Dzisiejsza data:

Bronisław Biegeleisen-Żelazowski

(3 maja 1881 Monachium, Niemcy – 31 maja 1963 Warszawa)

inżynier, psycholog 

rodzina

syn Henryka, historyka literatury, ludoznawcy, i Anny z domu Lindenbaum

brat Leona Władysława (1885 – 1942), profesora ekonomii politycznej i prawa Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie, zamordowanego przez gestapo

był dwukrotnie żonaty:

z pierwszego małżeństwa pozostawił córkę Irenę Żelazowską-Dłutek

drugie małżeństwo z mgr Anną Laurą Krasuską-Żelazowską pozostało bezdzietne

biogram

           Po ukończeniu gimnazjum we Lwowie studiował na Wydziale Filozofii Uniwersytetu Lwowskiego i na Wydziale Budowy Maszyn Politechniki Lwowskiej, którą ukończył z tytułem inżyniera mechanika i specjalnością ogrzewnictwo i wentylacja. Rozpoczął działalność zawodową i ogłosił drukiem kilka publikacji we lwowskim „Czasopiśmie Technicznym”.

           Po otrzymaniu stypendium zagranicznego objął stanowisko asystenta w katedrze profesora H. Rietscha w Stacji Doświadczalnej Ogrzewania i Wentylacji na politechnice w Charlottenburgu koło Berlina. Na Politechnice Berlińskiej ukończył pełne wyższe studia techniczne, został doktorem nauk technicznych i po habilitacji powrócił do Lwowa podejmując pracę na macierzystej uczelni.

           W czasie I Wojny Światowej przeniósł się do Krakowa, podjął pracę w Szkole Przemysłowej, następnie utworzył w Krakowie Instytut Psychotechniczny, przemianowany później na Instytut Psychologii Pracy. Po II wojnie światowej został profesorem Politechniki Warszawskiej, Uniwersytetu Warszawskiego i Łódzkiego.

           Początkowo zajmował się problematyką techniki sanitarnej, następnie zagadnieniami organizacji pracy oraz psychologii pracy. Jest autorem 136 prac między innymi Analiza uwagi w świetle badań psychologicznych, Metody statystyczne w psychologii, Zarys psychologii pracy. Był członkiem Towarzystwa Naukowego Organizacji i Kierownictwa oraz Międzynarodowego Stowarzyszenia Psychologii Stosowanej, rad naukowych IEiOP, Instytutu Fizjologii Pracy, Instytutu Organizacji Przemysłu Maszynowego oraz Pracowni Ogólnych Problemów Organizacji Pracy PAN. Był twórcą polskiej psychologii pracy, wybitnym znawcą tej problematyki w skali światowej. 

           Pochowany na Cmentarzu Powązkowskim (kwatera 154c-VII-8).

wybrane publikacje:

1929 - Uświadomienie zawodowe młodzieży krakowskiej

1931 - Badania psychologiczne i poradnictwo w świetle badań psychologicznych

1932 - Analiza uwagi w świetle badań psychologicznych

1935 - Metody statystyczne w psychologii

1949 - Poradnictwo zawodowe

1959 - Wiedza o pracy ludzkiej

1960 - Fizjologia i psychologia pracy

1964 - Zarys psychologii pracy

kalendarium

1903 - ukończył studia na Politechnice Lwowskiej

1904–1921 – członek Towarzystwa Politechnicznego we Lwowie

1905 – uzyskał stopień doktora nauk technicznych

1905 – przebywał w Berlinie na stypendium zagranicznym

1906 – został docentem tej Uczelni

1907 VII - objął wykłady z ogrzewania i wentylacji na macierzystej uczelni

1909 - uzyskał habilitację w dziedzinie inżynierii sanitarnej na Politechnice Berlińskiej

1910 – został członkiem Polskiego Towarzystwa Filozoficznego we Lwowie

1915 – rozpoczął pracę w Szkole Przemysłowej w Krakowie

1920 - rozpoczął pierwsze w Polsce badania z zakresu psychotechniki przemysłowej

1920 – zorganizował i został dyrektorem Instytutu Psychotechnicznego w Krakowie

1928–1931 - kierownik Instytutu Poradni Zawodowej w Katowicach, czynnie uczestniczył w tworzeniu pracowni psychotechnicznych w Borysławiu, Sosnowcu i Żywcu

1936 - uzyskał doktorat z psychologii pracy na Uniwersytecie Poznańskim

1941 – otrzymał propozycję objęcia wykładów psychologii stosowanej w John Brown University w Arkansas, nie zrealizował tej propozycji

1941 XI 12 – 1946 VIII 31 – nauczyciel fizyki w Polskim Liceum i Gimnazjum Koedukacyjnym w Tel Avivie po czym opuścił szkołę po jej likwidacji przez władze brytyjskie i udał się do Wielkiej Brytanii

1945 – został profesorem Politechniki Warszawskiej, Uniwersytetu Warszawskiego i Łódzkiego

1947 – rozpoczął pracę w Głównej Poradni Zdrowia Psychicznego i Wyższej Szkole Higieny Psychicznej w Warszawie

1949 - otrzymał stanowisko samodzielnego pracownika naukowego w Instytucie Ekonomiki i Organizacji Przemysłu w Warszawie, gdzie zorganizował Zakład Normowania Pracy

1951 – wziął udział w I Kongresie Nauki Polskiej

1952 – przyjął drugi człon nazwiska – Żelazowski

1953 – przeszedł w stan spoczynku

1955 – otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego

1956 VII 22 – odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski

1960 - założył oraz został kierownikiem Zakładu Psychologii przy Ośrodku Badań Transportu Samochodowego w Warszawie (jak w latach 1959-1965 nazywał się ITS)

źródła:

Słownik biograficzny historii Polski, Ossolineum, Wrocław 2005

Jerzy Knyziak, Profesor Bronisław Biegeleisen-Żelazowski (1881-1963) psycholog pracy, ATEST 3/2002

Zbigniew Martyniak, Historia myśli organizatorskiej. Wybitni autorzy z zakresu organizacji i zarządzania w pierwszej połowie XX w., Kraków 2002