Aleksander Bandrowski-Sas
Barski, Brandt
(22 kwietnia 1860 Lubaczów – 28 maja 1913 Kraków)
śpiewak operowy (tenor), librecista
rodzina
"Nowości Ilustrowane" 41/1905
syn Ignacego Mariana Bandrowskiego, aktuariusza w lubaczowskim Starostwie Powiatowym i Wilhelminy Ambros von Rechtenberg
brat Juliusza, lekarza, który w 1887 roku założył w Rzeszowie atelier dentystyczne
biogram
Ukończył studia prawnicze w Krakowie, rozwijając równocześnie swoje umiejętności wokalne.
Karierę rozpoczął jako aktor operetkowy, wykonywał partie barytonowe. Pod pseudonimem Aleksander Barski występował w teatrach w Łodzi, Krakowie, Lwowie i Poznaniu. Po tych doświadczeniach scenicznych wyjechał na dalsze studia wokalne w Mediolanie (u A. Sangiovanniego) i Wiedniu u Luigiego Salvi, który ukierunkował go w odtwarzaniu partii tenorowych oper i dramatów muzycznych Ryszarda Wagnera. Przed powrotem do kraju wystąpił w teatrze niemieckim w Pradze pod pseudonimem Brandt.
Śpiewał w Krakowie, Warszawie, Linzu, Berlinie, został solistą teatru operowego we Frankfurcie nad Menem. Występował gościnnie w operze wiedeńskiej, berlińskiej i w mediolańskiej La Scali. Śpiewał bohaterskie partie w operach G. Meyerbeera, G. Verdiego, R. Wagnera. Został pierwszym wykonawca tytułowej roli w operze Manru I.J. Paderewskiego, którą kreował też w nowojorskiej Metropolitan Opera.
zdjęcia umieszczone za zgodą p. Juliusza Multarzyńskiego z portalu maestro.net.pl
Po odejściu ze sceny osiadł w Krakowie, występował okazjonalnie, prowadził klasę śpiewu w Konserwatorium Towarzystwa Muzycznego, później w Instytucie Muzycznym. Opracował libretta do oper: Bolesław Śmiały L. Różyckiego, Stara baśń W. Żeleńskiego, Twardowski B. Wallek-Walewskiego. Założył też własną szkołę śpiewu, jego najwybitniejszą uczennicą była bratanica Ewa Bandrowska-Turska (profesor krakowskiej PWSM w latach 1945-1946).
wybrane prace:
1907 - wydał Rozbiór tematyczny Ryszarda Wagnera trylogii z prologiem pt. „Pierścień Nibelunga”
kalendarium
1860 V 13 - został ochrzczony w kościele rzymsko-katolickim p. w. św. Stanisława przez ks. proboszcza Ludwika Dobrzańskiego
1878 - wykonywał partie barytonowe w teatrze ogrodowym Józefa Teksla w Łodzi
1881 - wystąpił pod pseudonimem Barski w sztuce Offenbacha Joasia płacze, Jaś się śmieje
1882 XII - debiutował w teatrze lwowskim tytułową partią Fausta w operze Ch.F. Gounoda
od 1884 - występował w Krakowie z koncertami estradowymi
1887–1888 – występował w Kolonii
1889–1901 - przez 12 sezonów był pierwszym bohaterskim tenorem we Frankfurcie nad Menem
1901 VI 8 – wystąpił w tytułowej roli w premierowym przedstawieniu Manru w Operze Lwowskiej
1902 II 14 - wystąpił w tytułowej roli w przedstawieniu Manru w Metropolitan Operze
1904 - zamieszkał na stałe w Krakowie i powoli wycofywał się z występów scenicznych
1908-1909 - prowadził klasę śpiewu w Konserwatorium Towarzystwa Muzycznego w Krakowie
1909–1913 - pracował jako profesor śpiewu w Instytucie Muzycznym w Krakowie
źródła:
Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765–1965, red. Zbigniew Raszewski, PWN Warszawa 1973
Juliusz Kaden-Bandrowski, Wspomnienia o Aleksandrze Bandrowskim, „Echo Muzyczne, Teatralne i Artystyczne” 1885, nr 96, 1889, nr 5 i następne
Edward Webersfeld, Teatr prowincjonalny w Galicji. 1850-1908, „Scena i Sztuka” 1908-1909 (cykl)
Karol Estreicher, Teatra w Polsce. T. 1-3. – Wyd. 2 fotoofsetowe. – Warszawa : Państ. Instytut Wydawniczy, 1953, i też w: Gazeta Narodowa” 1871, nr 176
"Nowości Ilustrowane" 41/1905