Cyprian Bazylik
Cyprian z Sieradza
(około 1535 Sieradz - około 1600)
kompozytor, muzyk, pisarz i drukarz
rodzina
syn mieszczanina Macieja
poślubił Agnieszkę Lerm, córkę mieszczanina krakowskiego Stanisława
biogram
W czasie studiów w Akademii Krakowskiej związał się z kalwinizmem. Po studiach otrzymał tytuł szlachecki, został zatrudniony w kancelarii Zygmunta II Augusta, później działał na dworze Mikołaja Radziwiłła Czarnego w Wilnie i Brześciu. Był również dworzaninem u wojewody sieradzkiego Olbrachta Łaskiego. W Brześciu Litewskim prowadził poradziwiłłowską oficynę wydawniczą, wydawał pisma kalwińskie. Pełnił urząd wójtowski w Mielniku i w przynależnej wsi Orłowo.
Działał głównie jako tłumacz i poeta, zajmował się również kompozycją (był nadwornym muzykiem M. Radziwiłła Czarnego). Napisał 11 pieśni 4 głosowych i wiele jednogłosowych, wydanych w Krakowie u Łazarza Andrysowica i M. Siebeneichera. Przetłumaczył z języka łacińskiego obszerny zbiór żywotów męczenników Historia o srogim prześladowaniu Kościoła Bożego z relacją o reformatorskiej działalności J. Łaskiego Młodszego.
Ponadto jest autorem tłumaczenia z łaciny na język polski czterech z pięciu ksiąg A. Frycza-Modrzewskiego De Republica emendanda (De moribus, De legibus, De bello, De schola, które wydał pod polskim tytułem O poprawie Rzeczypospolitej: O obyczajach, O statucie, O wojnie, O szkole (nie przełożył księgi De Ecclesia – O Kościele). Jego teksty odznaczają się czystością języka polskiego oraz starannym stylem literackim.
wybrane prace:
1556 – wydał 11 pieśni u Łazarza Andrysowica
1558 – wydał pieśni u M. Siebeneichera
1562 - Krótkie wypisanie sprawy przy śmierci i pogrzebie Oświeconej Księżnej Pani Halżbiety z Szydłowca Radziwiłłowej, wojewodziny wileńskiej, roku 1562
1567 - Historia o srogim prześladowaniu Kościoła Bożego... Przydatna jest k temu historia o postanowieniu i potem rozproszeniu kościołów cudzoziemskich w Londynie, nad którymi był prawdziwym a krześciańskim biskupem on świętej pamięci mąż Jan Łaski
1569 – przetłumaczył kronikę M. Barteliusa o Skandenbergu, narodowym bohaterze Albanii z czasów wojen tureckich XV wieku
1574 – przetłumaczył pseudohistoryczny romans M. Olahusa o Attyli
1577 - O poprawie Rzeczypospolitej: O obyczajach, O statucie, O wojnie, O szkole
1600 - O zacności herbu Warnia, a o wielkiej dzielności ludzi rycerskich w domu panów Gnoińskich... historia
kalendarium
1550 – został studentem Akademii Krakowskiej
1557 - poznał Jakuba Heraklidesa Basilicusa i z jego poparciem uzyskał nobilitację pod jego herbem i nazwiskiem oraz tytuł poeta laureatus
1558 – wyjechał na Litwę
1558–1567 - przebywał w Wilnie na dworze Mikołaja K. Radziwiłła, zwanego Czarnym
1562–1570 – prowadził innowierczą drukarnię w Brześciu Litewskim
1569 - sekretarz wojewody sieradzkiego Olbrachta Łaskiego
1576 XI 25 - od Stefana Batorego, otrzymał w użytkowanie 7 łanów (około 115 ha) we wsi królewskiej Moszczona i dożywotnie, zabezpieczenie wójtostwa
1591 II 20 - z nieznanych przyczyn, zrzekł się prawa do tych posiadłości na rzecz Stanisława Kuczkowskiego
źródła:
Bibliografia Literatury Polskiej - Nowy Korbut, t. 2 - Piśmiennictwo Staropolskie, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1964, s. 16-17
https://polmic.pl/pl/encyklopedia/osobowe/b/bazylik-cyprian [dostęp 2019-10-12]
Małgorzata Kosińska, Polskie Centrum Informacji Muzycznej, Związek Kompozytorów Polskich, grudzień 2006