Emiljan Franciszek Bednarczyk

(od roku 1869 Bednarzycki)

(12 stycznia 1812 Kalisz – 31 marca 1888 Kraków)

działacz polityczny 

biogram

           W Kaliszu ukończył szkołę, następnie rozpoczął studia w Szkole Przygotowawczej do Instytutu Politechnicznego w Warszawie. Wziął udział w powstaniu listopadowym najpierw w Gwardii Narodowej, później walczył w 14. Pułku Piechoty Liniowej w Korpusach generałów Paca, Łubieńskiego i Ramorina. Wziął udział w bitwach pod Nurem, Ostrołęką, Kurowem, Borowem i Opolem. Po upadku powstania listopadowego z korpusem generała Ramorina (w którym awansował na porucznika), przekroczył granicę Galicji, po czym przez Morawy wyjechał do Francji.

           W Paryżu został jednym z pierwszych członków Towarzystwa Demokratycznego Polskiego. Jako emisariusz przebywał między innymi w Rzeczypospolitej Krakowskiej i na Śląsku. .Po powrocie do Francji osiadł w Strasburgu, gdzie założył sekcję Towarzystwa Demokratycznego Polskiego.

           Był uczestnikiem powstania wielkopolskiego (po bitwie pod Wrześnią został przez żołnierzy obwołany dowódcą batalionu) i styczniowego. Wziął udział w wojnie krymskiej, współdziałał z generałem Józefem Wybickim przy tworzeniu polskich formacji wojskowych w Turcji, przez Adama Mickiewicza przewidywany na dowódcę pułku żydowskiego. Był jednym z dwóch naocznych świadków śmierci A. Mickiewicza w Konstantynopolu.

           Po wojnie pozostał w Turcji, gdzie pracował jako nauczyciel. Był ochotnikiem w wojnie francusko–pruskiej, po wojnie zamieszkał w Galicji, prowadził przedsiębiorstwo budowlane, następnie osiadł w Krakowie. Część swojego majątku przekazał w testamencie na Skarb Narodowy Polski w Rapperswilu.

           Pochowany na Cmentarzu Rakowickim (kwatera Ra, grobowiec Weteranów).

kalendarium

1830 – jesienią rozpoczął studia

1830 XI 30 – wstąpił do Gwardii Narodowej

1831 II – przeszedł jako podporucznik do 14 pułku piechoty liniowej

1831 IX 1 – przez generała Ramorino mianowany porucznikiem

1831 IX 16 – z Ramorino przeszedł do Galicji

1831 – wyemigrował do Francji

1832 – został członkiem Towarzystwa Demokratycznego Polskiego

1833 VIII 1 – usunięty z Francji do Brukseli

1833-1835, 1845-1848 - przebywał w Galicji jako emisariusz (między innymi w Rzeczypospolitej Krakowskiej)

1834 XII 19 – przybył do Strasburga, gdzie zamieszkał na stałe

1838 XII – wyjechał do Paryża

1839 III – powrócił do Strasburga

1848 – uczestniczył w powstaniu wielkopolskim, mianowany przez Komitet Narodowy kapitanem

1849 – w stopniu pułkownika walczył razem z Mierosławskim w powstaniu badeńskim

1853 X – w związku z wybuchem wojny krymskiej udał się do Marsylii

1855 XI 6 – w Konstantynopolu był naocznym świadkiem śmierci A. Mickiewicza

1863–1864 – uczestnik powstania styczniowego, walczył na Wołyniu

1869 – zmienił nazwisko na Bednarzycki

1870 – wstąpił ochotniczo do paryskiej Gwardii Narodowej

1870-1871 – wziął udział w wojnie francusko-pruskiej

1871 – zamieszkał w Galicji

1877 – osiadł w Krakowie

źródła:

Robert Bielecki, Słownik biograficzny oficerów powstania listopadowego, Warszawa 1995-98

Encyklopedia popularna PWN Warszawa 2020