Wojciech Bednarski
(12 stycznia 1841 Kunice koło Gdowa – 23 lutego 1914 Kraków)
nauczyciel, społecznik, radny Podgórza
rodzina
urodził się w rodzinie chłopskiej, syn Jana i Katarzyny z domu Kasprzyk
poślubił Julię z Adamskich
dzieci:
Tadeusz (1868–1932), doktor praw
Adam (1869–1941), okulista, profesor Uniwersytetu Lwowskiego
Kazimierz (1872–1879)
Zofia (1881–1896)
biogram
Został nauczycielem, osiedlił się w Podgórzu, został powołany na stanowisko kierownika pierwszej w mieście Podgórzu Szkoły Ludowej (obecnie im. T. Kościuszki, ul. Krzemionki 11). Był długoletnim członkiem Rady miasta Podgórza, zorganizował w Podgórzu Towarzystwo Wzajemnej Pomocy „Rodzina”, Stowarzyszenie Pożyczkowo-Oszczędnościowe „Wzajemna Pomoc”, zainicjował powstanie Towarzystwa Upiększania miasta Podgórza oraz był aktywnym członkiem wielu innych Podgórskich instytucji społecznych.
Jako zdeklarowany patriota Wolnego Królewskiego Miasta Podgórza, był nieprzejednanym przeciwnikiem wysuniętego przez prezydenta Juliusza Lea projektu przyłączenia tej prawobrzeżnej aglomeracji do Krakowa.
Był częściowo fundatorem (tylko do 1890 roku, a więc na sześć lat przed otwarciem parku, z własnych funduszy wydatkował 734 złr. na zakupy drzew, kwiatów, opłacenie robotników, budowę altany i ławek) i inicjatorem utworzenia w dawnym kamieniołomie na Krzemionkach parku miejskiego, będącego miejscem wypoczynku i rekreacji dla mieszkańców. W parku rośnie ponad sto gatunków drzew, Aleję Okrężną wyznaczają jesiony, Aleję Cienistą tworzą rzędy klonu pospolitego, Mała Promenada jest aleją topól białych i czarnych. Przy wejściu do parku od strony ulicy Parkowej po prawej stronie znajduje się neobarokowy Domek Ogrodnika, zbudowany na początku XX wieku według projektu Jana Rzymkowskiego. W Parku znajdują się zachowane do dziś fragmenty kleszczowo-bastionowych umocnień ziemnych z XVIII wieku.
Pochowany w rodzinnym grobowcu na Starym Cmentarzu Podgórskim.
Autor: dr Tadeusz Zygmunt Bednarski:
Miał coś majestatycznego w samej posturze i w każdym geście. (...) Rozmiłowany w poezji, a zwłaszcza w utworach Juliusza Słowackiego. (...) Łączył w sobie naturę romantyka z naturą praktyka-fizjokraty. Światła praca na roli wydawała mu się najefektywniejsza, a równocześnie kształcąca umysł i charakter. I to właśnie kształcenie umysłów i charakterów – przez pryzmat miłości do natury – uznał za swe życiowe powołanie. (...) Jako zagorzały obywatel Podgórza, odrębnego miasta, które wcześniej niż Kraków miało prąd, po wcieleniu go do Krakowa na znak protestu chodził tylko do połowy mostu.
źródło: Rita Pagacz-Moczarska, Czterech znanych pradziadków, „Alma Mater”, nr 101, marzec 2008, s. 37
wybrane publikacje:
1871 - Pogadanki gospodarskie wydane w Krakowie w Drukarni Władysława Jaworskiego
w rękopisie Historia szkół ludowych w Podgórzu
kalendarium
1865 – osiedlił się w Podgórzu i podjął pracę nauczyciela szkoły ludowej
1869 XI – Rada Szkolna Krajowa we Lwowie, na wniosek Rady Gminy m. Podgórza powołała go na kierownika jedynej w Podgórzu Szkoły Ludowej
1869-1894 - kierownik szkoły ludowej w Podgórzu
1875 – brał udział w trzydniowej konferencji nauczycieli szkół ludowych krakowskiego okręgu szkolnego, odbywającej się w sali Muzeum Przemysłowo–Technicznego i wszedł do wydziału wykonawczego tej konferencji
1875–1876 – przewodniczył istniejącemu od 1868 roku Kółku Pedagogicznemu w Podgórzu
1877 – przewodniczył komisji redagującej program nauczania historii powszechnej dla każdej klasy szkoły pospolitej
1893 – zorganizował Towarzystwo Upiększania m. Podgórza
1884 VIII – został członkiem Rady Miejskiej Podgórza
1884 – zorganizował Towarzystwo Wzajemnej Pomocy „Rodzina”
1884 - pomysłodawca i częściowo fundator parku miejskiego
1884-1896 - kierował pracami nad utworzeniem parku
1891 VI 23 – przedstawił wstępny zarys Parku
1895 – utworzył Stowarzyszenie Pożyczkowo-Oszczędnościowe „Wzajemna Pomoc"
1896 VII 19 – z jego inicjatywy został otwarty park miejski w Podgórzu
1897 I 9 – miasto Podgórze nadało mu tytuł honorowego obywatela m. Podgórza
1903 – otrzymał w darze od miasta parcelę (Plac Lasoty 2), gdzie jego synowie wybudowali willę „Julia” (projektował Władysław Ekielski)
1906 III – Park Podgórski otrzymał jego imię
1927 – powołano Fundację im. W. Bednarskiego
1937 X 15 - odsłonięto w Parku im. W. Bednarskiego postument z jego popiersiem dłuta prof. Stanisława Popławskiego
1996 X 11 - podczas uroczystości stulecia otwarcia Parku odsłonięto brązową tablicę projektu artystki rzeźbiarki Walerii Bukowieckiej ku czci twórcy tego obiektu
1998 IV 22 - nastąpiła oficjalna uroczystość nadania XXVIII Liceum Ogólnokształcącemu w Krakowie jego imienia
2003 – patron społecznego towarzystwa miłośników Podgórza
źródła:
Tadeusz Z. Bednarski. Wojciech Bednarski (1841-1914) – lokalny patriota Podgórza. „Małopolska: regiony – regionalizmy – małe ojczyzny”. VI, 2004. Kraków: Małopolski Związek Regionalnych Towarzystw Kultury
Mateusz Drożdż, Wojciech Bednarski, zapomniany twórca podgórskiego ogrodu na skale, „Nasza Historia” nr 7-8, lipiec-sierpień 2016, 2016