Maria Bieńkowska

Maria Chmiel-Tryczyńska

(2 września 1894 Rzepiennik Biskupi koło Gorlic – 6 lipca 1968 Kraków)

śpiewaczka (sopran), pedagog 

rodzina

córka Jana Opałki, urzędnika w rafinerii nafty w Lipinkach, i Eleonory z Łopatkiewiczów

poślubiła: Czesława Chmiela, urzędnika, a po jego śmierci Karola Bieńkowskiego, bankowca

biogram

           Ukończyła gimnazjum w Nowym Sączu, następnie przeniosła się z rodziną do Krakowa, gdzie ukończyła seminarium nauczycielskie. Kształciła się w Miejskiej Szkole Dramatycznej i złożyła egzamin aktorski przed komisją ZASP-u. Studiowała śpiew solowy w Szkole Śpiewu Operowego S. Bursy, potem w Instytucie Muzycznym (u K. Kliszewskiej) i w konserwatorium (u S. Dagmar-Paczowskiej), ponadto brała lekcje prywatne u H. Zboińskiej-Ruszkowskiej.

           Została zaangażowana do zespołu operowego Teatru Polskiego w Katowicach, później występowała między innymi na koncertach Stowarzyszenia Młodych Muzyków i koncertach kompozytorskich w Krakowie i Lwowie. Rozpoczęła współpracę z krakowską rozgłośnią PR. Jako solistka brała udział w przedstawieniach Krakowskiego Towarzystwa Operowego.

           Miała miękki, typowo liryczny sopran o pięknej barwie a do tego niewielki wzrost, sprawiały, że najkorzystniej wypadała w rolach dziewczęcych, między innymi jako Micaela Carmen G. Bizeta, Marzenka Sprzedana narzeczona B. Smetany, Hanna Straszny dwór, Zofia Halka S. Moniuszki. Duży sukces odniosła w roli Heleny Pomsta Jontkowa B. Wallek-Walewskiego. Występowała gościnnie w partii Mimi Cyganeria G. Pucciniego w Teatrze Wielkim w Poznaniu pod nazwiskiem Chmiel-Tryczyńska, brała też udział w przedstawieniach tzw. Opery Górskiej w Zakopanem.

           W latach międzywojennych była w Krakowie członkiem Związku Młodych Muzyków, Polskiego Związku Muzyków Pedagogów i Związku Strzeleckiego. W czasie okupacji niemieckiej przebywała w Krakowie, śpiewała na koncertach konspiracyjnych i w kościołach. Po wojnie podjęła pracę nauczycielską w Szkole Muzycznej im. Szymanowskiego i w Studiu Dramatycznym I. Galla (technika wokalna) w Krakowie.

           Uczyła również w krakowskiej PWSM, w Państwowej Szkole Muzycznej II stopnia, prowadziła zajęcia z impostacji głosu w krakowskiej PWST. Jej uczniami byli między innymi śpiewacy A. Świątek i W.J. Śmietana.

           Pochowana na cmentarzu Rakowickim.

kalendarium

1913 IX 13 – w Nowym Sączu poślubiła Czesława Chmiela

1917 – wraz z rodziną przeniosła się do Krakowa

1920–1922 – uczyła się w Miejskiej Szkole Dramatycznej

1922–1925 – w zespole operowym Teatru Polskiego w Katowicach

1923–1930 - studiowała śpiew solowy u S. Bursy, J. Dagmar-Paczowskiej i H. Zboińskiej-Ruszkowskiej

1927 – rozpoczęła występy przed mikrofonami krakowskiej rozgłośni Polskiego Radia

1930 - S. Łobaczewska pisała o niej: "Nader obiecujący talent ze względu na wyjątkowo piękny materiał głosowy"

1931–1939 – solistka Opery Krakowskiej

1931 VI – pod nazwiskiem Chmiel–Tryczyńska grała partię Mimi (w Cyganerii G. Pucciniego) w poznańskim Teatrze Wielkim

1931 VII - brała udział w przedstawieniach tzw. Opery Górskiej w Zakopanem

1931 – rozpoczęła naukę śpiewu w krakowskiej Szkole Muzycznej im. Moniuszki

1932 – odniosła sukces w roli Heleny w Pomście Jontkowej B. Wallek-Walewskiego (premiera polska w Krakowie 9 lutego 1932 roku) 

1933 XI 5 – poślubiła Karola Bieńkowskiego

1937 I - śpiewała w przedstawieniach szopki krakowskiej w Muzeum Przemysłowym w Krakowie

1945 - podjęła pracę nauczycielską w Szkole Muzycznej im. Szymanowskiego i w Studiu Dramatycznym I. Galla

1947 – uczyła w krakowskiej PWSM

1947–1968 - prowadziła zajęcia z impostacji głosu w krakowskiej PWST

1948 – pedagog w Państwowej Szkole Muzycznej II stopnia

źródła:

Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994