Irena Zofia Bar-Święch
(21 stycznia 1909 Boguchwała koło Rzeszowa - 11 października 1997 Kraków)
bibliotekarka, publicystka, pedagog
rodzina
córka Wincentego Turowskiego, inżyniera-rolnika, i Heleny z Suszyckich
w 1932 roku poślubiła Adama Ignacego Bara
w 1971 roku ponownie wyszła za mąż za polonistę, dra Czesława Swięcha, dyrektora 1 Liceum dla Pracujących w Krakowie
biogram
Po studiach polonistycznych odbytych na UJ, gdzie studiowała dzieje literatury polskiej pod kierunkiem prof. Ignacego Chrzanowskiego i francuskiej pod opieką prof. Władysława Folkierskiego, rozpoczęła pracę w Bibliotece Jagiellońskiej. Będąc kierownikiem Oddziałowych Bibliotek Instytutowych i Zakładowych UJ zorganizowała jednolitą sieć biblioteczną, utworzyła centralny katalog zbiorów. Została kierownikiem Oddziału Informacyjno–Bibliograficznego, a następnie Oddziału Informacji Naukowej. Była organizatorką około 60 wystaw okolicznościowych prezentujących księgozbiór Biblioteki Jagiellońskiej.
Jako korespondent Polskie Agencji Telegraficznej dużo podróżowała, odwiedziła między innymi Włochy, Grecję Turcję, Belgię, Hiszpanię i kraje skandynawskie. W czasie podróży zapoznawała się też z organizacją bibliotek naukowych i problemami kształcenia bibliotekarzy. Dziennikarstwo łączyła z pisaniem opowiadań i powieści dla dzieci i młodzieży.
W czasie okupacji wydawała wraz z mężem „Dziennik Polski” i „Tygodnik Polski”.
Po wojnie była redaktorką „Biuletynu Biblioteki Jagiellońskiej”, została wykładowcą na UJ oraz w krakowskiej WSP. Później pracowała w Samodzielnym Zakładzie (następnie Katedrze) Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej.
Była członkiem Związku Nauczycielstwa Polskiego oraz Związku Bibliotekarzy i Archiwistów (następnie Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich).
Była autorką licznych publikacji obejmujących rozległą problematykę z dziedziny bibliotekoznawstwa i literatury polskiej. Na Jej dorobek pisarski składają się 164 publikacje, w tym cztery książki (między innymi Przewodnik po Bibliotece Jagiellońskiej, Bibliografia etnografii polskiej za rok 1947, Polskie czasopisma o wsi i dla wsi od XVIII w.), liczne artykuły, recenzje, hasła biograficzne, katalogi z wystaw, sprawozdania, wstępy do wydań krytycznych Anhellego J. Słowackiego, Makbeta W. Szekspira, Powrotu posła J.U . Niemcewicza etc. Drukowała między innymi na łamach „Bibliotekarza”, „Biuletynu Biblioteki Jagiellońskiej”, „Przeglądu Bibliotecznego”, „Roczników Bibliotecznych”, „Rocznika Biblioteki Narodowej”, „Rocznika Naukowo-Dydaktycznego WSP”, „Ruchu Literackiego”, „Pamiętnika Literackiego”, „Silva Rerum”, „Odrodzenia”, „Zarania Śląskiego”.
Została odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz była laureatką Nagrody im. Heleny Radlińskiej.
Pochowana na cmentarzu Salwatorskim (sektor SC 9, rząd 1, grób 14).
wybrane prace:
1935 – Wśród pamiątek Krakowa
1964 - Przewodnik po bibliotece Jagiellońskiej
1987 – Ludzie i zdarzenia w Bibliotece Jagiellońskiej podczas okupacji w latach 1939-1945
kalendarium
1925 – publikowała w „Głosie Młodzieży”
1926 – w Kielcach złożyła egzamin maturalny w Państwowym Gimnazjum im. Bł. Kingi
1926-1930 - odbyła studia polonistyczne na UJ
1929 – publikowała w „Kulturze”
1930 VI 30 - uzyskała stopień magistra na podstawie pracy Opowiadania wschodnie na łamach czasopism stanisławowskich, której fragmenty ukazały się w „Ruchu Literackim” i „Pamiętniku Literackim”
1930–1971 - pracowała w Bibliotece Jagiellońskiej
1931 – publikowała w „Przeglądzie Powszechnym”
1933 II 11 – uzyskała tytuł doktora filozofii Uniwersytetu Jagiellońskiego
1934 – w dzienniku „Polska Zachodnia”, pod nazwiskiem rodowym lub pseudonimem, drukowała reportaże z podróży, artykuły historycznoliterackie oraz w odcinkach przewodnik po Krakowie
1935 - zdała państwowy egzamin dla kandydatów na stanowisko I kategorii w państwowej służbie bibliotecznej
1935-1939 – była korespondentem naukowo-kulturalnym Polskiej Agencji Telegraficznej
1944 VII – 1945 I – brała czynny udział w pracach Rady Głównej Opiekuńczej
1945 VII – 1946 IV 1 – organizowała Bibliotekę Oświatową Okręgowej Komisji Związków Województwa Krakowskiego
1946/1947 - kształciła w zakresie bibliografii kierowników oddziału bibliotek szkół akademickich w Polsce
1946-1950 - prowadziła wykłady zlecone z pedagogiki bibliotecznej, dziejów książki, bibliografii i czytelnictwa w krakowskiej Wyższej Szkole Nauk Społecznych na Wydziale Oświatowo-Bibliotekarskim
1947/48 zorganizowała pierwszy roczny kurs dla asystentów prowadzących biblioteki zakładów UJ
1950 – została kierownikiem Oddziału Bibliotek Instytutowych i Zakładowych UJ
1951 X – 1954 IX - wykładała dzieje książki i bibliografię dla studentów III roku UJ na studiach I stopnia w zakresie bibliotekoznawstwa
1954 – mianowano ją kustoszem
1955 – została kierownikiem Oddziału Informacyjno–Bibliograficznego
1955–1960 - była redaktorką „Biuletynu Biblioteki Jagiellońskiej”
1962 – została kustoszem dyplomowanym
1964 – została kierownikiem Oddziału Informacji Naukowej
1964 – rozpoczęła wykłady w Studium Bibliotekarskim na krakowskiej WSP
1964 – została odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski
1967 – została starszym kustoszem dyplomowanym
1971–1986 - pracowała w Samodzielnym Zakładzie (następnie Katedrze) Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej
1984 - odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski
1988 – została laureatką Nagrody im. Heleny Radlińskiej
źródła:
Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP w Krakowie Kraków 1998, zeszyt 194
„Współtwórcy bibliotekarstwa polskiego” Warszawa 2002