Zbigniew Bocheński
(4 listopada 1901 Krosno – 1 sierpnia 1976 Kraków)
historyk sztuki, muzeolog, znawca broni
rodzina
syn Zygmunta i Heleny z Tałasiewiczów
Zbigniew Bocheński (zdjęcie pochodzi z witryny bronibarwa.org.pl)
w 1932 roku poślubił: Anna Misiąg (1904 VII 19 – 1994 X 3), docent, kustosz działu malarstwa na Wawelu, autorka znanej książki Głowy wawelskie
syn Zygmunt (1935 VII 25 – 2009 XI 28), ornitolog i paleontolog
biogram
Pobierał nauki w szkołach powszechnych w Krośnie i Makowie Podhalańskim, następnie został uczniem IV Gimnazjum Realnego im. Henryka Sienkiewicza w Krakowie. Studiował historię sztuki i prehistorię na UJ, uzyskał stopień naukowy doktora filozofii na podstawie dysertacji pt. Dwór obronny w Dębnie napisanej pod kierunkiem profesora Juliana Pagaczewskiego.
Uczestnik kampanii wrześniowej, został ranny w czasie pierwszych nalotów lotniczych na Kraków i ewakuowany ze szpitalem polowym do Rumunii. W czasie II wojny światowej brał udział w ukrywaniu i ratowaniu przed okupantem zbiorów muzeum. Po wojnie kierował działami militariów i sztuki cechowej oraz ustalaniem strat wojennych muzeum.
Zajmował się między innymi dawną bronią i architekturą obronną, barwą i umundurowaniem wojska polskiego w XVIII i XIX wieku, drukował rozprawy o cechach płatnerzy i mieczników krakowskich oraz o wybitnych wytwórcach dawnej broni jak Oswald Baldner, Kunz Lochner i Hans Behem.
Założył wraz z Janem Bende Koło Miłośników Dawnej Broni i Barwy, jako kontynuacja przedwojennego Stowarzyszenia Przyjaciół Muzeum Wojska. Koło przerodziło się później w ogólnopolskie Stowarzyszenie Miłośników Dawnej Broni i Barwy.
Był twórcą serii i wraz ze Zdzisławem Żygulskim juniorem redaktorem "Studia do dziejów dawnego uzbrojenia i ubioru wojskowego", najstarszego i najważniejszego wydawnictwa Stowarzyszenia Miłośników Dawnej Broni i Barwy. Przez lata wydawnictwo, przygotowywane we współpracy z Muzeum Narodowym w Krakowie, było jedynym naukowym periodykiem dotyczącym dawnego uzbrojenia, ukazującym się na ziemiach polskich. Publikowane w nim artykuły do dnia dzisiejszego stanowią podstawę obecnej naszej wiedzy o dawnych militariach.
Pochowany na cmentarzu Rakowickim (Pas 62, rząd zachodni, po prawej Spiechowicza).
wybrane publikacje:
1926 - Dwór obronny w Dębnie
1930 – Dwór obronny arcybiskupa Władysława Oporowskiego (zm. 1453 r.) w Oporowie pod Kutnem
1930 - Polskie szyszaki średniowieczne
1934 – Obrazy Giambattisty Pittoniego w kościele NMP w Krakowie
1937 – Armaty Oswalda Baldnera
1937 - Krakowski cech mieczników
1948 – Zamek w Dębnie
1949 – Obraz Przemienienia Pańskiego z wieku XVI
1952 – Portret Jana Herburta
1960 – Ze studiów nad polską zbroją husarską
1971 – Bechter z roku 1580 i jego pochodzenie na tle typologiczno-porównawczym
kalendarium
1912-1920 – uczeń gimnazjum w Krakowie
1921 I – 1926 - studiował na Wydziale Historii Sztuki i Prehistorii UJ
1923 – otrzymał asystenturę w Muzeum Sztuki i Archeologii UJ
1929 – kustosz Muzeum Narodowego Krakowa
1929-1961 – zorganizował wystawę stałą rzeźby architektonicznej w Wieży Ratuszowej
1930 – sekretarz Związku Muzeów w Polsce
1931–1935 – pełnił funkcję sekretarza naukowego Komisji Historii Sztuki PAU
1932-1939 – członek Komitetu Pomnika Kościuszki
1932-1933 i 1946-1950 – sekretarz Komisji Konserwacji Ołtarza Mariackiego
1934-1939 - zorganizował wystawę stałą kolekcji Feliksa Jasieńskiego otwartą w Domu z fundacji Szołayskich
1939 IX – ranny, ewakuowany do Rumunii
1940 VII – powrócił do Krakowa
1946 – zaprezentował pierwszą powojenną wystawę czasową poświęconą dwusetnej rocznicy urodzin Tadeusza Kościuszki
1948 – zorganizował wystawę polskich militariów od czasów Chrobrego do insurekcji kościuszkowskiej
1950–1971 – piastował funkcję kustosza i wicedyrektora Muzeum Narodowego w Krakowie
1955 - profesor UJ
1955 – otrzymał medal 10-lecia Polski Ludowej
1957 IV 20 – założył Koło Miłośników Dawnej Broni i Barwy
1957-1958 – stworzył i redagował kwartalnik „Arsenał”
1957–1972 – prezes Koła Miłośników Dawnej Broni i Barwy
1960 – Koło Miłośników Dawnej Broni i Barwy stało się stowarzyszeniem ogólnopolskim
1962 – członek honorowy włoskiego towarzystwa bronioznawczego Accademia di San Marciano w Turynie
1939 i 1963 – odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski
1971 XII 31 – przeszedł na emeryturę
1972 – członek honorowy Koła Miłośników Dawnej Broni i Barwy
1975–1976 – wiceprzewodniczący Komisji Teorii i Historii Sztuki PAN
źródła:
Maria Kopffowa, Zbigniew Bocheński (1901-1976) [w] „Folia Historiae artium”, t. XIV, Kraków 1978
Stanisław Łoza, Czy wiesz kto to jest?, Warszawa 1938