Karol Buczek
Karb, Kaszowski
(26 października 1902 Kaszów – 6 lipca 1983 Kraków)
historyk mediewista, archiwista, bibliotekarz, redaktor, działacz ludowy
rodzina
pochodził z rodziny chłopskiej
syn Józefa i Marianny z Fryców
poślubił Jadwigę z Czajewiczów
córka Barbara
biogram
Uczył się w Krakowie w Gimnazjum im. Króla Jana Sobieskiego, uczestniczył jako ochotnik w wojnie polsko-bolszewickiej. Studiował historię i geografię na UJ, uczeń Władysława Semkowicza, uzyskał doktorat, a następnie habilitację.
W czasie okupacji niemieckiej przebywał w Krakowie, początkowo pracował w Bibliotece Czartoryskich, następnie w Archiwum Państwowym (Staatsarchiv). Działał aktywnie w konspiracji jako członek Stronnictwa Ludowego Roch, był redaktorem konspiracyjnych pism „Myśl i Czyn” oraz „Za pługiem” oraz uczestnikiem tajnego nauczania uniwersyteckiego (wykładał historię średniowieczną i geografię historyczną Polski).
Po wyzwoleniu powrócił do pracy w Bibliotece Czartoryskich, równocześnie wykładał na UJ. Został przewodniczącym Zarządu Grodzkiego PSL oraz z poręczenia W. Witosa został redaktorem naczelnym tygodnika „Piast".
Został aresztowany i po rocznym śledztwie, w głośnym procesie krakowskim (11 VIII – 10 IX 1947), skazany na 15 lat więzienia, pozbawiony praw publicznych i obywatelskich, a także stopnia docenta. Ze względu na zły stan zdrowia czasowo zwolniony, rozpoczął pracę w Instytucie Historii PAN.
Był organizatorem i kierownikiem Pracowni Słownika Historyczno–Geograficznego Polski Średniowiecznej w Krakowie. Autor ponad 200 rozpraw naukowych z historii gospodarczej i społeczno–ustrojowej.
Pochowany na Cmentarzu Rakowickim (kwatera LXXXII, rząd 5, miejsce 44).
wybrane prace:
1958 - Książęca ludność służebna w Polsce wczesnofeudalnej
1960 - Ziemie polskie przed tysiącem lat (zarys geograficzno-historyczny)
1963 - Dzieje kartografii polskiej od XV do XVIII wieku: zarys analityczno–syntetyczny
1964 - Targi i miasta na prawie polskim: okres wczesnośredniowieczny
1974 - O chłopach w Polsce piastowskiej
1979 - Prawo rycerskie i powstanie stanu szlacheckiego
1992 - Autobiografia mediewisty-polityka
1995 - Pierwsze biskupstwa polskie
2006 - Studia z dziejów ustroju społeczno-gospodarczego Polski piastowskiej
kalendarium
1920–1921 – brał udział w wojnie polsko–bolszewickiej
1922 – podjął studia na UJ
1923 – rozpoczął pracę w Komitecie Atlasu Historycznego Polski PAU
1927–1939 – bibliotekarz w Bibliotece Muzeum Czartoryskich
1927–1930 – współredaktor Wielkiej encyklopedii powszechnej Gutenberga (głównie tematyki geograficznej)
1928 – uzyskał doktorat
1931 – wstąpił do Stronnictwa Ludowego
1934 – członek PSL „Piast” i Koła Inteligencji Ludowej
1936 – habilitował się na Wydziale Filozoficznym UJ z nauk pomocniczych historii
1943 – redaktor pisma „Myśl i Czyn”
1944 – redagował „Za pługiem”
1945 – przewodniczący Zarządu Grodzkiego PSL w Krakowie oraz redaktor naczelny tygodnika „Piast”
1946 – aresztowany z przyczyn politycznych
1947 – skazany w procesie krakowskim
1954 XI – uzyskał zawieszenie wykonywania wyroku na rok
1956 – uzyskał zawieszenie wykonywania wyroku na dalsze dwa lata
1956 XII – 1974 - pracował w Instytucie Historii PAN
1957 II 1 – otrzymał nominację na profesora nadzwyczajnego
1958–1974 – kierował Pracownią Słownika Historyczno–Geograficznego Polski Średniowiecznej
1962 – gdy Instytut Historii wystąpił z wnioskiem o profesurę zwyczajną dla niego, nominację zablokował z powodów politycznych z wielką awanturą Władysław Gomułka na posiedzeniu Rady Państwa
1972 – na wniosek przewodniczącego Rady Państwa prof. Henryka Jabłońskiego nastąpiło zatarcie kary
1972 – profesor zwyczajnym
1974 I – przeszedł na emeryturę
1989 VIII 30 – zrehabilitowany wyrokiem Sądu Najwyższego
źródła:
Słownik biograficzny historii Polski, Ossolineum, Wrocław 2005
Karczewski D., Maciejewski J., Zyglewski Z. (pod red.), Karol Buczek (1902-1983). Człowiek i uczony, Kraków-Bydgoszcz 2004
Aleksander Brückner: Encyklopedia staropolska, t. 2, Warszawa 1990