Joachim Bielski
(około 1550 Biała koło Pajęczna – 8 stycznia 1599 Kraków)
poseł, historyk, poeta
rodzina
herbu Prawdzic
jedyny syn rycerza i pisarza Marcina oraz Siemikowskiej–Okszycówny, dziedziczki dóbr
miał dwie siostry: Helena, mąż Krzysztof Kietliński; Zofia, mąż Stanisław Krzetkowski, właściciel Krzetowa, Rogów i Średziny
poślubił: Anna Borzechowska
dzieci: Daniel Stefan i Jan, Anna, poślubiona Krzysztofowi Rarowskiemu i druga córka poślubiona Janowi Konarzewskiemu
biogram
Uczył się w szkółce parafialnej w Kurzelowie, a następnie w protestanckim gimnazjum w Brzegu.
Został posłem Stefana Batorego, między innymi towarzyszył Mikołajowi Firlejowi w poselstwie do margrabiego brandenburskiego oraz w misji do Elbląga, której celem było przygotowanie tego miasta do obrony przed najazdem wojsk gdańskich, zapewne jako pisarz kancelarii królewskiej uczestniczył w moskiewskiej wyprawie Stefana Batorego. Po elekcji Zygmunta III Wazy został jego sekretarzem, był posłem na sejm w Warszawie, delegatem na trybunał lubelski.
Gdy Albumea (jak nazywał Białą) została wraz z zamieszkiwanym przez niego dworem spalona przez stronników arcyksięcia Maksymiliana Habsburga, kontrkandydata do korony polskiej, sprzedał ją Mikołajowi Gomulińskiemu, przeniósł się do nowo zakupionych Gierałtowic, a następnie do Krakowa. Poznał kanclerza wielkiego koronnego Piotra Dunina-Wolskiego i zajął się twórczością literacką pod jego mecenatem.
Jest autorem łacińskich panegiryków (między innymi ku czci Stefana Batorego, Zygmunta III Wazy i J. Zamoyskiego) oraz utworów okolicznościowych, także po polsku (np. Pieśń nowa o szczęśliwej potrzebie pod Byczyną). Łacińskie pieśni zebrał i ogłosił w tomie Carminum liberi, kontynuował rozpoczętą przez ojca pracę nad dziejami ojczystymi (Kronika polska Marcina Bielskiego, nowo przez Joachima Bielskiego, syna jego, wydana).
Pochowany w kościele Dominikanów przy ulicy Stolarskiej.
wybrane utwory:
1572 - Encomiasticon id est laudes Illustrissimi Principis... Georgii Pii wydał A. Fritsch, Zgorzelec 1578 (współautor: Kasper Ludwik z Hajnowa)
1576 - Istulae convivium in nuptiis Stephani I regis Kraków, drukarnia S. Szarffenberg
1577 - In obitum... D. J. Balassi, liberi baronis de Giamrat wydał M. Knorr, Norymberga
1577 - Proteus de clade Gedanensium insigni in Prussia circa pagum Rokitki Poznań, drukarnia M. Nering
1577 - Satyra in quendam Dantiscanum, w: J. Łasicki Clades Dantiscanorum Frankfurt 1578, drukarnia A. Wechelius
1578 - Carmen gratulatorium in ingressum Plocensem... Petro Dunino Volscio Kraków, drukarnia M. Szarffenberg
1588 - Carminum liber I Kraków, drukarnia J. Siebeneicher (zawiera 16 ód)
1588 - Pieśń nowa o szczęśliwej potrzebie pod Byczyną Kraków, drukarnia J. Siebeneicher
1588 - Monodia na pogrzeb św. pamięci Stefana I Kraków, drukarnia J. Siebeneicher
1588 - Naeniae in funere divi Stephani I Kraków, drukarnia J. Siebeneicher
1589 - Pamiątka p. Jakubowi Strusowi, staroście chmielnickiemu... nie bez żalu napisana Kraków, drukarnia J. Siebeneicher
1592 - Epithalamion Serennissimo Sigismundo III Kraków, drukarnia J. Siebeneicher
1592 - Genethliacon Najasniejszego Władysława, krolewica polskiego i szwedzkiego Kraków, drukarnia J. Siebeneicher
1597 - Kronika polska Marcina Bielskiego nowo przez Joachima Bielskiego, syna jego, wydana Kraków, drukarnia J. Siebeneicher
kalendarium
1572 – osiadł w Krakowie
1576 – rozpoczął służbę dyplomatyczną
1577 VII – udał się w misji do Elbląga
1579 - uczestniczył w wyprawie Stefana Batorego na Moskwę
1580 – osiadł we wsi Biała i prowadził gospodarstwo rolne
1588 – został sekretarzem Zygmunta III Wazy
1588 – jego rodzinna wieś Biała została spalona przez zwolenników Maksymiliana, przeprowadził się do nowo zakupionych Gierałtowic
1591 – był posłem województwa krakowskiego na sejm w Warszawie
1593 – sprzedał Białą za 8 200 złotych polskich M. Gomulińskiemu
1595 – został delegatem na trybunał lubelski
1595 – przeszedł na katolicyzm
źródła:
Władysław Nehring, O życiu i pismach Joachima Bielskiego, Poznań 1860
Bibliografia Literatury Polskiej – Nowy Korbut, t. 2 Piśmiennictwo Staropolskie, Warszawa 1964
Mała Encyklopedia Kultury Antycznej, Warszawa 1968
Jerzy Ziomek: Renesans. Wyd. XI – 5 dodruk. Warszawa 2012, seria: Wielka Historia Literatury Polskiej