Hersz Bauminger

pseudonim Bazyli

(1919-1943 Kraków)

działacz komunistyczny pochodzenia żydowskiego 

rodzina

syn Szymona Baumingera, przywódcy Mizrahi i kierownika szkoły średniej Tachkemoni, i Tille z domu Hollander oraz kuzyn senatora Izaaka Baumingera 

biogram

           Jeszcze w gimnazjum wstąpił do Ha-Szomer ha-Cair. Po wybuchu II wojny światowej został zmobilizowany i walczył w kampanii wrześniowej. Trafił do Lwowa, a potem do Stanisławowa. Został wcielony do Armii Radzieckiej i walczył w stopniu sierżanta na froncie ukraińskim. Dostał się do niewoli niemieckiej. Udało mu się zbiec, dzięki fałszywym papierom dotarł do Lwowa, a następnie wrócił do Krakowa.

           Przedostał się na teren getta gdzie rozpoczął działalność konspiracyjną. Założył organizację „Iskra”, po negocjacjach prowadzonych z Adolfem (Dolkiem) Liebeskindem z He-Chaluc ha-Lochem powołano do życia Żydowską Organizację Bojową w Krakowie, w której skład weszły obie podziemne grupy: Iskra i He-Chaluc ha-Lochem (Walczący Pionier), skupiające członków przedwojennych organizacji: Akiby, Ha-Szomer ha-Cair (Młodego Strażnika), Droru (Wolności) oraz Polskiej Partii Robotniczej. Wszystkie grupy nadal zachowywały odrębność, a najważniejsze decyzje miały być podejmowane wspólnie przez połączone dowództwo, w którego skład weszli: Hersz Bauminger i Bernard Halbreich z Ha-Szomer ha-Cair, Adolf Liebeskind i Szymszon Dränger z Akiby, Gola Mirer (Mire) z PPR oraz Abraham (Laban) Lejbowicz z Droru.

           Brał udział w akcjach sabotażowo-dywersyjnych między innymi w ataku na kawiarnię "Cyganeria", lokalu „nur für Deutsche” przy ul. Szpitalnej i zniszczeniu niemieckich warsztatów samochodowych na Grzegórzkach. Został ranny w strzelaninie podczas próby aresztowania go przez gestapo. Został zamordowany prawdopodobnie w więzieniu Montelupich. 

kalendarium

1939 IX – powołany do Wojska Polskiego

1941 VI 22 – wcielony do Armii Czerwonej

1942 – został członkiem Polskiej Partii Robotniczej

1942 XII 22 – wziął udział w zamachu na „Cyganerię”

1943 II – zamordowany prawdopodobnie w więzieniu Montelupich

1948 - pośmiertnie odznaczony Krzyżem Grunwaldu III klasy

źródła:

Żebrowski R., Bauminger Hersz, [w:] Polski Słownik Judaistyczny, oprac. Z. Borzymińska, R. Żebrowski, t. 1, Warszawa 2004

Bieberstein Aleksander, Zagłada Żydów w Krakowie, Kraków 1985

Aleksandrowicz Julian, Kartki z dziennika doktora Twardego, Kraków-Wrocław 1983

Bauminger Arieh L., The Fighters of the Cracow Ghetto, Jerusalem 1986 

Kronika Krakowa Warszawa 1966 

Marek Jerzy Minakowski, Wielka genealogia Minakowskiego (Wielcy.pl), dostęp 20.01.2022