Emil Bobrowski
(18 kwietnia 1876 Niepołomice – 12 kwietnia 1938 Kraków)
lekarz, polityk
rodzina
syn Leopolda, urzędnika, i Anny z domu Gessner
Emil Bobrowskiw maju 1901 roku poślubił Bronisławę Szrejber (1875–1961), dzieci: Stanisław (1904–1941), żona Jadwiga Raniecka, Juliusz (1909-1942)
biogram
Ukończył gimnazjum w Krakowie, jako uczeń gimnazjum należał do tajnej organizacji uczniowskiej, następnie ukończył studia medyczne na UJ uzyskując doktorat. Z powodu przemówienia wygłoszonego w czasie obchodu 100 rocznicy urodzin A. Mickiewicza zwolniono go z posady demonstratora przy katedrze fizjologii, a następnie – podczas stanu wyjątkowego – wydalono z Krakowa. Wyjechał wówczas do Wiednia. Po zakończeniu stanu wyjątkowego powrócił do Krakowa.
W czasie studiów działał w młodzieżowych organizacjach demokratycznych i socjalistycznych („Zjednoczenie” i „Ruch”, a także w Bratniej Pomocy, gdzie pełnił funkcję wiceprezesa), związał się z ruchem socjalistycznym w którym pełnił różne funkcje, między innymi był członkiem Komitetu Wykonawczego PPSD oraz przewodniczącym krakowskiej organizacji PPS. Z listy tej partii uzyskał mandat poselski do wiedeńskiej Rady Państwa, zasiadał również w sejmach II Rzeczypospolitej.
W latach przedwojennych zajmował się publicystyką i pisywał artykuły do „Krytyki”, „Naprzodu” i „Prawa Ludu”.
Po uzyskaniu doktoratu z medycyny i po krótkim okresie pracy jako asystent dr. A. Tarnawskiego w Kosowie został lekarzem w Kasie Chorych w Krakowie i jej naczelnym lekarzem w Podgórzu.
Już przed wybuchem I wojny światowej wspierał akcję niepodległościową J. Piłsudskiego. W czasie I wojny światowej służył w Legionach Polskich, pełnił funkcję komisarza w Jędrzejowie i Słomnikach oraz organizował legionową służbę medyczną. Pułkownik-lekarz rezerwy, lekarz byłego 4 pułku piechoty Legionów Polskich. Odegrał dużą rolę w utworzeniu Polskiej Komisji Likwidacyjnej, w której został naczelnikiem Wydziału Zdrowia i Opieki Społecznej.
W latach 20. kontynuował działalność w ruchu socjalistycznym, udzielał się w socjalistycznym ruchu spółdzielczym i oświatowym, powrócił także do praktyki lekarskiej. Prowadził mediacje z robotnikami w czasie wypadków krakowskich we wrześniu 1923, za co na wniosek posłów prawicy został pozbawiony nietykalności poselskiej i oddany pod sąd, następnie uniewinniony. Nie godził się z polityką PPS opozycyjną wobec rządów pomajowych, zrzekł się funkcji partyjnych, odszedł od PPS, złożył mandat poselski i przystąpił do obozu piłsudczykowsko - sanacyjnego, z ramienia którego sprawował godność senatora RP.
Został odznaczony Orderem Virtuti Militari, dwukrotnie Krzyżem Walecznym, odznaką za wierną służbę i innymi medalami i odznaczeniami legionowymi.
Pochowany na Cmentarzu Rakowickim (kwatera Hd).
wybrane prace:
Początki szpitalnictwa legionowego, Warszawa 1936
Sierpień 1914 roku. Z pamiętnika, „Niepodległość i Pamięć” nr 18/2002
kalendarium
1894 – po uzyskaniu matury rozpoczął studia medyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim
1895–1897 – wiceprezes Bratniej Pomocy na UJ
1895 – wstąpił do Polskiej Partii Socjaldemokratycznej (PPSD)
1898 – z powodu przemówienia wygłoszonego w czasie obchodu 100 rocznicy urodzin A. Mickiewicza zwolniono go z posady demonstratora przy katedrze fizjologii
1900 – redaktor miesięcznika „Krytyka”
1901 – uzyskał doktorat na UJ
1904–1919 – członek Komitetu Wykonawczego PPSD
1904–1907 – lekarz Kasy Chorych w Krakowie
1905 V – z ramienia PPSD kandydował z Podgórza do Rady Państwa
1907 – prezes Towarzystwa Domu Robotniczego w Podgórzu
1907–1914 – naczelny lekarz Kasy Chorych w Podgórzu
1911 – z listy PPS uzyskał mandat poselski do wiedeńskiej Rady Państwa
1913 – prezes Związku Strzeleckiego w Podgórzu
1914 VIII 7 – 1917 IX 1 – służył w Legionach Polskich jako oficer lekarz
1917 – radny miasta Krakowa
1917 – w połowi roku przeszedł do pracy w Naczelnym Komitecie Narodowym
1917 VI 1 – 1918 - kierownik Departamentu Opieki Naczelnego Komitetu Narodowego
1918 XI 2 – został zastępcą przewodniczącego Straży Obywatelskiej dla „utrzymania ładu i porządku”
1918 XI 4 – wszedł w skład Polskiej Komisji Likwidacyjnej
1919 II – opuścił wojsko w stopniu pułkownika
1919–1929 – przewodniczący krakowskiej organizacji PPS
1919–1929 - z listy PPS zasiadał w sejmach II Rzeczypospolitej
1920 IV 10 – wszedł w skład subkomitetu propagandowego Krakowskiego Komitetu Daru Narodowego dla Naczelnika Państwa J. Piłsudskiego
1920 VII 20 – wszedł w skład Komitetu Obrony Państwowej w Krakowie
1921 V 4 – wszedł w skład Komitetu Obrony Górnego Śląska
1921–1923 – pełnił funkcję wiceprezydenta Krakowa
1922 – odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Wojskowego Virtuti Militari
1923 XI – prowadził mediacje z robotnikami w czasie wypadków krakowskich
1924 VI 2 – stanął przed sądem oskarżony o udział w zajściach listopadowych w 1923 roku
1924–1925 – członek Centralnego Komitetu Wykonawczego PPS
1929 – wystąpił z PPS, zrzekł się funkcji partyjnych i złożył mandat poselski
1930–1938 – zasiadał w senacie z ramienia BBWR
1931 – otrzymał Krzyż Niepodległości
1938 – pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
źródła:
Stanisław Łoza, Czy wiesz kto to jest?, Warszawa 1938
Słownik biograficzny historii Polski, Ossolineum, Wrocław 2005
Czesław Brzoza, Kraków między wojnami, Kraków 1998
Stanisław Rouppert gen. bryg., Dr. Emil Bobrowski, wspomnienia pośmiertne, Warszawa 1938
Jerzy Myśliński, Bobrowski Emil (1976-1938), [w] „Słownik biograficzny działaczy polskiego ruchu robotniczego” t.1, Warszawa 1978
Słownik biograficzny teatru polskiego 1910-2000, t. 1, Instytut Sztuki PAN Warszawa 2017
Wiktor Krzysztof Cygan, Słownik biograficzny oficerów Legionów Polskich, Warszawa 1992
Marek Jerzy Minakowski, Wielka genealogia Minakowskiego (Wielcy.pl), [dostęp 19.02.2019]