Jerzy Goliński
(19 XI 1928 Zator – 24 XI 2008 Kraków)
aktor, reżyser
biogram
Ukończył krakowską PWST, zadebiutował jako aktor w Teatrze Ziemi Opolskiej, następnie pracował w teatrach Gdańska, Lublina i Krakowa.
Na początku kariery grał sporo - u takich reżyserów, jak Krystyna Skuszanka, Lidia Zamkow i Andrzej Wajda. Gdy zajął się reżyserowaniem, grywał coraz rzadziej, głównie epizody u zaprzyjaźnionych reżyserów.
Najdłużej i najbliżej związany był z Teatrem im. Juliusza Słowackiego w Krakowie, gdzie przez wiele lat był reżyserem, a także dyrektorem naczelnym i artystycznym. Za jego dyrekcji bardzo zniszczony budynek teatru przeszedł wielki generalny remont - nie przerywając pracy artystycznej przeprowadzono prace modernizacyjne i renowacyjne. Gdy remontowano widownię teatru, grano za opuszczoną żelazną kurtyną.
Doprowadził do powstania fundacji "Bractwo Sympatyków Wielkiego Budynku przy Placu Świętego Ducha", która przez kilka lat wspierała ratowanie gmachu.
Przez kilkadziesiąt lat był związany z krakowską PWST, gdzie został wykładowcą i profesorem, dwukrotnie był też dziekanem wydziału reżyserii.
Jako reżyser wprowadzał na scenę współczesne dramaty, realizował sztuki Brechta, Dürrenmatta, O'Neilla, T.S. Eliota. Fascynowała go późna twórczość Słowackiego - wyreżyserował "Złotą Czaszkę", "Księdza Marka", "Sen srebrny Salomei". Kilkakrotnie powracał do "Burzy" Szekspira, którą przetłumaczył, reżyserował i grał w niej Prospera. Najsławniejszą była "Burza" w teatrze opolskim za dyrekcji Bogdana Hussakowskiego, wyreżyserował tam wówczas kilka świetnych przedstawień - między innymi "Iwonę, księżniczkę Burgunda" czy "Jana Macieja Karola Wścieklicę", współtworząc jeden z najbardziej twórczych teatrów owego czasu.
wybrane kreacje:
1960 - Horacy w Hamlecie W. Szekspira
1965 - George w Kto się boi Virginii Woolf? Edward Albee
1978 - Prospero w Burzy W. Szekspira
1985 - Piotr Wysocki w Wysocki Władysław Zawistowski
1990 - Opis obyczajów Mikołaja Grabowskiego w teatrze STU
1996 - w drugiej części Opisu w Teatrze im. Słowackiego
niektóre prace reżyserskie:
1955 - Pan Puntila i jego sługa Matti B. Brechta - debiut
1957, 1959, 1965 - Zawisza Czarny J. Słowackiego
1959 - Widok z mostu Arthura Millera
1960 - Wesele S. Wyspiańskiego
1962 - Sen srebrny Salomei J. Słowackiego
1962 - Frank V F. Dürrenmatta
1967 - Powrót do domu Harolda Pinera
1969 - Złota czaszka J. Słowackiego
1971 - Ksiądz Marek J. Słowackiego
1971 - Powrót Odysa S. Wyspiańskiego
1971 - Achilleis S. Wyspiańskiego
1972 - Wyzwolenie S. Wyspiańskiego we wrocławskim T. Polskim i warszawskim Dramatycznym
1976 - Emigranci S. Mrożka
1978 - Burza W. Szekspira
kalendarium
1952 - ukończył krakowską PWST
1952 - 1953 - był aktorem w Teatrze Ziemi Opolskiej w Opolu
1953 - 1955 - był aktorem w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku
1955 - 1956 - występował w Teatrze Ludowym w Krakowie - Nowej Hucie
1956 - pracował jako reżyser w Starym Teatrze w Krakowie
1957 - 1958 - reżyserował w Teatrze im. Juliusza Osterwy w Lublinie
1958 - 1959 - pracował jako reżyser w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie
1959 - 1960 - był reżyserem w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku
1960 - 1962 i 1963 - 1967 pełnił funkcję kierownika artystycznego w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku
1962 - w Toruniu na IV FTPP otrzymał nagrodę za wybitną pracę reżyserską o cennych wartościach moralnych i światopoglądowych w przedstawieniu "Frank V" Friedricha Durrenmatta w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku
1963 - otrzymał nagrodę im. Leona Schillera
1964 - w Toruniu na VI FTPP otrzymał nagrodę za adaptację i reżyserię "Komu bije dzwon" Ernesta Hemingwaya w Teatrze Wybrzeże Gdańsku
1964 - został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi
1965 - otrzymał nagrodę Ministra Obrony Narodowej III stopnia
1965 - otrzymał nagrodę ministra kultury i sztuki III stopnia za reżyserię przedstawień "Uciekła mi przepióreczka..."Żeromskiego, "Komu bije dzwon"wg Hemingwaya i "Westerplatte" Skowrońskiej-Feldmanowej w T. Wybrzeże w Gdańsku
1965 - został odznaczony Orderem Stańczyka
1967 - 1974 - był reżyserem w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie
1967 - został wykładowcą w krakowskiej PWST
1967 - otrzymał Odznakę za zasługi dla Ziemi Gdańskiej
1969 - otrzymał Złotą Odznakę Krakowskiego Klubu Miłośników Teatru
1976 - w Opolu na II Opolskich Konfrontacjach Teatralnych otrzymał nagrodę za reżyserię "Iwony księżniczki Burgunda" Witolda Gombrowicza w Teatrze im. Jana Kochanowskiego w Opolu
1977 - został odznaczony Krzyżem Kawalerskim OOP
1979 - w Opolu na V Opolskich Konfrontacjach Teatralnych otrzymał nagrodę za rolę tytułową w "Janie Karolu Macieju Wścieklicy"Stanisława Ignacego Witkiewicza w Teatrze im. Jana Kochanowskiego w Opolu
1982 - był reżyserem w Teatrze im. Juliusza Słowackiego
1985 - był dziekanem Wydziału Reżyserii w krakowskiej PWST
1985 - został profesorem nadzwyczajnym w krakowskiej PWST
1985 - w Kaliszu na XXV KST otrzymał nagrodę za rolę tytułową w przedstawieniu "Wysocki" Władysława Zawistowskiego w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie
1987 - 1990 - był dziekanem Wydziału Reżyserii
1990 VII 12 - 1992 - pełnił funkcję dyrektora naczelnego i artystycznego w Teatrze im. Juliusza Słowackiego
1990 - 1991 - prowadził prace modernizacyjne i renowacyjne w Teatrze im. Juliusza Słowackiego
1992 - 1994 - był reżyserem w Teatrze im. Juliusza Słowackiego
1997 - w Opolu na XXII Opolskich Konfrontacjach Teatralnych - Klasyka Polska 1997 otrzymał nagrodę za rolę Tomasza Lekcickiego w przedstawieniu "Rodzina" Antoniego Słonimskiego w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie