Tadeusz Aleksander Brzozowski

Korab-B.

(1 września 1918 Lwów – 13 kwietnia 1987 Rzym)

malarz, rysownik, scenograf, pedagog 

rodzina

syn Zbigniewa, kupca, i Elżbiety z Koniewiczów

poślubił Barbarę Gawdzik (1927–2010), grafik, absolwentka krakowskiej ASP

miał dwóch synów: Wawrzyniec (1953- ), tłumacz, historyk sztuki; Joachim, terapeuta

biogram

           Rozpoczął studia na Wydziale Malarstwa krakowskiej ASP u Ignacego Pieńkowskiego i Pawła Dagleza, kontynuował je w czasie wojny w Szkole Przemysłu Artystycznego (Staatliche Kunstgewerbe Schule) u Fryderyka Pautscha. W czasie okupacji ściśle współpracował z Podziemnym Teatrem Eksperymentalnym Kantora, gdzie bywał aktorem.

           Po wojnie związał się z akademickim teatrem Rotunda (wraz z Kantorem i Romanem Artymowskim). Został pedagogiem, pracował na Politechnice Krakowskiej, później w Liceum Plastycznym w Zakopanem, następnie w poznańskiej PWSSP i na krakowskiej ASP.

           Przez kilka dekad był jedną z barwniejszych postaci krakowskiego środowiska artystycznego. Został członkiem Grupy Młodych Plastyków, brał udział we wszystkich ważniejszych manifestacjach polskiej sztuki nowoczesnej. Współzałożyciel i członek II Grupy Krakowskiej, związany był z międzynarodowym stowarzyszeniem PHASES, skupiającej twórców związanych z surrealizmem i abstrakcją niegeometryczną. Zaliczony został do europejskiej czołówki malarstwa nowoczesnego i uczestniczył w najwyższej rangi imprezach międzynarodowych. Jego prace eksponowane były na około pięciuset wystawach (w tym 67 indywidualnych – między innymi wystawa retrospektywna w Muzeum Narodowym w Poznaniu oraz retrospektywa rysunków w Muzeum w Radomiu).

           Uprawiał malarstwo sztalugowe i ścienne, grafikę, projektował tkaniny artystyczne. Kilkakrotnie projektował wnętrza kościołów, a także scenografię teatralną. Występował jako aktor, zagrał także samego siebie w filmie Brzuch A. Papuzińskiego. Początkowo stosował zgeometryzowaną, uproszczoną figuracje (Powrót, Perort, Chrystus, Mesjasz), tworzył także kubizujące, bliskie abstrakcji obrazy o surrealnych tytułach (Czkawka chirurga, Pępek świata, Pogrzeb rekina). W latach 50. powstały pierwsze cykle rysunkowe (Colas Breugnon, Balet).

          Był laureatem wielu nagród, odznaczeń i wyróżnień, między innymi kilkakrotnie Nagrody Ministra Kultury i Sztuki oraz nagrody Fundacji im. A. Jurzykowskiego. Jego prace znajdują się w licznych zbiorach publicznych (wszystkie istotniejsze zbiory sztuki współczesnej w Polsce oraz za granicą, między innymi Museum of Modern Art w Nowym Jorku, Stedelijk Muzeum w Amsterdamie, Muzeum Watykańskie itd.) oraz w bardzo wielu kolekcjach prywatnych w Polsce i kilkudziesięciu krajach świata.

        W Zakopanem jest ulica jego imienia.

        Pochowany na Nowym Cmentarzu w Zakopanem.

wybrane prace:

1945 - Powrót

1945 – Peron

1946 - Chrystus

1947 - Mesjasz

1947 - Wagon

1948 - Czkawka chirurga

1948 - Pępek świata

1948 - Pogrzeb rekina

1949 - Trąbki

1949 – Kostki

1950 - Prorok

1950 - Kuchenka

1953 – cykl rysunkowy Colas Breugnon

1954 – wraz z żoną polichromia w kościele w Mogilanach

1955 – tkanina Biegacze

1955 – cykl rysunkowy Balet

1955 – Dół

1956 - Hełm z woalką

1956 - Pręty

1956 – wraz z żoną polichromia w kościele w Imielnie

1957 - Stróż

1958 – Fartuch

1960 – Bona

1962–1963 – scenografia Dziady

1965 – Lombard

1965 – scenografia Szalona lokomotywa

1966 - Pludry

1968 - Dyrdy

1969 - Dusery

1970 - Meszt

1971 - Krotochwila z kneblem

1973 - Fiakier

1974 - Konszachty

1975 - Papagaje i perokety

1977-1979 – witraże dla kościoła Dominikanów w Poznaniu

1981–1982 - Parobek szczuje nieskładnie

1985 – gobelin Kwartet zapustny dla Filharmonii w Bydgoszczy

1986 - Wielki teatr świata

1987 - Głowa Chrystusa

kalendarium

1936–1939 i 1945–1946 - studiował w krakowskiej ASP

1940–1943 – studiował w Kunstgewerbe Schule

1944 – zagrał Odysa w „Powrocie Odysa” w Teatrze T. Kantora

1945 – uzyskał absolutorium w krakowskiej ASP

1945-1954 – nauczyciel rysunku na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej

1946 – otrzymał dyplom w ASP

1954 – zamieszkał na stałe w Zakopanem

1954–1969 – nauczyciel Liceum Technik Plastycznych im. A. Kenara w Zakopanem (LTP)

1955 – wziął udział w wystawie „Dziewięciu”

1957 – współzałożyciel i członek II Grupy Krakowskiej

1958 – rozpoczął organizować coroczne Salony Marcowe w Zakopanem

1959–1961 – pełnił funkcję dyrektora LTP

1959 XII – wyjechał do Paryża, gdzie związał się z ruchem Phases

1960 – miał w Paryżu wystawę indywidualną w Galerii Lambert

1959, 1975 – wystawiał na Biennale w São Paulo

1962–1979 – wykładowca w Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Poznaniu

1962 – wziął udział w Biennale w Wenecji

1970, 1975, 1980 – otrzymał Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki

1971 – przebywał w Stanach

1974 – wystawa w Muzeum Narodowym w Poznaniu

1977 – profesor krakowskiej ASP

1977 – zagrał samego siebie w filmie „Brzuch” A. Papuzińskiego

1979-1981 – profesor krakowskiej ASP

1984 – otrzymał nagrodę Fundacji im. A. Jurzykowskiego

1986 – wystawa w Muzeum Okręgowym w Radomiu

1992 – wystawa w BWA w Krakowie

źródła:

Słownik biograficzny historii Polski, Ossolineum, Wrocław 2005

Maciej Pinkwart, Janusz Zdebski: Nowy cmentarz w Zakopanem. Przewodnik biograficzny, Warszawa-Kraków 1988

Lidia Becela (red.), Kto jest kim w Polsce, Warszawa 1984