Maria Biliżanka

po mężu Bielińska

(19 1 1903 Kolbuszowa k. Rzeszowa - 8 VI 1988 Kraków)

aktorka, reżyserka, autorka sztuk dla dzieci

biogram

           Po ukończeniu Miejskiej Szkoły Dramatycznej w Krakowie związała się z krakowskimi teatrami: Popularnym, Powszechnym oraz Teatrem Marionetek (scena Miniatura). Współpracowała również z teatrem Cricot.

           Przed wojną stworzyła i prowadziła scenę dziecięcą w Teatrze im. J. Słowackiego oraz była kierownikiem artystycznym i reżyserem Teatru dla Dzieci w Sali Saskiej.

           W Teatrze im. J. Słowackiego występowała również jako aktorka: między innymi – Józia w Damy i huzary, kwiaciarka w To więcej niż miłość Bus-Fekete Laszlo i koleżanka Tani w Kwiecista droga Katajew Walentin reżyseria J. Karbowski, Wdówka Dorota w Poskromienie złośnicy W. Szekspir, reżyser Tadeusz Białkowski, Sekretarka w Teoria Einsteina Antoniego Cwojdzińskiego, Aniela w Stracona miłość Birabeau Andre oraz Minni w Wszystkie prawa zastrzeżone Davis Irving Kaye reżyseria Józef Karbowski.

           Po wojnie była wykładowcą w Studiu Teatralnym Starego Teatru i kierownikiem artystycznym założonego przez siebie (przy ulicy Karmelickiej 4-6) Teatru Robotniczego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci „Wesoła Gromadka", również po upaństwowieniu i po zmianie nazwy na Teatr Rozmaitości (dzisiejszy Teatr Bagatela). Teatrem tym kierowała ponad 20 lat, był prowadzony z rozmachem i ogromnie popularny wśród najmłodszej widowni z Krakowa i okolic. Debiutował w nim jako aktor między innymi Roman Polański.

           Reżyserowała głównie spektakle dla dzieci i młodzieży we własnym opracowaniu, przygotowywała również widowiska dla dzieci i młodzieży w krakowskiej rozgłośni Polskiego Radia oraz w krakowskim ośrodku telewizyjnym. Współpracowała z teatrami w Warszawie, Szczecinie i Gliwicach.

           Była autorką sztuk dla dzieci: Dziwne przygody Ali i Janka, Ala i Janek w krainie czarów, Beksa.

           Przy ulicy Karmelickiej 6 znajduje się płyta pamiątkowa (proj. S. Hryń).

kalendarium

1923 – ukończyła Miejską Szkołę Dramatyczną w Krakowie

1934 – 1935 - stworzyła i prowadziła scenę dziecięcą w Teatrze im. J. Słowackiego

1938 – 1939 – była kierownikiem artystycznym i reżyserem Teatru dla Dzieci w Sali Saskiej

1945 – został członkiem Rady Artystycznej Starego Teatru

1945 – 1946 – była wykładowcą w Studio Aktorskim przy Starym Teatrze

1945 - 1958 – pełniła funkcję kierownika artystycznego „Wesołej Gromadki"

1950 – została odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi

1953 – otrzymała Krzyż Kawalerski OOP

1955 – otrzymała nagrodę prezesa rady ministrów za twórczość dla młodzieży - w dziedzinie teatru dla dzieci i młodzieży

1955 – została odznaczona Krzyżem Oficerskim OOP

1958 - 1963 – była dyrektorem Teatru

1963 – 1976 – pełniła funkcję etatowego reżysera

1967 – otrzymała Złotą Odznakę Klubu Miłośników Teatru w Krakowie

1984 – otrzymała Order Uśmiechu