Wojciech Maria Bartel

(27 grudnia 1923 Kraków – 2 września 1992 Kraków)

prawnik, historyk państwa i prawa 

rodzina

syn Władysława Mariana, prawnika, i Zofii z Puchalskich

biogram

           Uczestnik kampanii wrześniowej w 52 pułku piechoty, po krótkim pobycie w niewoli powrócił do Krakowa.

          Na tajnych kompletach licealnych uzyskał maturę. W latach okupacji niemieckiej pracował jako magazynier w sklepie tytoniowym, a następnie był robotnikiem w stolarni Miejskiej Kolei Elektrycznej i rozpoczął naukę w Szkole Handlowej. Po uzyskaniu stopnia magistra prawa aplikował w Prokuratorii Generalnej, pracując jednocześnie jako pracownik naukowy i dydaktyczny na UJ w Katedrze Powszechnej Historii Ustrojów i Prawa. Był uczniem i kontynuatorem A. Vetulaniego. Wykładał na Papieskim Wydziale Teologicznym (przekształconym w 1981 roku w PAT).

           W okresie stanu wojennego bronił działaczy “Solidarności" i studentów Uniwersytetu Jagiellońskiego przed represjami ze strony ówczesnej władzy. Jego zainteresowania naukowe związane były głównie z historią państwa i prawa, zajmował się też historią nauki, zwłaszcza nauk prawnych. Znawca dziejów Krakowa (zwłaszcza okresu Rzeczypospolitej Krakowskiej) i Galicji, poświęcił Krakowowi takie prace jak Kronika naukowa środowiska krakowskiego, Stosunki gospodarcze i społeczne Krakowa w latach 1853–1865 czy Wolne miasto Kraków(1815–1833).

          Pozostawił ponad 150 prac naukowych.

         Był doradcą prawnym Kurii Metropolitalnej w Krakowie, członkiem władz Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, uczestnikiem konferencji Brytyjskich Historyków Prawa, członkiem komitetu redakcyjnego pisma „The Journal of Legal History” oraz innych towarzystw krajowych i zagranicznych. Został odznaczony między innymi Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem Komisji Edukacji Narodowej.

          Pochowany na Cmentarzu Rakowickim (Pas Ad, południowy, grób rodzinny).

wybrane prace:

1959 - Ustrój władz cywilnych powstania kościuszkowskiego

1964-1969 (4 tomy) - Ustawodawstwo Księstwa Warszawskiego

1965 - Ochrona wolności osobistej na tle rozwoju państwowości anglosaskiej Brytanii do roku 1066

1976 - Ustrój i prawo Wolnego Miasta Krakowa 1815-1846

1980 - Galicyjska Rada Szkolna Krajowa

kalendarium

1935 – rozpoczął naukę w II Gimnazjum im. Jana Sobieskiego

1939 - brał udział w wojnie obronnej

1940 – rozpoczął pracę w stolarni Miejskiej Kolei Elektrycznej i naukę w Szkole Handlowej

1942-1944 - pracował w dziale statystycznym Urzędu Pracy

1944 XII - złożył maturę

1945-1949 - studiował na Wydziale Prawa UJ

1949 - uzyskał stopień mgr prawa na UJ

od 1957 - członek krakowskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego

1959 – obronił doktorat na podstawie pracy Ustrój władz cywilnych powstania kościuszkowskiego (promotorem był Adam Vetulani)

1960-1961 - jako stypendysta British Cuncil odbył studia na University College w Londynie

1963-1964 - sekretarz krakowskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego, następnie jego wiceprezes

1963 - został członkiem Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa

1971 - związał się na stałe z Papieskim Wydziałem Teologicznym przeobrażonym w 1981 roku w Papieską Akademię Teologiczną

1977 – profesor UJ

1981-1987 - dziekan Wydziału Prawa UJ

od 1983 - kierownik Zakładu Historii Prawa Kościelnego (przekształconego w 1991 roku w katedrę)

1983 – wystąpił z wnioskiem o nadanie przez Uniwersytet Jagielloński tytułu doctoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego Janowi Pawłowi II

od 1984 - sprawował funkcję przewodniczącego Komitetu Opieki nad Kopcem Kościuszki

1991 - uzyskał tytuł profesora zwyczajnego

1991 – doprowadził do reaktywowania na UJ Katedry Prawa Kanonicznego

1991 - brał udział w Krakowskim Sympozjum Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (KBWE) jako oficjalny delegat Stolicy Apostolskiej

1992 VI 13 – został członkiem PAU

1999 – Kraków uczcił go nazywając jego imieniem ulicę w X dzielnicy Swoszowice, przecinającą ulicę Michała Korpala

źródła:

Teresa Stanisławska-Adamczewska, Jan Adamczewski, Kraków, ulica imienia …, Kraków 2000

Słownik biograficzny historii Polski, Ossolineum, Wrocław 2005

Słownik historyków polskich (pod redakcją Marii Prosińskiej-Jackl), Wiedza Powszechna, Warszawa 1994