Stanisław Władysław Bursa
(22 sierpnia 1865 Obertyn, Pokucie – 29 maja 1947 Kraków)
dyrygent, pedagog i kompozytor
rodzina
pochodził z zubożałej szlachty herbu Dołęga
syn Władysława i Malwiny z Radziewiczów-Winnickich herbu Sas
brat Mieczysława, Jana i Aleksandra i siostry Kazimiery
17 października poślubił Marię z Wimmerów (1873-1939), absolwentka Konserwatorium Galicyjskiego Towarzystwa Muzycznego we Lwowie, tłumaczka literatury włoskiej, niemieckiej i niderlandzkiej
dzieci: Miłosława Maria (1897-1984); Danuta (1898-1988); Dorosława (1899-1902); Stanisława (1903-1986); Lech (1904-1961), kompozytor, pedagog, dyrygent orkiestr symfonicznych, teatralnych i chórów
biogram
Muzyczną edukację rozpoczął w szkole muzycznej w Kołomyi (klasa skrzypiec Adama Wrońskiego i fortepianu Stanisława Skibińskiego), później uczył się w Szkole Towarzystwa Muzycznego w Krakowie u Wincentego Rychlinga (harmonia, organy) i Stanisława Mireckiego i Jana Galla (śpiew), a następnie kontynuował naukę w konserwatorium we Lwowie u F. Słomkowskiego (harmonia), M. Sołtysa (kontrapunkt) i S. Niewiadomskiego (historia muzyki). Studia muzyczne pogłębiał w Genewie i Mediolanie.
Po powrocie do kraju osiadł we Lwowie, pełniąc tam funkcję urzędnika (pracownik Towarzystwa Wzajemnych Ubezpieczeń w Krakowie). Podróżował po Galicji jako urzędnik asekuracyjny, odbywał podróże edukacyjne, odwiedzał liczną rodzinę, wyjeżdżał w celach leczniczych. Został dyrygentem chórów (Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” i Galicyjskiego Towarzystwa Muzycznego) oraz nauczycielem śpiewu w Gimnazjum Franciszka Józefa we Lwowie, pisywał też recenzje muzyczne do lwowskiej prasy.
Przez dwa lata przebywał w Rzeszowie, następnie osiadł w Krakowie, zamieszkał przy ulicy Basztowej 9.
W Krakowie prowadził przez ponad 20 lat prywatną szkołę śpiewu operowego, do II wojny pracował z wieloma krakowskimi chórami, między innymi z chórem Akademii Handlowej oraz Stowarzyszenia Kupców i Młodzieży Handlowej. Uczył również śpiewu w Gimnazjum św. Jacka. Był założycielem Polskiego Związku Muzyczno–Pedagogicznego, działał w Towarzystwie Miłośników Historii i Zabytków Krakowa. Skomponował i opracował wiele pieśni, głównie chóralnych. Pisał recenzje muzyczne do kilku pism, między innymi do „Głosu Narodu” i „Nowej Reformy”.
Pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera LXIII, rząd 26, miejsce 2).
wybrane prace:
1900 – Cztery kwartety
1905 – Gdzież to jedziesz Jasiu? Piosenka ludowa
1928 – Wiosenne czary
1932 – Pieśni adwentowe
1933 – Wstań pieśni
1934 – Kolęda
1934 – Pieśni wielkopostne
1938 – Szczęść Boże!: pieśń górnicza
1938 – Pieśni wielkanocne
kalendarium
1885 – rozpoczął naukę w Szkole Towarzystwa Muzycznego w Krakowie
1885-1887 – studiował równolegle prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim
1887 – dzięki stypendium wyjeżdża do Mediolanu na studia wokalne u G. Pacciego
1888 – urzędnik lwowskiego Oddziału Towarzystwa Wzajemnych Ubezpieczeń „Florianka” w Krakowie
1888 – studiował w Konserwatorium Galicyjskiego Towarzystwa Muzycznego we Lwowie
1892 – dyrygent chóru „Sokoła”
1892–1901 – dyrygent chórów we Lwowie
1894–1901 – dyrygował chórem męskim Galicyjskiego Towarzystwa Muzycznego
1900 – redaktor „Wiadomości Artystycznych” wychodzących we Lwowie
1901–1903 – przebywał w Rzeszowie
1903 – zamieszkał w Krakowie
1904-1926 – naucza śpiewu i prowadzi chór w Gimnazjum św. Jacka
1904-1939 – prowadzi prywatną szkołę śpiewu operowego
1906-1907 – kierował biblioteką Konserwatorium Towarzystwa Muzycznego w Krakowie
1909–1914 - uczył się prywatnie kompozycji u F. Nowowiejskiego
1910 I 23 – dyrygował chórem krakowskiego „Sokoła”, który odśpiewał „Rotę” w rocznicę powstania styczniowego, było to pierwsze publiczne wykonanie tego utworu
1917–1926 – pisywał artykuły i recenzje muzyczne między innymi w „Gońcu Krakowskim”
1925–1928 - wykładał w Konserwatorium Śląskim w Katowicach
1937 – za wybitną działalność artystyczną otrzymał Złoty Krzyż Zasługi
źródła:
A. Chodkowski (red.), Encyklopedia muzyki, Warszawa 1995
J. Chimiński (red.), Reiss J,. Bursa Stanisław [w:] Słownik muzyków polskich, Kraków 1964
Kinga Fink, Uroki wielkomiejskiego i prowincjonalnego życia muzycznej rodziny Bursów. Przyczynek do historii galicyjskiej inteligencji, Galicja Studia i materiały 10/2024