Józef Buszko
(2 września 1925 Dębica - 22 października 2003 Kraków)
historyk
rodzina
syn Alojzego, profesora I LO w Dębicy
biogram
Podczas okupacji pracował jako robotnik w Dębicy, uczęszczał na tajne komplety i zdał maturę.
Ukończył studia historyczne na UJ oraz Szkołę Nauk Politycznych przy Wydziale Prawa tamże, związał się z kierowaną przez profesora Kazimierza Piwarskiego Katedrą Historii Nowożytnej Powszechnej UJ, najpierw jako doktorant, potem jako młodszy asystent. Kierował Zakładem Najnowszej Historii Polski UJ, współpracował również z Wyższą Szkołą Pedagogiczną, gdzie prowadził wykłady i seminaria magisterskie z historii Polski lat 1918–1945.
Pełnił funkcję prorektora UJ, był długoletnim redaktorem „Studiów Historycznych”, członkiem Komitetu Redakcyjnego kwartalnika KC PZPR „Z pola walki”, w którym publikowano artykuły na temat historii polskiego i międzynarodowego ruchu robotniczego i komunistycznego, przewodniczącym Okręgowej Komisji Badania Zbrodni przeciw Narodowi Polskiemu, organizatorem Zespołu Badania Tajnego Nauczania w okresie okupacji hitlerowskiej przy Oddziale PAN. Zasłużony nauczyciel i wychowawca wielu pokoleń historyków.
Był wybitnym znawcą historii Galicji, Austro–Węgier i dziejów Polski najnowszej, zwłaszcza dziejów ruchów robotniczych, a także okupacji niemieckiej w Polsce. Autor publikacji na temat dziejów Krakowa. Jego bibliografia obejmuje 378 naukowych pozycji oraz liczne prace redaktorskie.
Członek wielu krajowych i zagranicznych towarzystw oraz organizacji naukowych, a także komitetów redakcyjnych wielu wydawnictw naukowych polskich i zagranicznych. Odznaczony między innymi Krzyżem Komandorskim i Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem KEN.
Pochowany na cmentarzu parafialnym w Krzeszowicach.
wybrane publikacje:
1956 - Sejmowa reforma wyborcza w Galicji 1905-1914
1961 - Ruch socjalistyczny w Krakowie 1890-1914 na tle ruchu robotniczego w zachodniej Galicji
1967 - Narodziny ruchu socjalistycznego na ziemiach polskich
1970 - Uroczystości kazimierzowskie na Wawelu w roku 1869
1978 - Historia Polski 1864-1948 , wydanie XIII 1989
1986 - Dzieje ruchu robotniczego w Galicji Zachodniej 1848-1918
1987 – Oświęcim – hitlerowski obóz masowej zagłady
1989 - Galicja 1859-1914, Polski Piemont?
1990 - Józef Piłsudski w Krakowie: 1896-1935
2000 – Od niewoli do niepodległości: (1864-1918)
kalendarium
1944 – zdał maturę
1945-1948 – odbył studia historyczne na UJ
1948 III – związał się z Katedrą Historii Nowożytnej Powszechnej UJ
1949 - ukończył Szkołę Nauk Politycznych przy Wydziale Prawa UJ
1949 – obronił doktorat, został pracownikiem UJ
1951–1964 – wykładowca WSP w Krakowie
1955 – uzyskał tytuł docenta
1956 – kierownik Zakładu Najnowszej Historii Polski UJ
1956 – Złoty Krzyż Zasługi
1966 – profesor nadzwyczajny UJ
1967 – odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski
1972 – Złota Odznaka za Pracę Społeczną dla Miasta Krakowa
1974 – otrzymał tytuł profesora zwyczajnego
1978–1981 – pełnił funkcję prorektora UJ
1984 - odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski
1990 – Medal Rodła
1995 – Medal 50-lecia Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
2002 X 28 – uhonorowany nagrodą naukową im. Antoniego Gindely
źródła:
Kto jest kim w w Polsce 1989, Warszawa 1989
Fortuna M., Pamięci prof. dra hab. Józefa Buszki (2 IX 1925-22 X 2003), [w:] „Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis Studia Historica” (4) 2005
Feliks Kiryk, Józef Hampel, Iwona Pietrzkiewicz (red.), Leksykon Profesorów Akademii Pedagogicznej im. Komisji Edukacji Narodowej 1946-2006, Kraków 2006