Rudolf Henryk Friedlein
(7 sierpnia 1811 Kraków – 20 lipca 1873 Warszawa)
księgarz, nakładca
rodzina
z rodziny Friedleinów
syn Jana Jerzego Fryderyka (1771-1834) i Teresy Gleixner (1776 XI 9 Brün, Austria -1863)
Józef Simmler, Portret Rudolfa Friedleina, 1849, Muzeum Okręgowe, Toruń
rodzeństwo:
Daniel Edward (1802-1855), żona Fryderyka Kochet (1807-1845), dzieci Joanna Augusta (1833- zmarła w młodości), Edward Józef (1831-1917), prezydent m. Krakowa;
Teresa Wilhelmina (1803-1873), mąż doktor Karol Zawadziński (1800- ?), dzieci: Julia (1834-?), mąż profesor Dominik Sofroniusz Tymiński (1820-?), Władysław Szczepan (1841-1886), zawiadowca stacji w Warszawie Kolei Warszawsko-Terespolskiej, żona Ludwika Felicja Pancer (1853-1893), Stanisław – lekarz w Ciężkowicach;
Emilia Augusta Maria (1805-1842), mąż Wojciech Józef Majer (1806-1861), prezes Trybunału Wolnego Miasta Krakowa, dzieci: Stanisław, sędzia powiatowy w Kętach, Teodora, mąż Grabowski, Maria (1835-?), mąż Józef Friedlein;
Franciszek Ferdynand Salezy (1807-1842), sędzia pierwszej instancji Trybunału Wolnego Miasta Krakowa, żona Zuzanna Klara Tekla Krzyżanowska, dzieci: Ludwik Fryderyk Contius (1834-?) i Czesław Daniel (1836-?);
August (1808-1891), zegarmistrz, żona Karolina Choroszkiewicz (1816-1872), dzieci: Karol (zmarł w 1902), Marianna Florentyna (1845-?), Ludwina (1846-?), Feliks Hilary (1849-?);
Zygmunt (1814-1882), leśniczy w Jaworznie, żona Louise Mannert;
Karolina Józefa (1816-1872), mąż Józef Grzegorz Majer (1808-1899), brat Wojciecha;
Fryderyk (1817-1885), introligator, żona Maria z Waniewiczów (1834-1898), mieli córkę Teresę, która odziedziczyła po ojcu introligatornię;
Jan Józef (1818-1855), złotnik, żona Józefa Walter (1810-?), dzieci Jan Brunon (1845-?) i Julian Daniel (1848-1926);
Karol (1818-1902), złotnik, żona Marianna Leitner? czy Launer? (?-1845);
w 1844 poślubił Karolinę Reginę Gebethner (1824-1852)
Józef Simmler, Portret Reginy Friedlein, 1849, Muzeum Okręgowe, Toruń
dzieci: Karolina Paulina (1845-?), mąż złotnik-jubiler Edward Nitsch (1837-?), Maria Julia (1848-?), mąż Józef Goebelt inspektor Teatru Wielkiego w Warszawie, Kamila Anna (1850-?), mąż doktor Henryk Kowalski z Chrzanowa;
biogram
Kontynuując tradycję rodzinną, praktykował w księgarni ojca. Po wybuchu powstania listopadowego przekroczył nielegalnie granicę i wstąpił do 5 Pułku Ułanów, z którym odbył całą powstańczą kampanię. Po upadku powstania pracował u E. W. Günthera w Lesznie, następnie ponownie w księgarni ojca w Krakowie. Przeniósł się potem do Warszawy, gdzie prowadził księgarnię przy ul. Senatorskiej, początkowo wspólnie z Franciszkiem Spiessem, a po jego śmierci samodzielnie, współpracował między innymi z bratem Danielem Edwardem.
Po wybuchu powstania styczniowego, jako podejrzany o współpracę z Rządem Narodowym, został zesłany przez Rosjan do Tweru. Zwolniony po 5 latach, przebywał w Krzeszowicach, następnie ponownie w Warszawie. Wychował kilku wybitnych księgarzy, między innymi Gustawa Adolfa Gebethnera i Roberta Wolffa, którzy założyli następnie wspólną firmę księgarską „Gebethner i Wolff”.
kalendarium
1830 – skończył praktykę w księgarni ojca
1830-1831 - wziął udział w powstaniu listopadowym
1834-1838 - pracował u E. Günthera w Lesznie, następnie ponownie w księgarni ojca w Krakowie
1839 – przeniósł się do Warszawy gdzie prowadził księgarnię
1848 – po śmierci wspólnika przejął całą księgarnię
1864 – zesłany na wygnanie do Tweru
1870 - zwolniony, przebywał w Krzeszowicach
1872 - ponownie przeniósł się do Warszawy
źródła:
Jan Adamczewski, Krakowskie rody, Kraków 1994
Encyklopedia Krakowa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa – Kraków 2000
Marek Jerzy Minakowski, Wielka genealogia Minakowskiego (Wielcy.pl), wydanie z 05.08.2020