Mieczysław Brożek
(11 kwietnia 1911 Kaniów Stary koło Czechowic – 29 lutego 2000 Kraków)
filolog klasyczny, tłumacz, poeta, malarz amator
rodzina
syn Ludwika, maszynisty kolejowego, i Marii z Wieczorków
Był dwukrotnie żonaty:
-
Anna, córka generała dywizji Wacława Fary, dzieci: Krzysztof (ur. 1939), Maria (ur. 1942), Celestyn (ur. 1946)
-
Krystyna, córka profesora UJ Jana Weyssenhoffa, syn Jan (ur. 1970)
biogram
Naukę rozpoczął w szkole ludowej w Czechowicach–Grabowicach, później uczęszczał do gimnazjum klasycznego w Pszczynie, następnie rozpoczął studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego pod kierunkiem Tadeusza Sinki, Leona Sternbacha, Seweryna Hammera, Gustawa Przychockiego, Kazimierza Kumanieckiego. Bezpośrednio po ukończeniu studiów na macierzystej uczelni został starszym asystentem w Seminarium Filologii Klasycznej, obronił przygotowaną pod kierunkiem Tadeusza Sinki rozprawę doktorską De Calliae tragoedia grammatica, jednocześnie uczył łaciny w krakowskich szkołach średnich.
Aresztowany podczas Sonderaktion Krakau; przebywał w Sachsenhausen, następnie w Dachau. W obozie służył pomocą starszym aresztowanym, między innymi profesorowi Sewerynowi Hammerowi. Po powrocie do Krakowa włączył się w tajne nauczanie, na konspiracyjnym uniwersytecie prowadząc zajęcia z filologii klasycznej. Oficjalnie utrzymywał się z pracy kreślarza w urzędzie geologicznym, zdołał także sprzedać kilka obrazów, wykorzystując umiejętności rozwijane w latach szkolnych (po latach do malowania wrócił na emeryturze).
Po wojnie pozostał związany z Uniwersytetem Jagiellońskim - był kolejno starszym wykładowcą i adiunktem w Seminarium Filologii Klasycznej (które faktycznie uruchamiał po przerwie wojennej), docentem, profesorem nadzwyczajnym w Katedrze Filologii Klasycznej, następnie otrzymał nominację na profesora zwyczajnego.
Był specjalistą w zakresie literatury starożytnej, głównie rzymskiej. Prowadził badania nad starożytną literaturą rzymską i grecką oraz piśmiennictwem staropolskim (analizował między innymi elementy literatury antycznej w twórczości Jana Dantyszka i Jana Kochanowskiego). Tworzył poezję w języku łacińskim, był autorem licznych przekładów z języka greckiego i łacińskiego (między innymi Cezara, Horacego, Kwintyliana, Liwiusza, Lukana, Owidiusza, Petroniusza, Pindara, Plutarcha, Propercjusza, Sofoklesa, Teofrasta, Tibullusa) oraz niemieckiego (Goethego).
Uczestniczył w szeregu kongresów międzynarodowych (między innymi Rzym, Jena, Budapeszt). Jego dorobek naukowy obejmuje ponad 200 publikacji naukowych i popularnonaukowych, nie licząc recenzji i komunikatów.
Pochowany na Cmentarzu Rakowickim (Kwatera LXXII, rząd 10, grobowiec 8).
wybrane publikacje:
1951 - przekład Kształcenie mówcy Kwintyliana
1954 - Czy Filip Kallimach jest autorem Żywotu Długosza
1960 - Terencjusz i jego komedie
1968 - przekład Satyryki Petroniusza
1969, 1976 - Historia literatury łacińskiej w starożytności
1971 - przekład Komedie (Eunuch, Bracia, Teściowa) Terencjusza
1989 - Źródła do średniowiecznej teorii wykładu literatury
1995 - przekład Farsalia Lukana
kalendarium
1931-1936 - studiował na UJ
1936 - pracownik naukowy (starszy asystent w Seminarium Filologii Klasycznej UJ
1936 – członek Polskiego Towarzystwa Filologicznego
1937 – rozpoczął naukę łaciny w krakowskich szkołach średnich
1937–1951 – sekretarz Polskiego Towarzystwa Filologicznego
1939 - obronił doktorat
1939 XI 6 - aresztowany przez gestapo w Sonderaktion Krakau i uwięziony w obozie koncentracyjnym Sachsenhausen
1940 III 4 – przeniesiony do obozu koncentracyjnego w Dachau
1941 I 15 – zwolniony z obozu w Dachau
1942-1945 – brał udział w tajnym nauczaniu
1945 II – uruchamiał Seminarium Filologii Klasycznej UJ
1946 – współpracownik Komisji Filologii Klasycznej Polskiej Akademii Nauk
1954–1956 – pełnił funkcję prodziekana Wydziału Filologicznego
1955 – docent na podstawie pracy De Prudentio – Pindaro Latino
1956 - odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi
1960 – kierownik Zakładu Latynistyki
1962–1976 – przewodniczący Koła Krakowskiego Polskiego Towarzystwa Filologicznego
1964 - profesor nadzwyczajny UJ
1967–1970 – kierował Katedrą Filologii Łacińskiej UJ
1970-1978 - kierownik Katedry Filologii Klasycznej
1972 – otrzymał nominację na profesora zwyczajnego
1973 - odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski
1974 - odznaczony Medalem Komisji Edukacji Narodowej
1979 - odznaczony Złotą Odznaką Za zasługi dla Ziemi Krakowskiej
1981 – przeszedł na emeryturę
1983 – członek Stowarzyszenia Plastyków Nieprofesjonalnych Ziemi Krakowskiej
1984 VI – wystawiał swoje prace w Klubie Środowiskowym „Zaułek” w Krakowie
1990 - członek PAU
1996 - otrzymał nagrodę Stowarzyszenia Tłumaczy Polskich za całokształt pracy translatorskiej
źródła:
Słownik biograficzny historii Polski, Ossolineum, Wrocław 2005
Jerzy Starnawski, Mieczysław Brożek, [w:] Słownik badaczy literatury polskiej, t. 5, Łódź 2002
Kto jest kim w Polsce. Informator biograficzny, Warszawa 1993