Władysław Ekielski 

(17 lutego 1855 Kraków – 23 czerwca 1927 Kraków)

architekt 

rodzina

syn Eustachego, prawnika, notariusza, i Elżbiety z Sierawskich
w 1896 poślubił Zofię Stiasny (1872-1918), mieli trzech synów (w tym Rafała) i dwie córki

biogram

           Ukończył Gimnazjum św. Anny, następnie studiował w Instytucie Technicznym w Krakowie i w Wiedniu na Wydziale Budownictwa Politechniki. W Wiedniu pracował u architekta Heinricha von Ferstla, pracował przy budowie gmachów uniwersyteckich, wykonał także konkursowy projekt pomnika odsieczy wiedeńskiej, w tym też czasie dwukrotnie zwiedził Włochy.
           Po powrocie do Krakowa został zatrudniony w biurze projektowo-budowlanym Tadeusza Stryjeńskiego początkowo jako pracownik, szybko został szefem biura, później został jego wspólnikiem.
Po otrzymaniu uprawnień budowlanych rozpoczął też działalność pedagogiczną jako wykładowca w Miejskiej Szkole Przemysłu Artystycznego oraz w Wyższej Szkole Przemysłowej, a następnie na Wydziale Architektury krakowskiej ASP.
           Projektował w stylu neorenesansowym oraz neoklasycystycznym, także modernistycznym. Stosował elementy polskiego renesansu oraz motywy ludowe.
           Wraz z T. Stryjeńskim zrealizował dom przy ulicy Piłsudskiego 14, Schronisko im. Lubomirskich (obecnie Akademia Ekonomiczna), pałac Wołodkowiczów, pałac Pusłowskich, gmach Powiatowej Kasy Oszczędności.
           Według jego projektu wzniesiono między innymi Dom Zdrowia J. Gwiazdomorskiego, kamienice przy ulicy Karmelickiej 42, Studenckiej 14 (Dom Barabasza), Szpitalnej 4, Grodzkiej 26, dom własny przy ulicy Wolskiej (obecnie Piłsudskiego 40). Przebudował między innymi budynek Feniksa przy Rynku Głównym 47, Nową Synagogę w Tarnowie, wieżę kościoła parafialnego w Skawinie. Odnowił kamienice przy ulicy Szczepańskiej 1 i Rynku Głównym 7. Zaprojektował oprawę architektoniczną pomnika Adama Mickiewicza.
           Brał udział w konkursach międzynarodowych i krajowych zdobywając liczne nagrody.
           Wspólnie ze Stanisławem Wyspiańskim wykonał projekt zabudowy Wzgórza Wawelskiego - Akropolis, wziął udział w konkursie na plan Wielkiego Krakowa, restaurację Ogrojca przy kościele św. Barbary oraz budynek Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych (zwyciężył początkujący wówczas architekt Franciszek Mączyński).
           W trakcie odnawiania kościoła oo. Franciszkanów dokonał odkrycia pierwotnego planu kościoła i najstarszych maswerków.
           Był założycielem i współwłaścicielem Zakładu witrażów i mozaiki, sprzedanego potem Żeleńskiemu.
           Po wybuchu pierwszej wojny światowej, wspólnie z grupą architektów pracujących w Obywatelskim Komitecie Odbudowy Wsi i Miast, wykonał wzorcowe projekty, oparte na motywach polskiej architektury ludowej, dla przyszłej Rzeczypospolitej. Wydano je w publikacji Odbudowa polskiej wsi.
           Po wojnie pracował nadal w Szkole Przemysłowej oraz na Wydziale Architektury ASP.
           Był wszechstronnie utalentowany: doskonały pianista, rysownik i akwarelista.
          Pochowany został na cmentarzu Rakowickim.

wybrane publikacje:

1895 - Zadania i stanowisko urzędu budownictwa miejskiego w Krakowie

1908 – Akropolis. Pomysł zabudowania Wawelu. Obmyśleli Stanisław Wyspiański i Władysław Ekielski w latach 1904-1907
1915 - zbiór projektów chat i zagród Odbudowa polskiej wsi

kalendarium

1872 - ukończył Gimnazjum św. Anny w Krakowie
1872-1876 - studiował w Instytucie Technicznym w Krakowie
1876-1880 - studiował na Wydziale Budownictwa Politechniki w Wiedniu
1882 - powrócił do Krakowa
1885 - wraz z T. Stryjeńskim wybudował pałac Wołodkowiczów przy ulicy Lubicz 4
1886 - wraz z T. Stryjeńskim przebudował pałac Pusłowskich przy ulicy Westerplatte 10
1886 - uzyskał uprawnienia budowlane
1886 - został asystentem w Katedrze Budownictwa w Szkole Przemysłowej
1888-1893 - wraz z T. Stryjeńskim wybudował Schronisko im. Lubomirskich w Krakowie przy ulicy Rakowickiej 27
1889 - wybudował Dom Zdrowia J. Gwiazdomorskiego przy ulicy Siemiradzkiego 1
1894 - rozpoczął publikować w "Czasopiśmie Technicznym"
1895 - rozpoczął restaurację kościoła OO Franciszkanów
1896 - poślubił Zofię Stiasny
1897-1899 - wraz z T. Stryjeńskim wybudował gmach Powiatowej Kasy Oszczędności przy ulicy Pijarskiej 1
1897-1899 - redaktor naczelny "Czasopisma Technicznego"
1900 - został współzałożycielem i współwydawcą czasopisma "Architekt"
1902 - wraz z Antonim Tuchem założył zakład witraży (Zakłady Witrażów i Mozaiki S.G.Żeleńskiego)
1903 - zaprojektował w Brzeziu kapliczkę mauzoleum rodziny Żeleńskich
1904-1906 - wraz ze Stanisławem Wyspiańskim opracowywał projekt zagospodarowania Wzgórza Wawelskiego, znany jako Akropolis
1909 - stał na czele Delegacji Architektów Polskich w Paryżu
1910 - wziął udział w konkursie na plan tzw. Wielkiego Krakowa
1912 - wziął udział w Wystawie Architektury i Wnętrz w Otoczeniu Ogrodowym projektując pergolę
1914-1918 - pracował w grupie architektów w Obywatelskim Komitecie Odbudowy Wsi i Miast
1918 - został wykładowcą na Wydziale Architektury krakowskiej ASP

1922 V 2 – został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski
1998 - jego imieniem nazwano ulicę w Dębnikach, przecinającą ulicę Zakrzowiecką

źródła:

Teresa Stanisławska-Adamczewska, Jan Adamczewski, Kraków, ulica imienia …, Kraków 2000

Encyklopedia Krakowa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa–Kraków 2000

Marek Jerzy Minakowski, Wielka genealogia Minakowskiego (Wielcy.pl), wydanie z 05.12.2021