Jan Nepomucen Bizański
(18 maja 1804 Wadowice – 12 listopada 1878 Kraków)
malarz, grafik, pedagog
rodzina
żona Florentyna Rodowska
syn Stanisław Józef Otto (1846-1890), fotograf
biogram
Studiował w krakowskiej SSP u J. Brodowskiego, przeniósł się do Warszawy, gdzie przez rok studiował jako wolny słuchacz pod kierunkiem A. Brodowskiego i A. Blanka na Wydziale Nauk i Sztuk Pięknych Uniwersytetu, po czym kontynuował studia malarstwa historycznego w Akademii Wiedeńskiej u J. Petera i J. Redla.
Prowadził działalność pedagogiczną, został profesorem SSP, gdzie wykładał anatomię i perspektywę opierając się na podręczniku P. Fishera. Przedstawił projekt urządzenia wewnętrznego Akademii Sztuk Pięknych przy Uniwersytecie Jagiellońskim. Projekt dzielił naukę malarstwa według starego schematu na trzy lata i wymagał od uczniów ukończenia trzech lat gimnazjum. Następnie wykładał w Szkole Technicznej, gdzie zrewolucjonizował naukę anatomii dla malarzy poprzez wprowadzenie rysowania aktu z natury. W czasie dwuletniego kursu studenci poznawali wpierw anatomię teoretycznie, by po roku przejść poprzez rysowanie z modela gipsowego do odwzorowania całego człowieka z natury. Należał do wyjątkowo oddanych swemu zajęciu pedagogów, dopiero pogarszający się stan zdrowia uniemożliwił mu systematyczną pracę.
Malował portrety, obrazy historyczne i religijne. Wykonywał litografie, rysunki do „Pamiętnika Krakowskich Nauk i Sztuk Pięknych" i Starożytności historycznych A. Grabowskiego oraz miniatury i kopie. Skopiował w zmniejszonej litograficznej wersji rycinę Fritza przedstawiającą zaślubiny Jakuba III Wielkiej Brytanii Króla z Maryą Klementyną Królewną Polską. Litografia ilustruje rozprawkę Jerzego Samuela Bandtkiego, zamieszczoną w pierwszy tomie „Pamiętnika Krakowskiego”.
Dla swego rodzinnego miasta wykonał stacje drogi krzyżowej w kościele parafialnym parafii Ofiarowania NMP w Wadowicach. Jego prace znajdują się w zbiorach muzealnych Krakowa, Tarnowa, Poznania oraz Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu.
Zmarł w opuszczeniu i nędzy, zupełnie zapomniany.
Pochowany na cmentarzu Rakowickim (kwatera 24, grobowiec rodzinny).
wybrane prace:
1825 – wizerunek księcia J. Poniatowskiego
1828 – portret J.P. Woronicza
1828 - Święty Jan
1830 – podręcznik Anatomia do sztuki stosowana
1830 – portret Henryka Lubomirskiego
1830 – litografia portret P. Wysockiego
1830 – rysunki do „Pamiętnika Krakowskich Nauk i Sztuk Pięknych”
1831 – portret K. Pollera
1832 – portret Anny Poller
1834 – litografia portret Józefa Zeltnera
1834 – portret aktora K. Pfeiffera
1838 - Uroczystość założenia kopca Kościuszki 16 X 1820
1840 – litografia portret T. Dollabeli
1840 - rysunki do Starożytności historycznych A. Grabowskiego
1856 – portret zbiorowy rodziny Karola Kurlandzkiego
1858 - Sypanie kopca Kościuszki
Sypanie Kopca Kościuszki (Muzeum Narodowe w Krakowie)
1860 – portret P. Wodzickiej
1852 – portret T. Kościuszki
1866 - Matka Boska pod krzyżem
1866 – portrety wadowickich proboszczów w kościele parafialnym pw. Prezentacji Najświętszej Panny Marii w Wadowicach
kalendarium
1821 – ukończył liceum w Krakowie
1822-1824 - studiował w krakowskiej SSP
1822 - otrzymał pochwałę „Pszczółki” za prace wystawione na wystawie
1825 – przeniósł się do Warszawy
1826-1827 – studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu
1830-1850 – prowadził działalność pedagogiczną
1831 X - uczestniczył w komisji profesorów powołanej do ułożenia projektu urządzenia wewnętrznego Akademii Sztuk Pięknych przy Uniwersytecie Jagiellońskim
1832 – profesor nadzwyczajny SSP
1834-1835 - uczył rysunków w Liceum Św. Anny i Liceum Św. Barbary
1834-1848 - w Instytucie Malarstwa uczył rysunku niższego, geometrycznego, cieniowania i rysunku części ciała ludzkiego
1837 III 18 – członek czynny Towarzystwa Naukowego Krakowskiego
1838–1848 – wykładał w Szkole Technicznej
źródła:
Wielka encyklopedia malarstwa polskiego, Wydawnictwo Kluszczyński, Kraków 2011
Tadeusz Seweryn, Polski Słownik Biograficzny t. 2 1936
Rafał Gerber, Studenci Uniwersytetu Warszawskiego 1808-1831. Słownik biograficzny: Bizański Jan Nepomucen, Wydział Nauk i Sztuk Pięknych