Karol Borkowski

Karol Gerlicz

(4 listopada 1800 Zasław lub Tchórzewo, Wołyń – 25 lutego 1865 Paryż, Francja)

działacz polityczny, publicysta 

rodzina

ożenił się ze Szwajcarką, pozostawił syna Stanisława i córkę Wandę

biogram

           Wstąpił do pułku artylerii konnej Królestwa Polskiego w Warszawie, w powstaniu listopadowym uczestniczył w randze majora artylerii. Po upadku powstania przedostał się do Francji. Należał do polskiej loży „Orzeł Biały i Pogoń”, w której miał stopień mistrza i pełnił funkcje drugiego ekspedytora. Przyjęty też do masonerii francuskiej w loży „Prawdziwych Przyjaciół Zjednoczonych”

           W związku z przygotowaniami do wyprawy pułkownika Józefa Zaliwskiego wyjechał do Galicji z nominacją na naczelnika okręgowego kilku powiatów na Wołyniu. Po odwołaniu partyzantki Zaliwskiego pozostał we Lwowie i tworzył Związek Węglarzy Polskich (został sekretarzem jego Zboru Naczelnego), który był rozgałęziony we wszystkich polskich prowincjach, przygotowywał powstanie równocześnie przeciwko wszystkim trzem zaborczym mocarstwom.

           Aresztowany przez władze austriackie, po 3-letnim śledztwie został skazany na śmierć. Kara przez cesarza została zamieniona na 15 lat więzienia w twierdzy Kufstein. Po 7 latach został zwolniony ze względu na zły stan zdrowia i zamieszkał w Metz we Francji. Brał czynny udział w życiu emigracji, został członkiem Towarzystwa Demokratycznego Polski oraz sekretarzem Towarzystwa „Demokracja Polska XIX w.”.

           Wyjechał do Galicji, uczestniczył w wydarzeniach rewolucyjnych w Krakowie i Lwowie, został ranny podczas bombardowania miasta i aresztowany. Zwolniony po amnestii wyjechał do Francji. Został bliskim współpracownikiem L. Mierosławskiego i pomagał mu w tworzeniu Polskiej Szkoły Wojskowej w Genui i Cuneo. W czasie powstania styczniowego został mianowany przez Mierosławskiego prezesem sądu wojennego Generalnej Organizacji Sił Zbrojnych poza granicami kraju. 

           Pochowany na Cmentarzu Montmartre w Paryżu.

wybrane prace:

1861 - Pamiętnik historyczny o wyprawie do Polski w roku 1833

1863 - Kilka uwag nad obecnem powstaniem w Polsce

kalendarium

1820 – wstąpił do pułku artylerii konnej Królestwa Polskiego w Warszawie

1830 XII 18 – podporucznik artylerii

1831 I 24 – członek Towarzystwa Patriotycznego

1831 X 5 – przeszedł z Rybińskim do Prus

1832 II 13 – skazany zaocznie na karę śmierci przez Najwyższy Sąd Kryminalny

1832 IV 17 – należał do Polskiej Loży „Orzeł Biały i Pogoń”

1832 XI 13 – podpisał manifest przeciwko Radzie Awiniońskiej

1833 – wiosną przybył do Galicji

1833 XI – współzałożyciel Związku Węglarzy Polskich

1834 III 21 – aresztowany przez władze austriackie na skutek donosu

1837 – skazany na karę śmierci

1844 – zwolniony z więzienia zamieszkał w Matzu

1846 III – poparł powstanie krakowskie

1848 – przybył ponownie do Galicji

1861 – został bliskim współpracownikiem L. Mierosławskiego

1862 – członek Stowarzyszenia Podatkowego

1863 – brał udział w powstaniu styczniowym

źródła:

Słownik biograficzny historii Polski, Ossolineum, Wrocław 2005

Ryszard Sadaj, Kto był kim w Galicji, Kraków 1993

Robert Bielecki, Słownik biograficzny oficerów powstania listopadowego, Warszawa 1995-1998

Walentyna Rudzka, Borkowski Karol, [w]: Polski słownik biograficzny, t. 2, Kraków 1936, reprint Kraków 1989