Wacław Bębnowski
(15 sierpnia 1865 Dubieniec koło Połocka, Białoruś – 26 maja 1945 Aleksandrów Kujawski)
rzeźbiarz, ceramik
rodzina
najmłodszy z dzieci syn Aleksandra i Franciszki z Korsaków
poślubił:
1. Zofia Górecka, córka majstra garncarskiego
2. Helena Dunajska, mieli córkę
biogram
Początkowe nauki pobierał w domu, już w dzieciństwie zdradzał skłonności plastyczne – lepił figurki z miąższu chleba. Dzięki radom Jana Chruckiego, znanego portrecisty, członka Petersburskiej Akademii Sztuk Pięknych, zaprzyjaźnionego z rodziną dziecka, rodzice zdecydowali się na dalsze artystyczne studia syna.
Początkowo podjął studia w Szkole Malarstwa i Rzeźby w Moskwie, następnie przeniósł się do Szkoły Sztuk Pięknych w Krakowie. Studiował pod kierunkiem Izydora Jabłońskiego i Alfreda Dauna, a następnie rozpoczął studia w Klasie Rzeźbiarskiej na Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych (Königliche Akademie der Bildenden Künste) w Monachium, studiował u Wilhelma von Rümanna, a także w Academie Colarossi w Paryżu u Francoisa-Laurenta Rolarda.
Interesował się sztuką stosowaną, po powrocie do Krakowa tworzył rzeźbę dekoracyjną i ceramikę artystyczną. Założył ze Stanisławem Budzińskim „Spółkę Krakowską Artystyczną”, której wyroby prezentowali głównie w Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie. Kolejną spółkę „Spółka Krakowska” zawiązał z Leonem Kowalskim, malarzem i grafikiem. Poznany w Paryżu ziemianin z Kujaw Leon Wodziński zatrudnił go do renowacji kościoła św. Jana Chrzciciela w Służewie. Dla kościoła wykonał zdobienie ołtarza, chrzcielnicę, lożę kolatorską, chór i ambonę. W rzeźbionych postaciach utrwalał twarze miejscowych ludzi (między innymi pokojówki z pałacu Wodzińskich czy stajennego). Oprócz prac przy Służewskim kościele zajmował się także projektowaniem przedmiotów sztuki użytkowej, którą wykonywano w wytwórni wytwórni rzeźb i wazonów otworzonej wspólnie z Wodzickim.
Osiadł na obrzeżach Aleksandrowa Kujawskiego, w kupionej i przerobionej karczmie urządził sobie pracownię „Dębówkę”, gdzie mieszkał do końca życia. Wykonał między innymi rzeźby do kościoła w Ciechocinku oraz stacje drogi krzyżowej dla świątyni w Nieszawie, Bielawie i Raciążku.
Po wybuchu I wojny światowej i śmierci żony wpadł w depresję. Po blisko dwóch latach samotności żeni się powtórnie z Heleną Dunajską, pochodzącą z Żyrardowa mieszkanką Aleksandrowa, rodzi im się jedyna córka.
Po odzyskanie niepodległości podjął pracę nauczyciela rysunku w Aleksandrowskim gimnazjum, coraz mniej wystawiał, zaczął chorować, utrzymywał się z wyprzedaży co cenniejszych rzeczy w swoim domu. Jego żona umiera po kilkudniowej chorobie na zapalenie płuc, później umiera on sam po długiej chorobie.
Tworzył prace o wysokiej wartości artystycznej i bardzo dobrej jakości wykonania. Najczęściej stosował terakotę patynowaną własnym sposobem w odcieniach zieleni i ugrów. Jego główne prace to między innymi popiersia dla rodziny Wodzinowskich ze Służewca (Pokora i nagan, Przyjaciele, Dzikus, Kalina, popiersie W. Tetmajerowej i portret żony.
Wazoniki jego autorstwa posiadają Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku i Muzeum Narodowe w Warszawie oraz znajdują się w rękach prywatnych.
Pochowany na cmentarzu parafialnym w Aleksandrowie Kujawskim.
wybrane prace:
1913 – patera Macierzyństwo
około 1914 – Waza – trójnóg z niedźwiadkami terakota
1918 – Profil kobiety ceramika szkliwiona
1929 – Akt leżący terakota
1936 – Dzieci glina patynowana
kalendarium
1888–1897 – studiował w krakowskiej SSP z przerwami
1893 X 17 - rozpoczął studia w Monachium
1895 – studiował w Académie Colarossi w Paryżu
do 1896 – mieszkał w Monachium
1889–1902 – współpracuje ze Stanisławem Budzińskim w „Spółce Krakowskiej Artystycznej”
1898 – żeni się z Zofią Górecką, przenoszą się do Warszawy
1900 – zakłada z Leonem Kowalskim „Spółkę Krakowską”
1903 – wspólnie z Leonem Wodzickim otworzyli pracownię ceramiczną
1904 – miał wystawę indywidualną w warszawskim Salonie Krywulta
1905 – nabywa od Wodzińskich dom (wcześniej pełniący rolę karczmy)
1905 - założył własną pracownię
1906 – brał udział w wystawie zbiorowej w „Zachęcie”
1914 – umiera jego żona
1916 – poślubia Helenę Dunajską
1944 – na zapalenie płuc umiera jego żona
źródła:
Jerzy Erwiński, Rzeźbiarz zapomniany, „Gazeta Aleksandrowska” nr 1 (9), styczeń 2008
Saur Allgemeines Künstlerlexikon, Tom VIII, München/Leipzig 1994
Halina Stępień, Maria Liczbińska, Artyści polscy w środowisku monachijskim w latach 1828-1914. Warszawa 1994
Krystyna Kotula, Wacław Bębnowski 1865-1945. Katalog dzieł ze zbiorów Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku, Włocławek 2009