska po reformie uczelni
1834 - utrzymuje częściowo drukarnię Daniela Edwarda Friedleina (dawna drukarnia wydawcy "Gazety Krakowskiej" Jana Maja na ulicy Floriańskiej)
1835 - 1836 - redaktor i wydawca "Kwartalnika Naukowego"

1837 - poseł na Sejm

1837 – sprzedał drukarnię i kupił pod Krakowem wieś Górkę, gdzie gospodarował

1845 – osiadł w Krakowie
1846 - członek Komitetu Bezpieczeństwa Publicznego, następnie sekretarz w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych Rządu Narodowego Tyssowskiego
1848 - delegat Rady Miejskiej do pertraktacji w sprawie kapitulacji Podgórza, następnie wysłany do Wiednia z protestem przeciw bombardowaniu Krakowa
1848 X 29 – mianowany zastępcą profesora historii prawa polskiego

1848 XI 7 – wybrany w Krakowie na sejm austriacki w Kromieryżu

1848 XII 2 - członek Towarzystwa Naukowego Krakowskiego
1850 - 1852 - profesor UJ, brał udział w pracach nad reformą Uniwersytetu

1852 VII 20 – wybrany dziekanem Wydziału Praw

1852 XII 31 – musiał podać się do dymisji wobec zaostrzenia polityki antypolskiej przez władze austriackie
1853 I 1 - usunięty z Uczelni w związku z germanizacją Uniwersytetu

1853 – 1857 – gospodarował we własnym majątku Gołcza pod Miechowem
1858 - 1866 - przewodniczący Komisji Historycznej TNK
1860 XII – pod koniec grudnia - adres do tronu zredagowany przez A.Z. Helcla na licznym zjeździe ziemian
1861 IV 4 - wybrany posłem do Sejmu Krajowego (zrezygnował 4.11.1862 rok ze względu na zły stan zdrowia)

1869 – w związku z atakami na Kościół po sprawie Barbary Ubryk założył klerykalne stowarzyszenie Warownia Krzyża

źródła:

Marek Jerzy Minakowski, Wielka genealogia Minakowskiego (Wielcy.pl), wydanie z 29.12.2017

Robert Bielecki, Słownik biograficzny oficerów powstania listopadowego