Dzisiejsza data:

Bolesław II Szczodry (Śmiały)

(1041 lub 1042 – 2 lub 3 kwietnia 1082)

król Polski

lata panowania:

1058-1076 jako książę Polski

1076-1079 jako król Polski


rodzina

z dynastii Piastów
pierworodny syn Kazimierza Odnowiciela i Marii Dobroniegi Kijowskiej (zmarła 1087), córki Włodzimierza Wielkiego, wielkiego księcia kijowskiego

Bolesław Śmiały            Bolesław Śmiały

Bolesław II Śmiały

Lata panowania 1058-1079

brat Władysława Hermana, Mieszka, Ottona (zmarł w dzieciństwie), Świętosławy, żony księcia Czech, Wratysława II
poślubił przed 1069 - N.N.
           syn Mieszko (1069-1089), poślubił 1088 - N.N., księżniczkę ruską


biogram

Chwałą pradziada Bolesław owian,
Dzielnie swe rządy poczyna;
Odpiera Czechów, gromi Kijowian,
Nad Cisą bije Węgrzyna.
Lecz krwią biskupa splamiwszy dłonie,
Wziął kij pielgrzymi w ramiona,
I na pokucie, w dalekiej stronie,
W osamotnieniu gdzieś kona.

           Władysław Bełza Dawni królowie tej ziemi

          Prowadził aktywną politykę zagraniczną starając się powstrzymać ekspansję niemiecką i utrzymywać przyjaznych władców na tronach Rusi (osadził na tronie swego kuzyna Izjasława, męża swej ciotki Gertrudy) i Węgier (poparł swego sojusznika Belę I, a następnie jego syna Gejzę I).

           W konflikcie pomiędzy papieżem Grzegorzem VII i cesarzem Henrykiem IV poparł Stolicę Apostolską co umożliwiło mu uzyskanie korony królewskiej i uniezależnienie Polski od cesarstwa niemieckiego.
           Zasłużony dla odbudowy organizacji państwowych i kościelnych, fundator klasztorów benedyktyńskich (w Mogilnie i Lubiniu), utworzył biskupstwo w Płocku, wspomógł też ufundowany przez Kazimierza Odnowiciela klasztor w Tyńcu
Gall rozpływał się nad jego hojnością opisując jak król kazał obdarować pewnego biednego kleryka, pozwalając mu zabrać ze swojego skarbca tyle złota i srebra, ile ten tylko zdoła unieść. Biedak wyładował nimi płaszcz, który jednak pod ciężarem kosztowności pękł, a wtedy król zdjął z ramion swój i również mu go ofiarował.

           Był pierwszym władcą Polski, który bił taką ilość monety, że wyparła w dużej mierze monetę obcą, która dominowała w czasach pierwszych Piastów.

            Wojny prowadzone przez Bolesława oraz jego polityka ograniczająca rolę możnowładztwa wywołały niezadowolenie społeczne, które po zabiciu biskupa krakowskiego Stanisława ze Szczepanowa, (być może ich rzecznika), spowodowały wybuch buntu.

           Jak zanotował Gall Anonim w swej „Kronice polskiej”:

          "Jak zaś doszło do wypędzenia króla Bolesława z Polski, długo byłoby o tym mówić; tyle wszakże można powiedzieć, że sam będąc pomazańcem nie powinien był pomazańca za żadne grzechy karać cieleśnie. Wiele mu to bowiem zaszkodziło, gdy przeciw grzechowi grzech zastosował i za zdradę wydał biskupa na obcięcie członków. My zaś ani nie usprawiedliwiamy biskupa – zdrajcy, ani nie zalecamy króla, który tak szpetnie dochodził swych praw…”.

           Wywołało to powstanie w wyniku którego król Bolesław musiał uchodzić z kraju. Bolesław Śmiały wraz z synem Mieszkiem uszedł na Węgry i tam zmarł.
           Późnośredniowieczne legendy o królu pokutniku lokowały jego grób na pielgrzymich szlakach do Rzymu - w klasztorach w Ossiach w Karyntii lub w Wilten koło Innsbrucku, według niektórych badaczy Bolesław Szczodry pochowany został w Tyńcu, a szczątki królewskie miała przywieźć do Polski jego żona w 1086 roku.
           Za panowania Bolesława Szczodrego Kraków był jedną ze stolic Polski - tu znajdowało się palatium władcy i skarbiec, a bite masowo w mennicy krakowskiej denary stały się pełnoprawnym środkiem płatniczym.
           Imię Bolesława Śmiałego nosi jedna z ulic w dzielnicy Dębniki, w Tyńcu, biegnąca od ulicy Tynieckiej do ulicy Bogucianka.


kalendarium

1058 - 1076 objął władzę w Krakowie jako książę
1060 - zorganizował pierwszą wyprawę na Węgry, popierając Belę przeciwko proniemieckiemu Salomonowi
1060 - zaprzestał płacenia trybutu za Śląsk, utracił jednak panowanie nad Pomorzem Wschodnim 

1064 – podniósł z gruzów katedrę w Gnieźnie

1064 - poparł na Węgrzech syna Beli Gejzę
1069 - interweniował na Rusi na rzecz Izjasława 

1071na zjeździe z Henrykiem IV i Wratysławem w Miśni pozornie uznał się za wasala Henryka

1072 - dokonał spustoszeń w Czechach
1076 XII 25 - koronowany przez arcybiskupa gnieźnieńskiego Bogumiła w katedrze gnieźnieńskiej na króla Polski
1077 - przyłączył Grody Czerwieńskie
1079 - zabicie biskupa krakowskiego Stanisława i ucieczka na Węgry


źródła

Balzer Oswald, Genealogia Piastów, Kraków, 2005

Jasiński Kazimierz, Rodowód pierwszych Piastów, wyd. 2, Poznań 2004.

Rojek Tadeusz, XIII tajemnic historii, Warszawa 1989

T. Grudziński, Bolesław Śmiały. Zarys dziejów panowania, Toruń 1953