Dzisiejsza data:

Michał Hieronim Bobrzyński

(30 września 1849 Kraków – 3 lipca 1935 Łopuchówek koło Poznania)

historyk prawa polskiego i prawa niemieckiego, prawnik 

rodzina

syn Błażeja Jana, lekarza, i Zofii z Cypcerów 

Michał Bobrzyński

Michał Bobrzyński 

Stanisław Witkiewicz (1851-1915) "Kłosy" Czasopismo Ilustrowane Tygodniowe, nr 1178, z 14 stycznia 1888 s. 1

poślubił Zofia Cegielska (1859–1926), córka Hipolita (1813–1868) i Walentyny Motty (1823–1859) 

dzieci: Jan (1882–1951), działacz gospodarczy, polityk i publicysta konserwatywny; Maria (1895–1946) 

biogram

           Po ukończeniu Gimnazjum Św. Anny w Krakowie rozpoczął studia prawnicze na UJ, gdzie zetknął się z Piotrem Burzyńskim, Fryderykiem Zollem starszym, Julianem Dunajewskim i Antonim Zygmuntem Helclem. Po studiach wstąpił do służby w Prokuratorii Skarbu, obronił doktorat, przedłożył rozprawę habilitacyjną poświęconą przywilejowi nieszawskiemu Kazimierza Jagiellończyka, po uzyskaniu „veniam legendi” w obszarze prawa polskiego i jego historii, podjął wykłady z historii prawa, został profesorem UJ, pełnił funkcję kierownika Katedry Prawa Polskiego, a następnie kierownika Katedry Prawa Politycznego Ogólnego i Austriackiego.

           Związany ze stronnictwem stańczyków, był do 1918 roku ich faktycznym przywódcą. Został posłem do Sejmu Krajowego we Lwowie i Rady Państwa w Wiedniu, namiestnikiem Galicji, ministrem ds. Galicji, jako wieloletni wiceprezydent Rady Szkolnej Krajowej przyczynił się do rozwoju szkolnictwa w Galicji, rozszerzenia sieci szkół ludowych, podniesienia poziomu podręczników szkolnych, dbał o wykształcenie nauczycieli. Jako minister dla Galicji w rządzie austriackim wysunął koncepcję połączenia Galicji z Królestwem Polskim w ramach trialistycznej (Austria, Węgry, Polska) monarchii habsburskiej. Podczas I wojny światowej popierał Naczelny Komitet Narodowy i interweniował w obronie Legionów Polskich.

           Po I wojnie przewodniczył komisji (tzw. Ankiecie) przygotowującej projekt konstytucji RP. Wycofał się z czynnego życia politycznego (nie uznając legalności rządów J. Piłsudskiego), opuścił Kraków i przeniósł się do Wielkopolski, gdzie zamieszkał w zakupionym majątku Garby koło Środy Wielkopolskiej, następnie w Łopuchówku.

           Zasłynął jako autor wielokrotnie wznawianych (także po II wojnie światowej) Dziejów Polski. Był także autorem wielu prac naukowych z zakresu historii średniowiecznej państwa i prawa, dziejów myśli i literatury politycznej, metodologii historii. Zajmował się także edycją źródeł historycznych, wydał między innymi Starodawne Prawa Polskiego Pomniki oraz Ortyle magdeburskie, ukazały się jego wspomnienia Z moich pamiętników.

           Pochowany na Cmentarzu Rakowickim ( kwatera 45, pas zachodni).

wybrane publikacje:

1873 - O ustawodawstwie nieszawskim Kazimierza Jagiellończyka

1874–1882 - Starodawne Prawa Polskiego Pomniki, t. 3 oraz 5-7

1876 - Ortyle magdeburskie

1876 - O sejmach polskich za Jana Olbrachta i Aleksandra

1879 - Dzieje Polski

1916 - Dialog o zasadach i kompromisach

1920–1925 - Wskrzeszenie Państwa Polskiego. Szkic historyczny, t. 1-2

1922 - Szkice i studia historyczne t. 1-2

1957 - Z moich pamiętników

kalendarium

1859 – rozpoczął naukę w Gimnazjum św. Anny w Krakowie

1867 – rozpoczął studia prawnicze na UJ

1869 – wziął udział w konkursie ogłoszonym przez Towarzystwo Historyczno-Literackie w Paryżu,

wysyłając pracę poświęconą Unii Lubelskiej

1871 - ukończył studia prawnicze na UJ

1872 VII 18 – uzyskał doktorat UJ

1873 – przedłożył rozprawę habilitacyjną, a po odbyciu kolokwium uzyskał veniam legendi

1874 - przebywał na studiach w Berlinie, a następnie w Strasburgu

1874 - podjął na UJ wykłady z historii prawa

1874–1877 – współredagował „Przegląd Krytyczny”

1877 IV 20 – mianowany na stanowisko profesora nadzwyczajnego prawa polskiego i niemieckiego 

1878 – został członkiem AU

1878–1890 – pełnił funkcję dyrektora Archiwum Krajowego Aktów Grodzkich i Ziemskich w Krakowie

1879 – został profesorem zwyczajnym

1879–1890 - kierował Katedrą Prawa Polskiego

1880 – poślubił Zofię Cegielską i zamieszkał wraz z żoną przy ulicy Krupniczej 9

1880 – członek honorowy Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk 

1881-1887 – członek Rady Miejskiej Krakowa

1885–1918 – poseł na Sejm Krajowy galicyjski 

1885–1890 i 1903–1908 – członek austriackiej Rady Państwa 

1890–1901 – wiceprezydent Rady Szkolnej Krajowej 

1891 – został przewodniczącym Komisji Historycznej PAU

1893 – został honorowym profesorem historii prawa polskiego i niemieckiego na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie 

1896 XI 7 - otrzymał honorowe obywatelstwo Sokala 

1898 VIII 2 - honorowe obywatelstwo Buczacza 

1898 - Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Franciszka Józefa 

1902–1903 - kierował Katedrą Prawa Politycznego Ogólnego i Austriackiego 

1906-1907 - wiceprezes Koła Polskiego 

1908-1913 - namiestnik Galicji 

1910 - Order Korony Żelaznej I klasy 

1914 - członek austriackiej Izby Panów 

1916 – 1917 VI 1 - pełnił funkcję ministra ds. Galicji

1919 – wycofał się z czynnego życia politycznego

1920 - opuścił Kraków i przeniósł się do Wielkopolski 

1923 V 2 - Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski 

1926 I - na prośbę premiera Aleksandra Skrzyńskiego wziął udział w pracach komisji ds. reformy administracji, której jednak projekt nie został ukończony

2000 – jego imieniem nazwano ulicę w VIII dzielnicy Dębniki, gdzie jest przedłużeniem ulicy Stefana Grota–Roweckiego 

źródła:

Stanisław Estreicher: Bobrzyński Michał. [w]: Polski słownik biograficzny, t.2, Kraków 1936, reprint Kraków 1989

Teresa Stanisławska-Adamczewska, Jan Adamczewski, Kraków, ulica imienia …, Kraków 2000

Słownik biograficzny historii Polski, Ossolineum, Wrocław 2005

Stanisław Łoza, Czy wiesz kto to jest?, Warszawa 1938

Andrzej Wierzbicki, Poczet historyków polskich. Historiografia polska doby podzaborowej, Poznań 2014

Wielka Ilustrowana Encyklopedja Powszechna Wydawnictwa Gutenberga, t. II, reprint, Warszawa 1994