Józef Brodowski
(około 1772 Warszawa – 8 grudnia 1853 Kraków)
malarz, rysownik, pedagog
rodzina
syn Antoniego, malarza
Rafał Hadziewicz (1803-1886): Portret Józefa Brodowskiego 1837 Muzeum Narodowe w Krakowie
brat Tadeusza, malarza
biogram
Po ukończeniu w Warszawie szkół pijarskich wyjechał na krótko do Łańcuta, gdzie jego ojczym objął posadę zarządcy u Lubomirskich. Dzięki protekcji księżnej Izabeli z Czartoryskich Lubomirskiej wyjechał do Wiednia, gdzie studiował malarstwo historyczne pod kierunkiem Josefa Abla i malarstwo portretowe pod kierunkiem Jana Chrzciciela Lampiego.
Powrócił do Łańcuta i przez kilka lat pracował dla Izabeli Lubomirskiej, malując portrety i sceny z przedstawień teatralnych.
Osiadł w Krakowie, gdzie był nauczycielem rysunków w liceum św. Anny (wykonał wzory rysunkowe do kopiowania przez uczniów), a następnie został profesorem malarstwa w Szkole Sztuk Pięknych. Organizator corocznych pokazów prac uczniów. Członek Towarzystwa Naukowego Krakowskiego i loży masońskiej „Przesąd Zwyciężony”.
Malował obrazy o tematyce historycznej (Wzięcie Kościuszki do niewoli pod Maciejowicami, Ułani polscy pod Somosierrą, sceny rodzajowe (Odpust na Skałce), kompozycje o tematyce antycznej, obrazy religijne (Wręczenie kluczy św. Piotrowi do ołtarza głównego kościoła śś. Piotra i Pawła w Krakowie) oraz portrety (między innymi rzeźbiarza B. Thorwaldsena, śpiewaczki A. Catalani, S. Wodzickiego, W. Potockiego, prezesów Senatu Wolnego Miasta Krakowa, profesorów UJ, przedstawicieli krakowskiego duchowieństwa).
Jego rysunki i obrazy odznaczają się poprawnym i starannym wykonaniem. Dużą wartość ikonograficzną mają rysowane z natury widoki Krakowa, Kazimierza i okolic wraz z datami i objaśnieniami (zachowało się ich ponad 250).
Zachowała się jedna jego rzeźba (portret Z. Brodowskiej, około 1822, w Muzeum Krakowa), jego prace znajdują się w MNK (między innymi szkice katafalków Tadeusza Kościuszki, i cesarza Franciszka II), Zamku Królewskim na Wawelu (rysunki, portrety rzeźbiarza Ferdynanda Kuhna i jego żony) oraz Muzeum Krakowa (szkicownik 1811-1822, szkice broni z kolekcji Piotra Moszyńskiego).
Pochowany na cmentarzu Rakowickim (kwatera H, rząd 16, grób 43).
wybrane prace:
Wzięcie Kościuszki do niewoli pod Maciejowicami
Ułani polscy pod Sommo-Sierrą
Tadeusz Kościuszko w Krakowie w r. 1974
Przedstawienie Krakusów Napoleonowi pod Dreznem
Sypanie mogiły Kościuszki
Widok północnego odcinka fortyfikacji miejskich
Zamek królewski na Wawelu
Dziedziniec zamku wawelskiego
Izba Sądowa w Ratuszu Krakowskim zburzonym w 1820 r.
Widok na Zwierzyniec i Bielany od strony Dębnik
Sądny dzień w bóżnicy w Łańcucie
Uczta ludowa na Skałce w dzień św. Stanisława
Sąd ostateczny
Chrystus przed Piłatem
Święty Piotr odbierający klucze królestwa niebieskiego od Chrystusa
Chrystus przemawiający do św. Piotra
Kościół św. Krzyża na Kleparzu, zwany kościołem słowiańskim, tuż przed zburzeniem
Kościół św. Urszuli
Dyliżans kurierski („kurierka”) na trasie
niektóre portrety:
1812 - W. Potocki
1817 - S. Wodzicki
1817 - I. Miączyński
1819 - Franciszek I
1826 - Mikołaj I
kalendarium
1794 – wraz z rodzicami przeniósł się do Łańcuta
1795 – wyjechał na studia w Akademii Sztuk Pięknych do Wiednia
1805 – powrócił do Łańcuta
1809 – zamieszkał w Krakowie
1811-1815 – nauczyciel rysunku i pejzażu w Gimnazjum św. Anny
1816–1842 – profesor malarstwa w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych
źródła:
Stanisław Małachowski-Łempicki, Wykaz polskich lóż wolnomularskich oraz ich członków w latach 1738-1821, [w:] „Archiwum Komisji Historycznej”, t. 14, Kraków 1930
Feliks Kopera, Brodowski Józef, [w:] Polski słownik biograficzny, t.2, Kraków 1936, reprint Kraków 1989
Wielka encyklopedia malarstwa polskiego, Wydawnictwo Kluszczyński, Kraków 2011
Kronika Krakowa, Warszawa 1996
Słownik biograficzny historii Polski, Ossolineum, Wrocław 2005
Karolina Grodziska-Ożóg, Cmentarz Rakowicki w Krakowie, Kraków 1983