Józef Andrzej Gierowski

(19 III 1922 Częstochowa – 17 II 2006 Kraków)

historyk

rodzina

syn lekarza
brat Stefana, profesora warszawskiej ASP

biogram

           W latach II wojny światowej był żołnierzem Związku Walki Zbrojnej, następnie Armii Krajowej. Był kierownikiem referatu informacyjnego VI Wydziału Okręgu Kielecko - Radomskiego, wydawcą i redaktorem pisma "Prawda Polska". W tym czasie studiował również na tajnych kompletach Uniwersytetu Jagiellońskiego, był uczniem prof. Władysława Konopczyńskiego.
           Gdy ukończył studia rozpoczęte na tajnym Uniwersytecie Jagiellońskim, został pracownikiem naukowym Uniwersytetu Wrocławskiego, a następnie rozpoczął pracę na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie został profesorem zwyczajnym, a także pełnił funkcję rektora.
           Był badaczem dziejów Śląska w drugiej połowie XVII i pierwszej połowie XVIII wieku, parlamentaryzmu i czasów saskich, a także historii Włoch. Założył Międzywydziałowy Zakład Historii i Kultury Żydów, przekształcony później w Katedrę Judaistyki UJ. Był twórcą Centrum Kultury Żydowskiej na krakowskim Kazimierzu.
           Opublikował 380 prac naukowych i publikacji, w tym kilka książek o charakterze monograficznym. Za swoje osiągnięcia w pracy naukowej i dydaktycznej był nagradzany przez rektorów i ministrów. Trzy uniwersytety nadały Mu doktoraty honorowe (w Uppsali, Connecticut w Stroors i Wrocławski, a Jagielloński po 50 latach odnowił Mu doktorat, co jest równoznaczne z d.h.c.).
           Miał też wysokie odznaczenia polskie z Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Zasługi Rzeczypospolitej, a z zagranicznych Komandorię Orderu "Al. Merito della Republica Italiana".
           Wyrazem uznania ze strony środowiska było dedykowanie 2 tomów studiów, które Mu ofiarowano, i 2 konferencji (o czasach saskich i stosunkach wyznaniowych w dawnej Rzeczypospolitej) zorganizowanych w związku z kolejnymi jubileuszami.
           Pochowany na cmentarzu Rakowickim (kwatera XIV B, rząd 20, miejsce 11).

ważniejsze prace:
1953 - Między saskim absolutyzmem, a złotą wolnością
1971 - W cieniu Ligi Północnej
1978 - współautor Historia Polski
1986 - Historia Włoch 

kalendarium

1939 - 1945 - był żołnierzem AK
1942 - podjął studia na tajnych kompletach UJ
1945 I - został mianowany porucznikiem AK
1946 II 15 - obronił pracę magisterską na UJ
1946 - został członkiem Polskiego Towarzystwa Historycznego
1946 - 1965 - był pracownikiem naukowym Uniwersytetu Wrocławskiego
1947 - uzyskał stopień doktora
1948 - uczestniczył w Zjeździe Historyków we Wrocławiu
1952 - uczestniczył w Konferencji Śląskiej Instytutu Historii PAN
1953 - 1968 - był kierownikiem Instytutu Historii PAN w Krakowie
1958 - został profesorem Uniwersytetu Wrocławskiego
1958 - 1961 - był prorektorem Uniwersytetu Wrocławskiego
1965 - został profesorem UJ
1965 - przeniósł się do Krakowa na Uniwersytet Jagielloński
1965 - 1970 - był kierownikiem Katedry Historii Polski XVI - XVIII wieku
1967 - 1972 - był dyrektorem Instytutu Historii
1970 - 1988 - był kierownikiem Zakładu Historii Powszechnej Nowożytnej
1976 - został odznaczony Medalem Komisji Edukacji Narodowej
1977 - 1981 - kierował Zakładem Historii Śląska PAN w Krakowie
1980 - został członkiem Solidarności
1981 - został wiceprzewodniczącym Solidarności na UJ
1981 - 1987 - pełnił funkcję rektora UJ
1983 - wręczył papieżowi Janowi Pawłowi II doktorat honoris causa UJ

1984 - powołał komisję, która, chociaż pomysł wówczas wydawał się nierealny, rozpoczęła cały proces budowy nowego kampusu UJ (prace kontynuowali później jego następcy: prof. Aleksander Koj, prof. Andrzej Pelczar, a do końca doprowadził prof. Franciszek Ziejka)
1985 - 1989 - był posłem na sejm
1986 - założył na UJ pierwszy w Polsce Międzywydziałowy Zakład Historii i Kultury Żydów w Polsce podniesiony później do rangi Katedry Judaistyki
1986 - 1989 - był członkiem Rady Konsultacyjnej przy przewodniczącym Rady Państwa
1986 V 18 - otrzymał doktorat honoris causa Uniwersytetu w Connecticut
1989 - został członkiem Polskiej Akademii Umiejętności
1989 - został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski
1990 III 27 - został wybrany dyrektorem Wydziału II Filozoficzno - Historycznego PAU
1991 - 1995 - był członkiem Rady ds. Stosunków Polsko - Żydowskich przy Prezydencie RP
1992 V 8 - został doktorem honoris causa Uniwersytetu Wrocławskiego
1993 - został członkiem Głównej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
1993 - został przewodniczącym Rady Fundacji Judaica
1994 - został odznaczony Krzyżem Armii Krajowej
2005 - został odznaczony nagrodą Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa