Ludwik Jędrzej Gorzkowski

(21 XI 1811 Kraków – przed 1857 Kraków)

fizyk, działacz polityczny, prezes rządu

rodzina

syn Józefa i Agnieszki z Maciejewskich

biogram

           Ukończył Gimnazjum św. Anny w Krakowie i rozpoczął studia na Wydziale Filozoficznym UJ, które zakończył doktoratem. Po studiach rozpoczął pracę jako adiunkt w Katedrze Fizyki UJ.

           Został członkiem akademickiej grupy Stowarzyszenie Ludu Polskiego i radykalno - demokratycznego spisku pod nazwą Powszechnej Konfederacji Narodu Polskiego. Aresztowany, zwolniony z braku dowodów, ale usunięty ze stanowiska adiunkta i uniwersytetu. Nawiązał i utrzymywał kontakty z Towarzystwem Demokratycznym Polskim we Francji, współpracował z jego emisariuszami przybyłymi do kraju.

           Wszedł w skład założonego w Krakowie lokalnego Komitetu Rewolucyjnego, współpracującego z Centralizacją Poznańską Towarzystwa Demokratycznego Polskiego, utrzymywał też kontakty z Edwardem Dembowskim. Rozpoczął propagandę wśród młodzieży akademickiej i drobnomieszczańskiej, rzemieślniczej i wiejskiej. Uważany był za „trybuna ludu” i „apostoła lewicy”. Jego mieszkanie było miejscem spotkań konspiratorów krakowskich i galicyjskich.

           Krytykował Komitet Poznański, odpowiedzialny za przygotowania powstańcze w trzech zaborach, za przewlekanie przygotowań spiskowych. Brał udział w przygotowaniach do wybuchu powstania zbrojnego, przez pewien czas kierował ośrodkiem spiskowym we Wrocławiu.

           Po powrocie do Krakowa został nominowany do przyszłego Rządu Narodowego jako przedstawiciel Rzeczypospolitej Krakowskiej. Wraz z L. Mierosławskim i J. Alcyato opracował plan powstania, projekt składu rządu i akta prawne mające obowiązywać w powstaniu. Razem z J. Tyssowskim, A. Grzegorzewskim podpisał Manifest Rządu Narodowego RP do narodu polskiego, który rozpoczął powstanie krakowskie.

           Po ogłoszeniu dyktatury J. Tyssowskiego, gdy skompletowano formalnie radę ministrów, został jej prezesem i ministrem oświaty. Po upadku powstania pozostał w ukryciu aż do wypadków marcowych Wiosny Ludów, wtedy wycofał się z działalności politycznej.

kalendarium

1830 – 1835 - studiował na Wydziale Filozoficznym UJ

1835 – zakończył studia doktoratem

1835 XI 1 – podjął pracę jako adiunkt w Katedrze Fizyki UJ

1837 – wszedł do Konfederacji Powszechnej Narodu Polskiego

1838 – został aresztowany, a po zwolnieniu usunięty z uniwersytetu

1842/1843 – został członkiem Komitetu Rewolucyjnego w Krakowie

1845 – 1846 - brał udział w przygotowaniach do wybuchu powstania zbrojnego

1846 I – został nominowany do przyszłego Rządu Narodowego

1846 II - wraz z L. Mierosławskim i J. Alcyato przygotowywał akta prawne dla przyszłego powstania

1846 II 22 - wszedł do 3-osobowego Rządu Narodowego

1846 II 24 – objął stanowisko ministra oświaty