Zygmunt Jan Bielski
Saryusz
(2 maja 1869 Widawa, powiat Łask – 12 kwietnia 1944 Kraków)
inżynier mechanik, specjalista w zakresie wiertnictwa
rodzina
syn Wincentego i Marii z Karpińskich
w 1895 roku poślubił Jadwigę Żółcińską
biogram
Na Wydziale Budowy Maszyn Szkoły Politechnicznej we Lwowie uzyskał dyplom inżyniera mechanika. Po studiach pracował w przemyśle wydobywczym i hutnictwie między innymi na Śląsku, Morawach, w Turcji i Albanii. Pracował między innymi w Warsztatach Narzędzi Wiertniczych, w Sanockiej Fabryce Wagonów, Polskiej Spółce Naftowej, budował pierwsze zbiorniki ziemne na ropę oraz prowadził wiercenia poszukiwawcze za solami potasowymi w Morszynie i Bolechowie oraz gazu ziemnego w Kałuszu. Był kierownikiem wierceń poszukiwawczych w Maniawie i Kryczce Towarzystwa Naftowego "Opiag", pracował w Centralnym Zarządzie firmy "Opiag" w Wiedniu. Badał tereny naftowe w Mossul, Hit, w południowych Morawach i inne. Był Dyrektorem naczelnym Koncernu Naftowego "Małopolska" we Lwowie.
Został profesorem Akademii Górniczej w Krakowie, gdzie objął kierownictwo Katedry Wiertnictwa i Eksploatacji Nafty, pełniąc jednocześnie obowiązki dyrektora kopalni nafty firmy "Premier".
Był współzałożycielem i liderem Stowarzyszenia Polskich Inżynierów Przemysłu Naftowego w Borysławiu i inicjatorem odbywania corocznych zjazdów naftowych. Był członkiem Państwowej Rady Naftowej, Krajowego Towarzystwa Naftowego, Instytutu Naukowej Organizacji, Podkomisji dla rur wiertniczych Polskiego Komitetu Normalizacyjnego, Rady Nadzorczej i Zarządu Stowarzyszenia Dozoru Kotłów w Warszawie, Polskiego Komitetu Wiertniczego, Komitetu redakcyjnego czasopisma "Przemysł Naftowy", redaktorem "Podręcznika Naftowego" i przewodniczącym Komitetu Wydawniczego tegoż podręcznika, przewodniczącym Komitetu "Zjazdów Naftowych", honorowym członkiem Stowarzyszenia Polskich Inżynierów Przemysłu Naftowego w Borysławiu, prezesem Polskiego Związku Katolickiego, kawalerem krzyża komandorskiego orderu Odrodzenia Polski oraz został odznaczony medalem im. Ignacego Łukasiewicza za zasługi na polu techniki kopalnictwa naftowego i nauki w tejże dziedzinie.
Wraz z innymi profesorami uczelni krakowskich został aresztowany w ramach tzw. Sonderaktion Krakau i więziony w obozach w Oranienburgu i Sachsenhausen. Jego dorobek naukowy i publicystyczny obejmuje około 85 prac i artykułów z zakresu kopalnictwa naftowego, głównym dziełem jest Wiertnictwo.
W Krakowie mieszkał na ulicy Sienkiewicza 23.
Pochowany na cmentarzu Rakowickim (kwatera XXXII, rząd zachodni, miejsce 20).
wybrane prace:
1936 - Wiertnictwo
1937 - Rozwój techniki kopalnictwa naftowego za czasów polskich
1942 - Historia polskiego kopalnictwa naftowego
1944 - Wydobywanie ropy naftowej
kalendarium
1892 – ukończył Politechnikę Lwowską
1913 – był kierownikiem wierceń poszukiwawczych w Maniawie i Kryczce
1914–1915 - pracował w Centralnym Zarządzie firmy "Opiag" w Wiedniu
1923 – profesor Akademii Górniczej w Krakowie
1923–1939 – pełnił funkcję kierownika Katedry Wiertnictwa i Eksploatacji Nafty
1924 V 2 – odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski
1925 – współzałożyciel Stowarzyszenia Polskich Inżynierów Przemysłu Naftowego (SPIPN)
1926–1928 – pełnił funkcję przewodniczącego SPIPN
1930–1931 - delegat Rady Wydziału Górniczego
1931-1933 – pełnił funkcję rektora Akademii Górniczej
1936 – został laureatem medalu im. Ignacego Łukasiewicza
1939 XI 6 - został aresztowany w czasie „Sonderaktion Krakau” i osadzony w więzieniu Montelupich 1
1940 II 8 - zwolniony z obozu w Sachsenhausen
1940–1944 – prowadził wykłady w Państwowej Szkole Technicznej Górniczo-Hutniczo-Mierniczej (Staatliche Fachschule für Berg-, Hütten- und Vermessungsweise)
źródła:
Gwiazdomorski Jan, Wspomnienia z Sachsenhausen, Kraków 1975
Czesław Brzoza, Kraków między wojnami, Kraków 1998
S. Łoza, Czy wiesz kto to jest, Warszawa 1983
Cząstka J. J.: Wspomnienie o profesorze Zygmuncie Bielskim w trzydziestoletnią rocznicę śmierci. „Nafta” 1974, nr 4