Jerzy Bandura

(14 X 1915 Chabówka, obecnie dzielnica Rabki – 19 X 1987 Kraków)

rzeźbiarz, medalier, grafik, pedagog

biogram

           Studiował rzeźbę w krakowskiej ASP u X. Dunikowskiego i grafikę na Wydziale Malarstwa u Andrzeja Jurkiewicza. Został docentem, następnie profesorem na Wydziale Rzeźby ASP i kierownikiem Katedry Rzeźby. Pełnił funkcję dziekana Wydziału Rzeźby ASP. Należał do grupy Dziewięciu Grafików.

           Już na początku swojej kariery artystycznej w latach powojennych osiągnął znaczne sukcesy, uzyskując za swoje rzeźby szereg nagród krajowych, a za medale o tematyce sportowej nagrodę zagraniczną.

           Tworzył głównie monumentalne rzeźby i pomniki (między innymi pomnik na Polu Grunwaldzkim, z W. Cęckiewiczem, M. Kopernika w Chorzowie i A. Mickiewicza w Nowym Sączu), włączał elementy rzeźbiarskie w naturalny pejzaż, posługiwał się ekspresyjnymi symbolami. Wykonywał także rzeźby o tematyce sportowej i sakralnej.

           Zrealizował szereg projektów rzeźby sakralnej dla kościołów Krakowa, Łodzi, Pabianic, Tarnowa, Jasła, Kolbuszowej, Biadolin, Rzepiennika Strzyżewskiego. Jest autorem fryzu na frontonie gmachu teatru w Łodzi.

           Projektował też meble, witraże i mozaiki, wykonywał prace medalierskie, tworzył plakaty i ekslibrisy. Oprócz medali o tematyce sportowej wykonał wiele medali dla upamiętnienia rocznic i jubileuszów, między innymi 600-lecia Odnowienia UJ, z okazji złożenia prochów gen. Sikorskiego na Wawelu, 100-lecia urodzin K. Szymanowskiego, 300-lecia odsieczy wiedeńskiej, 450. rocznicy śmierci W. Stwosza, a także szereg okolicznościowych medali, jak np.: "Orońsko - Mecenas Sztuki", z okazji festiwalu teatrów w Toruniu oraz dla Akademii Ekonomicznej w Krakowie.

          Wykształcił wiele pokoleń twórców. Za wybitne osiągnięcia artystyczne i pedagogiczne nagrodzony został odznaczeniami państwowymi, resortowymi i regionalnymi.

Poeta Ludwik Jerzy Kern spotykał kiedyś Bandurę i zapytał:
- Skąd idziesz?
- Znad rzeki. Łowiłem tam karpie.
- I dużo złowiłeś?
- Ani jednego....
- To skąd wiesz, że to były karpie?!

wybrane prace:

1936 – medal Sowiniec

1946 – pomnik w Skalbmierzu upamiętniający śmierć 106 zamordowanych mieszkańców miasta i sąsiednich wiosek oraz poległych partyzantów Armii Krajowej

1948 - Crawl

1960 - Pomnik Grunwaldzki

1962 – pomnik Adama Mickiewicza w Nowym Sączu

1964 – pomnik Mikołaja Kopernika w Chorzowie

1967 – fryz na frontonie gmachu Teatru Wielkiego w Łodzi

kalendarium

1934 – 1939 - studiował w krakowskiej ASP

1946 – rozpoczął wykłady na ASP w Krakowie

1947 – znalazł się w Grupie 9 Grafików

1947 - zdobył nagrodę w międzynarodowym konkursie na plakat ONZ

1948 – zdobył srebrny medal w międzynarodowym konkursie olimpijskim w Londynie

1950 – został docentem

1955 - 1956 i 1960 - 1964 – pełnił funkcję dziekana Wydziału Rzeźby ASP

1955 – otrzymał nagrodę miasta Krakowa

1957 – został profesorem ASP

1958 – został kierownikiem Katedry Rzeźby